عنوان

تاثیر خاکپوش پومیس و کم‌آبیاری بر روابط آبی و عملکرد ذرت علوفه‌ای و کنترل علف‌های هرز

‭۱۳۷۶۶پ‬

per

تاثیر خاکپوش پومیس و کم‌آبیاری بر روابط آبی و عملکرد ذرت علوفه‌ای و کنترل علف‌های هرز

/مهدی نصیری

: کشاورزی

، ‮‭۱۳۹۴‬

چاپی

کارشناسی ارشد

علوم و مهندسی خاک گرایش فیزیک و حفاظت خاک

‮‭۱۳۹۴/۰۶/۱۱‬

تبریز

کشور ما در منطقه‌صی خشک و نیمه خشک دنیا واقع شده است به‌صصطوری که تبخیر و تعرق سالانه آن نسبت به بارندگی بسیار بالا می باشد .از این رو تنش‌صهای محیطی بخصوص تنش خشکی عمده‌صترین عامل محدودصکننده تولید ذرت (.‮‭(Zea mays L‬ درآمده است .راهکارهای متفاوتی از جمله کم‌صآبیاری و کنترل علف‌صهای هرز برای صرفه جویی در میزان مصرف آب، افزایش بازده آب آبیاری و افزایش کارایی مصرف آب وجود دارد .به نظر می‌صرسد استفاده از خاکپوش بتواند ضمن حفظ رطوبت خاک از طریق کاهش تبخیر، مانع از رشد علف‌صهای هرز و در نتیجه صرفه‌صجویی در آبیاری شود .این پژوهش در قالب طرح آماری فاکتوریل بر پایه بلوک‌صهای کامل تصادفی با سه تکرار بصورت مزرعه‌صای به اجرا درآمد .تیمارهای اعمال شده شامل پومیس در چهار سطح) صفر،‮‭۳۰‬ ، ‮‭۶۰‬ و ‮‭۹۰‬ تن در هکتار(، آبیاری در سه سطح‮‭(۵۰‬ ، ‮‭۷۰‬ و ‮‭۱۰۰‬ درصد نیاز آبی محاسبه شده از تشت تبخیر کلاس ‮‭A)‬ بود .تعداد ‮‭۳۶‬ کرت به ابعاد‮‭۲‬ ‌ ‮‭۵/۲‬متر مربع آماده و بذرهای ذرت) رقم اصلاح شده ماکسیما (با فاصله بوته ‮‭۲۰‬ و فاصله ردیف ‮‭۵۰‬ سانتی‌صمتر به صورت دستی در عمق تقریبأ ‮‭۵‬ سانتی‌صمتری سطح خاک کاشته شد .در هر کپه سه بذر کاشته شد که پس از استقرار گیاهچه‌ها و رسیدن به ارتفاع تقریبا ‮‭۱۰‬ سانتی‌صمتری به یک بوته تقلیل یافت .پومیس الک شده از الک ‮‭۸‬ میلی‌صمتری به مقدار معادل با سطوح مصرف ذکر شده در سطح کرت یکنواخت پخش شد تا ضخامت‌صهای مختلفی در سطح خاک کرت‌صها ایجاد گردد .آبیاری به صورت کنترل شده و بر اساس نیاز آبی گیاه ‮‭(ETc)‬ محاسبه شده از تشت تبخیر کلاس‮‭A‬ ، به صورت هفتگی و با استفاده از پمپ آب انجام شد .اندازه‌صگیری‌صهای گیاهی شامل ارتفاع گیاه، محتوای نسبی آب برگ، هدایت روزنه‌صای، شاخص کلروفیل برگ، دمای برگ، تعداد برگ و قطر ساقه از شروع تا پایان فصل رشد با تناوب ‮‭۱۰‬ روز از ردیف وسط و در بوته‌صهای‮‭۴‬ ، ‮‭۵‬ و ‮‭۶‬ صورت گرفت .علف‌صهای هرز درون هر قطعه یک متر مربعی در وسط هر کرت شش مرتبه در طول فصل رشد شمارش و یادداشت گردید .در پایان فصل رشد نیز عملکرد) وزن تر و خشک برگ و ساقه(، وزن تر و خشک گونه‌صهای علف هرز در یک متر مربع هر کرت و شاخص سطح برگ اندازه-گیری شد .تجزیه واریانس داده‌صها نشان داد که اعمال خاکپوش وکم‌صآبیاری به‌صطور معنی‌صداری پارامترهای اندازه‌صگیری شده را تحت تاثیر قرار دادند .افزایش خاکپوش پومیس از تیمار شاهد به ‮‭۹۰‬ تن بر هکتار باعث افزایش شاخص کلروفیل، محتوای نسبی آب برگ، شاخص سطح برگ، هدایت روزنه‌صای، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ، وزن تر و خشک برگ و ساقه و کاهش دمای سطح برگ گردید .با کاهش آبیاری از تیمار ‮‭۱۰۰‬ به ‮‭۵۰‬ درصد عکس این اثرات رخ داد .تفاوت معنی‌صداری بین تیمار خاکپوش پومیس ‮‭۹۰‬ و ‮‭۶۰‬ تن بر هکتار از نظر پارامترهای اندازه‌صگیری شده) به‌صغیر از شاخص سطح برگ و محتوای نسبی آب برگ (وجود نداشت .حضور خاکپوش پومیس احتمالا به-دلیل ممانعت از نفوذ نور و ایجاد سایه، باعث محدودیت قابل توجه در جوانه‌صزنی و رشد علف‌صهای هرز و در نتیجه کنترل جمعیت و کاهش وزن تر و خشک آنها گردید

