عنوان

تحلیلی بر مدیریت رشد شهری بر پایه شبکه‌های اکولوژیک با رویکرد آینده‌پژوهی (مطالعه موردی: شهر مراغه)

پ۲۶۹۲۷

per

تحلیلی بر مدیریت رشد شهری بر پایه شبکه‌های اکولوژیک با رویکرد آینده‌پژوهی (مطالعه موردی: شهر مراغه)

پوران کرباسی فروش

برنامه ریزی و علوم محیطی

۱۴۰۰

۱۸۱ص.

سی دی

دکتری

جغرافیا و برنامه ریزی شهری

۱۴۰۰/۰۸/۲۹

امروزه رشد سریع شهری در حال تبدیل‌شدن به یک مشکل جدی در بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه و به‌عنوان یکی از مباحث مهم مربوط به تغییرات زیست‌محیطی قرن 21 در مناطق شهری مطرح‌شده است. درنتیجه براي جلوگیري از نابودي اکوسیستم¬ها و شبکه‌های اکولوژیک شهری اصطلاح مدیریت رشد شهری مطرح‌شده است که از طریق سیاست‌ها و مقرراتی رشد و توسعه شهری را هدایت و کنترل می‌کند. پژوهش حاضر با رویکرد آینده‌پژوهی سعی در بررسی رشد و توسعه شهر مراغه دارد تا بتواند الگویی برای مدیریت رشد شهری به‌منظور بهسازی شبکه¬های اکولوژیک در این شهر ارائه دهد تا پیامدها و آثار سوء رشد شهری بر شبکه¬های اکولوژیک در دهه¬های آتی را کاهش دهد. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف در زمره تحقیقات کاربردی و ازلحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای حاصل از ماهواره لندست، روند رشد و توسعه ساخت‌وسازهای شهر و تأثیر آن بر شبکه‌های اکولوژیکی، از طریق نرم‌افزارهای ENVI, FRAGSTATS موردبررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است؛ و درنهایت برای ارائه الگوی مطلوب مدیریت رشد شهری بر اساس پایداری شبکه‌های اکولوژیک، عوامل کلیدی و تأثیرگذار با بهره‌گیری از روش پویش محیطی و دلفی شناسایی و سپس با استفاده از نرم‌افزارهای میک مک و سناریوویزارد مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. مطالعات حاصل از تصاویر ماهواره‌ای نشان می¬دهد کاربری اراضی ساخته شده، در طول بازه زمانی 1986 تا 2016، بیشترین تغییرات مساحت را داشته و به میزان 1868 هکتار افزایش یافته است در صورتی که اراضی باغی و فضای سبز در حدود 745/344 هکتار کاهش یافته است. این عوامل نشانگر تداوم روند توسعه شهر و توسعه ساخت‌وسازها بر روی اراضی اکولوژیک می¬باشد. همچنین مدل هلدرن نشان می¬دهد در فاصله سال¬های 1986 تا 2016 فقط 34 درصد از رشد شهر مراغه ناشی از افزایش جمعیت بوده و 66 درصد مربوط به پراکندگی شهری بوده است. در اين راستا، روند تغییرات متریک‌ها نیز در دوره¬های زمانی مختلف دلالت بر تضعيف یکپارچگی در کاربری¬ها، کاهش رشد درونی و افزایش رشد بیرونی شهر مراغه دارد؛ بنابراین تغییرات حادث شده عمدتاً سمت‌وسوی ساخت‌وساز داشته¬اند و اراضی اکولوژیک تخریب شده به ویژه در محدوده شهر به ساختمان¬ها و معابر شهری تبدیل شده¬اند. یافته‌های حاصل از سیاست مطرح شده در زمینه رشد شهری نیز نشان می¬دهد سیاست محدوده کمربند سبز شهری می‌تواند نقش مؤثری در کنترل رشد شهری مراغه داشته باشد و مانع از آسیب جدی به شبکه‌های اکولوژیک این شهر شود. همچنین دو سیاست توسعه زیرساخت‌های شهری و سیاست مرز رشد شهری نیز بر اساس نظر کارشناسان می‌تواند در زمینه توسعه شبکه‌های اکولوژیک موفق عمل کند. در این میان تنها سیاست‌های مالیاتی نمی‌توانند در کنترل و مهار رشد شهری مراغه بر اساس نظر کارشناسان موفق عمل نمایند و دلیل اصلی عدم موفقیت سیاست مالیاتی به نظر خبرگان در رشد شهرها به دلیل وجود نقاط ضعفی همچون پيچيدگي و عدم جامعيت، وجود معافيت¬هاي كلي، گسترده و درعین‌حال ناكارآمد، ضعف در ضمانت¬هاي اجرايي و محدوديت در پايه¬هاي مالياتي، ضعف در زيرساخت¬هاي فناوري اطلاعات و به‌تبع آن عدم به‌کارگیری گسترده از فناوري اطلاعات در انجام امور، عدم ارتباط اطلاعاتي و آماري ميان تشكيلات اجرايي، عدم وجود فرهنگ و باور مالياتي صحيح بين مردم، جابجايي¬هاي متعدد و سياسي براي مديران نظام مالياتي، عدم وجود نظارت و ارزيابي كافي در سیاست‌های مالياتی می¬باشد. در بخش آینده¬پژوهی مدیریت رشد شهر مراغه، تعداد 41 عامل شناسایی و پس از تکمیل توسط متخصصان، به وسیله نرم‌افزار میک مک مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت که 13 عامل به عنوان پیشران¬های اصلی و کلیدی مؤثر بر مدیریت رشد شهر مراغه شناسایی گردید. در نهایت این ۱۳ عامل در ۳۹ وضعیت احتمالی با استفاده از نرم‌افزار سناریو ویزارد مورد بررسی قرار گرفت و 23 سناریو باورکردنی در زمینه وضعیت مدیریت رشد شهری مراغه ارائه گردید. از این میان نتایج دو سناریو مطلوب، برنامه¬ریزی در جهت مشخص نمودن وضعیت مالکیت زمین و مسکن، صادر کردن سند مالکیت برای تمام اقشار، توجه دقیق به مسئله مالکیت‌ها و تفکیک‌ها؛ جلوگیری از انتقال مراکز اداری و توسعه خدمات به یک منطقه خاص از شهر، مکان‌یابی و احداث اصول شهرک¬های جدید متناسب با وضعیت شهر، انجام ساخت‌وسازهای مناسب توسط تعاونی ادارات و سازمان¬ها در رابطه با استقرار مناسب تمام نیروهای کاری در نزدیک محل کار و جلوگیری از پراکندگی نیروی کار؛ وجود نظارت بر ساخت‌وساز؛ اعمال سیاست‌های کنترلی مناسب دولت در بازار زمین و مسکن جهت جلوگیری از رشد بی‌برنامه و افسار گسیخته شهری می¬باشد.

