بررسی بالینی (in vivo ) و آزمایشگاهی ( in vitro) اثرات ضد کرمي عصاره اتانولی گیاه پلارگونیوم کوئرستروم (Pelargonium querceterum) در گوسفندان نژاد قزل در استان آذربايجان شرقي
سید عبدالحمید حسینی
دامپزشکی
۷۱ص
کارشناسی ارشد
دامپزشکی
۱۳۹۹/۱۲/۰۶
آلودگی¬های انگلی از رایج¬ترین و با اهمیت¬ترین بیماری¬های گوسفند در سراسر جهان می¬باشد و داروهای شیمیایی مورد استفاده جهت درمان این آلودگی¬ها بدلیل معایب بسیاری که دارند محققان را به سمت استفاده از گیاهان دارویی سوق داده است. گیاه پلارگونیوم کوئرستروم از خانواده¬¬¬ی شمعدانی¬ها به¬صورت طبیعی و وحشی در بخشی از مناطق کشور از جمله استان کردستان (با نام محلی گالا ریواسه) رشد می¬کند و به¬طور سنتی از آن برای درمان آلودگی¬های انگلی به¬ویژه انگل¬های دستگاه گوارش در انسان استفاده می¬شود. این مطالعه نیز با هدف بررسی اثرات ضد انگلی این گیاه در گوسفندان نژاد قزل انجام گردید. در ابتدا گیاه پلارگونیوم کوئرستروم جمع آوری شد و جهت شناسایی گیاه و اخذ شماره ثبت هرباریوم و تهیه عصاره اتانولی به هرباریوم دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تبریز تحویل داده¬شد و همچنین عصاره اتانولی بوسیله تکنیک GC-MS و DPPH مورد بررسی قرارگرفت. در بررسی اثر آنتی¬اکسیدانی، IC50عصاره اتانولی با تست DPPH، 285/31 میکروگرم بر میلی¬لیتر محاسبه گردید. در آنالیز GC-MS، 8/99 درصد مواد تشکیل دهنده عصاره شناسایی شده که 11 ماده مختلف بوده و بیشترین مواد موجود در ترکیب شیمیایی عصاره به ترتیب دی-ان-اکتیل فتالات (479/40 %)، ان-ایکوزان (794/23 %)، هپتاکوزان (362/17 %)، اوکتاکوزان (517/8 %) و تتراکوزان (1144/2 %) بودند. در ارزیابی آزمایشگاهی جهت بررسی اثر ضدکرمی عصاره، سنجش هچ تخم (EHA) و سنجش تکامل لارو (LDA) نمانودهای دستگاه گوارش مورد ارزیابی قرارگرفت. در سنجش هچ تخم (EHA) غلظت¬های 125/0، 25/0، 5/0، 1 و 2 گرم عصاره در میلی¬لیتر PBS برای لوله¬های تیمار استفاده شد که در غلظت 5/0 و بالاتر از آن هیچ لاروی مشاهده نگردید این درحالی بود که در لوله کنترل مثبت با دریافت لوامیزول، 4عدد لارو و در لوله کنترل منفی بدون دریافت عصاره یا لوامیزول 34 عدد لارو وجود داشت. این آزمایش با سه تکرار انجام گرفت. در سنجش تکامل لاروی (LDA) نیز غلظت¬های 125/0، 25/0، 5/0 و 1 گرم عصاره در هر میلی¬لیتر PBS استفاده گردید که در لوله تیمار در غلظت¬های 25/0 و بالاتر لارو زنده¬ای مشاهده نگردید. این در حالی است که در لوله کنترل مثبت با دریافت لوامیزول 2 لارو زنده و در لوله کنترل منفی بدون دریافت عصاره یا لوامیزول 42 لارو زنده مشاهده شد. این بررسی دوبار تکرار شد و در انتها LC50¬ عصاره محاسبه گردید که در تکرار اول 339/0 و در تکرار دوم 319/0 بدست¬آمد. جهت انجام مرحله بالینی، تعداد24 راس بره نر نژاد قزل به¬ظاهر سالم که در بازه سنی 9 الی 12 ماه و بازه وزنی 20 تا 30 کیلوگرم قرارداشتند، انتخاب شدند. این 24 راس بره به¬صورت تصادفی در 3 گروه 8تایی ( تیمار با دریافت عصاره، کنترل مثبت با دریافت لوامیزول و کنترل منفی بدون دریافت عصاره یا لوامیزول) تقسیم شدند و در روز صفر به-صورت مستقیم از رکتوم آن¬ها نمونه مدفوع اخذ گردید. سپس به گروه تیمار عصاره اتانولی گیاه پلارگونیوم کوئرستروم با دوز 5/0 گرم به¬ازای هرکیلوگرم وزن بدن (براساس اطلاعات و LC50 بدست¬آمده از مرحله آزمایشگاهی) خورانده¬شد و بره¬ها شماره گذاری شدند سپس در روز 7 و 14 نیز از این دام¬ها نمونه برداری صورت گرفت و در آزمایشگاه تعداد تخم در هر گرم مدفوع (EPG) آن¬ها اندازه¬گیری شد. داده¬های بدست¬آمده با نرم¬افزار SPSS مورد آنالیز قرار گرفت و مشاهده گردید که کاهش میانگین EPG گروه تیمار در روز 14 نسبت به روز صفر معنی¬دار می¬باشد. همچنین کاهش میانگین EPG در روز 14 گروه تیمار نسبت به میانگین EPG در روز 14 گروه کنترل منفی نیز معنی¬دار بود و کاهش میانگین EPG در روز 14 گروه تیمار نسبت به میانگین EPG در روز 14 گروه کنترل مثبت معنی¬دار نبود. این مطالعه نشان داد که عصاره اتانولی گیاه پلارگونیوم کوئرستروم دارای اثرات ضدکرمی بر نماتودهای دستگاه گوارش بوده و استفاده سنتی از این گیاه را تایید می¬کند.