2 square meters were prepared and seeds of maize (hybrid modified Maxima) were planted manually at row and plant spacing of 50 and 20 cm respectively, in approximately 5 cm depth. Three seed was planted in each hill. After seedling establishment and reaching a height of about 10 cm the seedlings were thinned to a single one. Layer of pumice (<8 mm) equivalent to the mentioned rates was applied uniformally to the soil surface. Irrigation water volume based on the crop water requirement (ETc) calculated from the class A pan evaporation, was pumped to the plots at weekly intervals. During the growth period plant height, stem diameter, relative water content, stomatal conductance, chlorophyll index, leaf temperature, leaf number were measured at 10 day- interval in the middle row on the bushes 4, 5 and 6. Weed counting was also carried out on the one square-meter area in the middle of each plot. At the end of the growing season, leaf area index, dry weight of leaves and stems, and wet and dry weight of the weed species at each plot were measured on one square meters. Variance analysis of the data showed that pumice mulch and deficit irrigation significantly affected the measured parameters. Increasing pumice mulch from 0 to 90 tons per hectare significantly increased chlorophyll index, relative water content, leaf area index, stomatal conductance, plant height, stem diameter, number of leaves, fresh and dry weight of the leaf and shoot while decreased leaf surface temperature. Reducing the irrigation level from 100 to 50 affected the above mentioned traits in opposite direction. There wasn't significant differences between the two pumice treatments (90 and 60 tons per hectare) in terms of measured parameters expect leaf area index and relative water content. It seems that pumice mulch prevented light penetration and shaded the weed seeds and led to a significant restriction to their germination and growth thus reduced their fresh and dry weights‌In arid and semi-arid countries as Iran, evapotranspiration compared to the rainfall is very high, hence the environmental stresses including drought is the major limiting factor for the maize (Zea mays L.) production. Different strategies, including deficit irrigation and weed control to reduce water consumption may improve irrigation water efficiency. Using of mulch to maintain favorable soil moisture by reducing evaporation may prevent weed growth and therefore save irrigation water. This experiment was conducted as a randomized complete block design with three replications at the agricultural research station of Tabriz University. Treatments consisted of four levels (0, 30, 60 and 90 tons per hectare) of mulch application rate and three irrigation levels (50 , 70 and 100 ) water requirement calculated from class A evaporation pan. 36 plots with dimensions of 2.5

نصیری، مهدی

نیشابوری، محمدرضا، استاد راهنما

زارع حقی، داود، استاد راهنما

حسن نژاد، سیروس، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی