تاثیر کشت گیاهان سیب، ذرت و چغندر قند بر ویژگیهای میکرومرفولوژیک خاکهای شور(مطالعه موردی :حاشیه دریاچه ارومیه)
/بهزاد دوستپرور ثانی
: کشاورزی
، ۱۳۹۴
، اقدس اباذری
چاپی
کارشناسی ارشد
علوم و مهندسی خاک
۱۳۹۴/۰۶/۱۵
تبریز
دریاچه ارومیه بین دو استان آذربایجان غربی و شرقی در ۱۸ کیلومتری شرق ارومه واقع شده است .وسعت خشکیهای حوزه آبخیز دریاچه ارومیه مستقیما با ارتفاع آب دریاچه مرتبط بوده و با افزایش یا کاهش آن تغییر پیدا میکند .تغییر پوشش گیاهی و کاربری اراضی سبب بروز تغییراتی در ویژگیهای فیزیکی خاک همانند نفوذپذیری، دانهبندی و تخلخل میشود .تحقیق حاضر برای بررسی تغییر خواص میکرومرفولوژی خاکهای شور و سدیمی حاشیه دریاچه ارومیه در اثر زراعت و کاشت گیاه انجام شد .برای نیل به اهداف این تحقیق ۳ خاکرخ در اراضی شور و سدیمی و ۳ خاکرخ نیز در اراضی تحت اثر کشت مجاور خاکهای شور حفر گردید .نمونههای دست خورده خاک به منظور بررسی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی و نمونه دست نخورده برای انجام مطالعات میکرومرفولوژیکی از این خاکرخها برداشت شد و سپس از نمونههای دست نخورده، مقاطع نازک تهیه و بررسی مقاطع نازک با استفاده از میکروسکوپ پلاریزان انجام شد و بر اساس اصول و واژگان بالوک و همکاران و در مواردی استوپس ویژگیهایی از جمله بیفابریک، منافذ، ریزساختارها، بلورها، نمودهای خاکساختی، الگوی پراکنش و در کل فابریک خاک تشریح و تفسیر گردید .از لحاظ میکرومرفولوژی خاکهای شور و سدیمی اغلب فاقد ریزساختار توسعه یافته بوده و عمده منافذ آنها از نوع وگ بوده هر چند منافذ کانالی و صفحهای و به میزان بسیار کم منافذ بسته شده نیز در این خاکها مشاهده شد، این در حالیست که خاکهای تحت اثر کشت دارای ریزساختار توسعه یافته و از نوع کروی به خصوص در افقهای سطحی بوده و منافذ غالب آنها از نوع حفرات بسته شده مرکب بوده و حفرات کانال، صفحهای و وگ نیز به عنوان حفرات همراه در این نوع خاکها دیده میشوند که این مشاهدات حکایت از نقش کشت و کار در تغییر ساختمان خاک دارد .اغلب حفرات کانالی را نتیجه فعالیت جانوران و یا ریشه گیاه دانسته و یا در برخی موارد نادر ناشی از فرآیندهای زمین ساختی معرفی کردند .نتایج نشان داد که بیشترین میزان خاکدانهسازی در افقهای سطحی خاکرخهای تحت اثر کشت و کار مشاهده شد .روند افزایشی خاکدانهسازی نیز در افق سطحی خاکرخهای تحت اثر کشت و کار به ترتیب شامل چغندر قند، باغ سیب و ذرت بود .روند افزایشی بهبود وضعیت منافذ نیز به ترتیب در خاکرخهای تحت کشت باغ سیب، چغندر قند و ذرت مشاهده گردید .نکته قابل توجه در تحقیق حاضر وجود ندولهای و کوتینگهای ناشی از اکسیداسیون و احیا بود که در تمامی افقهای خاکرخهای شور و تحت اثر کشت مشاهده شده و حاکی از نوسان سطح آب زیر زمینی در این خاکها است
The Urmia lake located 18Km far from Urmia city between east and west Azerbaijan province . width of Urmia lake sub basin directly related to level of lake water which changed by its rise and fall. Soil physical properties such as permeability, particle size distribution and porosity affected by land use and vegetation type. This research work was carried out to assess of cultivation effect on micromorphologycal properties of saline and sodic soil of farm land near the lake. To achieve the aim study, 3 profile were dug in saline- sodic lands and 3 one in cultivated area. Disturbed soil samples were collected for physical and chemical analysis of soils and intact ones collected for micromorphological studies. Soil thin sections were prepared by standard methods and described according to bullock and et. al and stoops terminology which b-fabric, pores, microstructure, crystals, distribution pattern and pedofeature were the main case studied. Results showed, saline-sodic soils always had undeveloped microstructures and vugs were the main types of pores in this soils although other types of pores can be seen in rare case, while cultivated soils had developed microstructure and pore types that these finding revealed the role of agricultural practice in soil microstructure change. The previous researches revealed that channels formed as result of plant roots and soil biota activities but also geological processes can make this pores in some cases. Also according to obtained results surface horizons of cultivated lands had maximum range of pedality which descending order of pedality was shown in maize, apple orchard and sugar beet respectively. Also apple orchard had best quality of pores while maize had inverse condition. Presence of noudels and coatings in all horizons of profiles showed oxidation and reduction condition as results of ground water changing