Today, rapid urban growth is becoming a serious problem in many developing countries and hasemerged as one of the most important issues related to 21st century environmental change in urbanareas. As a result, in order to prevent the destruction of ecosystems and urban ecological networks,the term urban growth management has been proposed, which directs and controls urban growth anddevelopment through policies and regulations. The present study tries to study the growth anddevelopment of Maragheh city with a future research approach in order to provide a model for urbangrowth management in order to improve the ecological networks in this city to the consequences andadverse effects of urban growth on ecological networks in the coming decades. Reduce. The presentresearch is applied research in terms of purpose and descriptive-analytical in nature. In this research,using satellite images from Landsat satellite, the growth and development process of the city'sstructures and its impact on ecological networks have been studied and analyzed through ENVI andFRAGSTATS software. Finally, in order to provide a favorable model of urban growth managementbased on the sustainability of ecological networks, key and effective factors were identified usingenvironmental and Delphi scanning methods and then analyzed using Mic Mac and ScenarioWizardsoftware. Studies from satellite images show that the use of constructed lands, during the period 1986to 2016, has the most changes in area and has increased by 1868 hectares, while garden lands andgreen space is about 344.745 Hectares have decreased. These factors indicate the continuation of thedevelopment process of the city and the development of constructions on ecological lands. TheHoldern model also shows that between 1986 and 2016, only 34% of Maragheh's growth was due topopulation growth and 66% was due to urban sprawl. In this regard, the trend of changes in metricsin different time periods indicates the weakening of integration in land uses, reducing internal growthand increasing external growth in Maragheh; Therefore, the changes that have taken place havemainly been in the direction of construction, and the ecologically destroyed lands, especially in thecity limits, have been turned into urban buildings and passages. Findings from the proposed policy inthe field of urban growth also show that the policy of urban green belt can play an effective role incontrolling urban growth in Maragheh and prevent serious damage to the ecological networks of thecity. Also, according to experts, the two policies of urban infrastructure development and bordergrowth policy can be successful in the development of ecological networks. Meanwhile, tax policiesalone can not succeed in controlling the urban growth of Maragheh according to experts, and the mainreason for the failure of tax policy in the opinion of experts in urban growth due to weaknesses suchas complexity and lack of comprehensiveness, the existence of general exemptions. , Widespread andat the same time inefficient, weakness in executive guarantees and limitations in tax bases, weaknessin information technology infrastructures and consequently lack of widespread use of informationtechnology in doing things, lack of information and statistical relationship between Executivestructures, lack of correct tax culture and beliefs among the people, multiple and political shifts fortax system managers, lack of adequate monitoring and evaluation of tax policies. In the future researchsection of Maragheh city growth management, 41 factors were identified and after completion byexperts, were analyzed by Mic Mac software, which identified 13 factors as the main and key driversaffecting the growth management of Maragheh city. . Finally, these 13 factors were examined in 39possible situations using Signaro Wizard software and 23 plausible scenarios were presented in thefield of urban growth management in Maragheh. Among these are the results of two favorablescenarios: planning to determine the status of land and housing ownership, issuing title deeds for allclasses, paying close attention to the issue of ownership and segregation; Prevent the transfer ofadministrative centers and development of services to a specific area of the city, location andconstruction of new settlements in accordance with the situation of the city, appropriate constructionby the cooperative of departments and organizations in connection with the proper deployment of allworkforce nearby Workplace and prevent labor dispersion; Existence of construction supervision;Implement appropriate government control policies on the land and housing market to preventunplanned and unrestrained urban growth

Analysis of urban growth management Based on ecological networks with Future study approach (Case Study: Maragheh city)

کرباسی فروش،

پوران

تهيه کننده

‏قربانی،

‏‏روستایی،

رسول

شهریور

استاد راهنما

استاد مشاور

‏تبریز