عنوان

اصل علیّت از دیدگاه استاد شهید مرتضی مطهّری

پ۲۶۹۳۰

per

اصل علیّت از دیدگاه استاد شهید مرتضی مطهّری

اکرم محمّدپور

الهیات و علوم اسلامی

۱۳۹۸

۹۵ص.

سی دی

کارشناسی ارشد

فلسفه و کلام اسلامی

۱۳۹۸/۰۶/۲۰

چکيده: اصل علیّت که براساس آن هر پدیده ای ناگزیر نیاز به علّتی و موجبی دارد اصلی است که از دیرباز همواره ذهن آدمی را به خود مشغول داشته است. انسانهای نخستین براساس اعتقاد به اصل یاد شده بود که در پی هر حادثه ای سراغ علّت آن را می گرفتند. اعتقاد به این اصل چنان نیرومند بود که اگر در موردی ناتوان از یافتن علّت آشکار و طبیعی پدیده ای می شدند، به وجود دست نامرئی که در کار ایجاد و تدبیر آن است، اعتقاد پیدا می کردند. اصل علیّت یکی از مبنایی ترین اصول عقلی است که هیچ علمی از آن بی نیاز نیست. اولی ترین مسأله که اثبات هستی به آن محتاج است. حتیّ بسیاری اصل علیّت را منشأ تکوّن فلسفه می دانند. سؤالاتی که ما در این نوشتار به آنها پرداختیم جزء فروعات اصلی قانون علیّت هستند و فصول پایان نامه را تشکیل داده اند که از جمله: قاعده ضرورت علّی و معلولی و قاعده سنخیّت علّت و معلول می باشند که انکار هر کدام از این فروعات، برابر با انکار قانون علیّت است. دیدگاه استاد مطهّری در مورد این دو اصل مهم و منشعب شده از اصل علیّت به این نحو است که شیء تا به مرحله وجوب و ضرورت نرسد موجود نمی گردد، به عبارت دیگر با موجود بودن علّت، معلول آن هم بی تردد باید موجود شود و گرنه اصل ضرورت علّی و معلولی بی معنا خواهد بود و اصل دیگر که ما به آن از زاویه دید استاد مطهّری پرداختیم این است که علل معیّنه همواره معلولات معیّنه به دنبال خود می آورند. و معنای این قانون عبارت است از اینکه در قانون کلّی علیّت، سنخیّت معتبر است و نه این است که از هر علّتی هر معلولی صحّت صدور داشته باشد و هر معلولی به هر علّتی قابل استناد باشد، بلکه علل خاص همواره معلولات خاصّی به دنبال خود می آورد. و در آخر به تحلیل و بررّسی رابطه جبر و اختیار با اصل علیّت را مورد بررّسی و کاوش قرار دادیم. روش تحقیق در این پژوهش به صورت تحقیق در کتب و پایان نامه و به صورت کتابخانه ای انجام گرفته است و این پژوهش با جهت گیری توصیفی و تحلیلی به تبیین و توضیح اصل علیّت و فروعات مهمّ آن پرداخته و ابعاد مختلف آن را مورد مداقّه قرار داده است و برآیند آن فهم عمیق مسأله تحقیق از دیدگاه استاد مطهّری می باشد.

Abstract: Principle of causality based on it any envitable phenomenon need to have cause and cause the main thing is that from time immemorial always keep mind of the man has engaged himself. First- Guy based on beliving in the principle it was after any incident they took the cause for it. Believing in this it was so powerful if in some cause unable to find obvious and phenomenon the existence of on which is in the guiding it they believed. The principle of causality is one of the most basic. The rational principles are that no science needs it. The First problem is that the proof of need it. Ewen many causal causation principle. They are the origin of the philosophy. The questions we have in this articate except for the main prophecies of the law of causality and the seasons of the treatise that including: law of necessity alli and maouli and the rul of causes and disabitities are. Which denise any of these frivolites. Equal to denaying the low of causalit. And finally analyze and reviwe relation of algebra with the principle of causality. We rolled and scanned. Research method in this research. Research in books and thesis and in the library it has been done- and this research with descriptive orientation to explain and explain. The principle of causality and its important propageda and its various dimensions. Has been scrutinized and the result is a deep under standing of the problem from the perspective of professor master Motahhari.

Principle causation rehiance on point of view master martyr Morteza Motahhari

‏محمّدپور،

‏اکرم

تهيه کننده

‏کریم زاده قراملکی،

فروهی،

‏قربانعلی

‏ ناصر

استاد راهنما

استاد مشاور

‏تبریز