Abstract: Parasitic infections is one of the most common and Important sheep diseases worldwide, and the chemical drugs used to treat this infection have led researchers to use medicinal plants due to their many disadvantages. Pelargonium querceterum belongs to the Geranium family and grows naturally and wildly in some part of country, including Kurdistan province and it is traditionally use to treat parasitic infections, especially gastrointestinal parasites in humans. The aim of this study was to investigate the antiparasitic effects of this plant in Ghezel sheep. At first, Pelargonium querceterum was collected and delivered to the herbarium of Tabriz university of Medical Sciences for identification of the palant, obtaining herbarium code and preparation of ethanolic extract. The ethanolic extract was examine by GC-MS and DPPH techniques. In investigate of antioxidant effect of ethanilic extract by DPPH, IC50 was 31/285 μg/ml. In GC-MS analysis 99/8% of the ingredients of the ethanolic extract indentified, which were 11 different substances, and the most substances in the chemical composition of the extract were Di-n-octyl phthalate (40/479 %), n-Eicosane (23/794 %), Heptacosane (17/362 %), Octacosane (8/517 %), Tetracosane (2/1144 %). In vitro evaluation to evaluate of the anthelmintic effect of the ethanolic extract by Egg Hatching Assay (EHA) and Larval Development Assay (LDA) on gastrointestinal nematodes was performe. In EHA concentration 0.125, 0.25, 0.5, 1 and 2 g extract per ml PBS were use for treatment tubes, but no larvae were obsereved at concentration 0.5 g/ml and above, while in the positive control tube with receiving Levamisole, 4 larvae were observed and in negative control tube without receiving extract or Levamisole there were 34 larvae. This experiment was performed with three replication. In LDA, concenteration of 0.125, 0.25, 0.5 and 1 g of ethanolic extract per ml of PBS were used, but no larvae were observed in the treatment tube at concentration of 0.25 g/ml and above. However, 2 live larvae were observed in the positive control tube receiving Levamisole and 42 live larvae were observed in the negative control tubr without receiving extract or Levamisole. This experiment eas reapeted twice an at the end, LC50 of the extract as calculated, which were 0.339 mg/ml in first iteration and 0.319 mg/ml in the second iteration. For in vivo evaluation, 24 apparently healthy male Ghezel lams were selected in the age range of 9-12 months and in the weight range of 20-30 kg. these 24 lambs were randomly divided into 3 groups (treatment groupe with receiving ethanolic extract, positive control group with receiving Levamisole and negative control group without receiving extract or Levamisole) and on the day 0 fecal samples were taken directly from their rectum. To the treatment group, ethanolic extract of Pelargonium querceterum with a dose of 0.5 g per kg body weight ( based on information and LC¬50 obtained from in vitro evaluation) fed and numbered, then on day 7 and 14 fecal samples were taken. The number of Egg Per Gram (EPG) was measured in the laboratory. The obtained data were analyzed by SPSS software and it was observed that the decrease in the mean EPG of the treatment group on the day 0 to mean EPG on day 14 of treatment groupe was significant (p<0.05). Also decrease in the mean EPG of the treatment group on day 14 to mean EPG of the negative control group on day 14 was significante (p<0.05), and decrease in the mean EPG of the treatment group on day 14 to mean EPG of the positive control group on day 14 was not significante (p>0/05) . This study showed that the ethanolic extract of Pelargonium querceterum has anthelmintic effects on gastrointestinal nematodes and confirm the traditional use of this plant.