عنوان

اثرات ورمی کمپوست و پومیس بر شاخص های خردشوندگی، شکل پذیری و چروکیدگی در سه خاک لوم شنی، لوم سیلتی و لوم رسی

‭۱۱۸۹۴پ‬

per

اثرات ورمی کمپوست و پومیس بر شاخص های خردشوندگی، شکل پذیری و چروکیدگی در سه خاک لوم شنی، لوم سیلتی و لوم رسی

/سولماز مطلبی

: کشاورزی

چاپی

کارشناسی ارشد

کشاورزی - علوم و مهندسی خاک

‮‭۱۳۹۳/۱۱/۲۵‬

تبریز

هدف این پژوهش، بررسی اثر ورمی‌کمپوست و پومیس بر حدود آتربرگ و سه شاخص خرد شوندگی‮‭(FI)‬ ، شکل‌صپذیری ‮‭(PI)‬ و چروکیدگی ‮‭(SI)‬ در سه کلاس بافت) لوم شنی، لوم رسی و لوم سیلتی (از اراضی شهرستان خواجه در استان آ- شرقی بود .این خاک‌صها دارای مقادیر کم ماده آلی، تجمع آهک و گچ بوده و دارای ویژگی‌صهای نامناسب فیزیکی از جمله استواری محکم در حالت مرطوب، سخت شونده همراه با تشکیل سله و ترک‌صهای زیاد و عمیق در وضعیت خشک هستند و بهمین خاطر خاکهای مشکل‌دار محسوب می‌شوند .پژوهش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آزمایشگاه اجرا شد .فاکتور اول شامل نوع و مقدار اصلاح کننده در ‮‭۵‬ سطح) شاهد، ‮‭۳‬ ورمی‌کمپوست، ‮‭۶‬ ورمی‌کمپوست ، ‮‭۳‬ پومیس و ‮‭۶‬ پومیس (و فاکتور دوم سه کلاس بافت بودند .نمونه‌برداری از اراضی مذکور به صورت دست‌نخورده‮‭۵) -(۰‬برای اندازه‌گیری چگالی ظاهری ‮‭(Db)‬ ودست‌صخورده‮‭۲۰) -(۰‬برای سایر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک و همچنین انکوباسیون با ورمی‌کمپوست و پومیس انجام شد .ورمی‌صکمپوست و پومیس معادل صفر، ‮‭۳‬ و ‮‭۶‬ درصد وزنی خاک با مقدار خاک لازم)رد شده از غربال ‮‭۷۶/۴‬ میلیمتر (مخلوط و به‌طور یکنواخت در تشت‌صهای پلاستیکی به قطر ‮‭۳۶‬ و ارتفاع ‮‭۱۲‬ سانتی‌متر مطابق چگالی ظاهری ‮‭۵۵/۱‬ گرم بر سانتی‌متر مکعب پر شده و در محدوده بین) ‮‭FC‬ مکش معادل ‮‭kPa ۲۰)‬ تا ‮‭FC ۵/۰‬ و دمای‮‭۲۵ - ۲۰‬درجه سلسیوس به مدت ‮‭۴‬ ماه نگهداری شدند .در طول این مدت هفته‌صای یک بار تشت‌صها توزین و کاهش وزن حاصل از تبخیر با افزودن آب شهر =‮‭(dS/m ۳۸۷/۰EC‬ و=‮‭۰۱۴/۱ (SAR‬ جبران صشد .پس از اتمام زمان انکوباسیون حدود آتربرگ و شاخص‌صهای شکل‌صپذیری، چروکیدگی و خردشوندگی) در کلوخه‌صهای کوچک ‮‭۱۰‬ تا ‮‭۳۰‬ میلیمتر (اندازه‌صگیری و با تیمار شاهد و نیز با خاک قبل از تیمار و انکوباسیون با استفاده از آزمون چند دامنه‌صای دانکن مقایسه شدند .نتایج نشان داد که :اثر اصلی بافت خاک بر شاخص‌صهای‮‭PI‬ ، ‮‭SI‬ و ‮‭FI‬ معنی‌صدار (>‮‭(۰۱/۰ p‬ گردید .بیش‌صترین مقدار شاخص‌صهای شکل‌صپذیری و چروکیدگی برای بافت خاک لوم رسی و کمترین مقدار آن‌صها برای بافت خاک لوم شنی بدست آمد .بیش‌صترین مقدار شاخص خردشوندگی مربوط به خاک لوم شنی و کمترین مقدار آن مربوط به بافت خاک لوم رسی بوده است .اثر اصلی نوع و مقدار اصلاح‌صکننده بر شاخص‌صهای ‮‭SI‬ و ‮‭FI‬ معنی‌صدار (>‮‭(۰۱/۰ p‬ گردید .پومیس ‮‭۳‬ و ورمی-کمپوست ‮‭۶‬ باعث کاهش معنی‌صدار) (>‮‭(۰۵/۰ p‬ تقریبا ‮‭۲‬ درصد (شاخص ‮‭SI‬ نسبت به تیمار شاهد شدند .تأثیر پومیس و ورمی-کمپوست روی شاخص ‮‭SI‬ در دو جهت متفاوت معنی‌صدار بود .ورمی-کمپوست در هر دو سطح و پومیس در سطح ‮‭۶‬ باعث افزایش معنی-دار شاخص ‮‭FI‬ نسبت به تیمار شاهد شدند .ورمی‌صکمپوست ‮‭۶‬ بیش-ترین مقدار افزایش ‮‭(۱۳/۰‬ واحد (شاخص ‮‭FI‬ نسبت به تیمار شاهد داشت .اثر متقابل نوع و مقدار اصلاح‌صکننده ‌ بافت خاک برای شاخص چروکیدگی معنی‌صدار (>‮‭(۰۱/۰p‬ بود .ورمی‌صکمپوست ‮‭۶‬ در خاک لوم سیلتی باعث کاهش معنی‌صدار ‮‭SI‬ نسبت به تیمار شاهد شده است .بین دو سطح مصرفی ورمی‌صکمپوست اختلاف معنی‌صدار در شاخص ‮‭SI‬ هم در خاک لوم رسی و هم لوم سیلتی مشاهده شد .اما در خاک لوم شنی اختلاف بین دو سطح معنی‌صدار نشد .پومیس در هر دو سطح مصرفی در خاک لوم رسی باعث افزایش ‮‭SI‬ ولی در دو خاک لوم شنی و لوم سیلتی باعث کاهش ‮‭SI‬ نسبت به تیمار شاهد شد .از بین تیمارها تنها ورمی‌صکمپوست ‮‭۳‬ در خاک لوم سیلتی و پومیس ‮‭۶‬ در خاک لوم رسی باعث افزایش معنی‌صدار ‮‭SI‬ نسبت به تیمار شاهد شدند .از بین چهار تیمار، ورمی‌صکمپوست ‮‭۶‬ با افزایش ‮‭۱۳/۰‬ واحد در ‮‭FI‬ نسبت به شاهد و ارتقای شاخص خردشوندگی به یک کلاس بالاتر بیش‌صتر از بقیه تیمارها باعث کاهش محدودیت‌صهای فیزیکی شد

The aim of this study was to evaluate effect of vermicompost and pumice on Atterberg's limits and on the three indices of friability(FI), plasticity (PI) and shrinkage (SI) in three sandy loam, clay loam and silty loam soils from Khaje city of Azerbaijan. These soils have low levels of organic matter, accumulation of lime and gypsum and have poor physical properties of firm moist consistency and hard setting with the formation of dense crust and high and deep cracks at dry state and, therefore, may be regarded as problematic soils.This experiment was factorial with completely randomized block design conducted with three replications. The first factor included two types of amendments applied at three levels (vermicompost and pumice each at 3 and 6 percent level plus the control) and the second factor conprised three soil texture classes as described previously. Intact soil sampels (0-5) were taken to measure bulk density (Db). and disturbed samples were used (0-20) for the measurement of other physical and chemical characteristics and for the incubation with vermicompost and pumice. Vermicompost and pumice equivalent to 0, 3, and 6 by weight of dry soil (4.76 mm sieve passed) were mixed uniformly in plastic pans with 36 cm diameter and 12 cm height, and were packed to bulk density of 1.55 g/cm3, the same as field bulk density. Soils in the pans were kept at FC (equivalent to 20 kPa) to 0.5 FC and at temperature 20-25 ?C for 4 months. During this time pans were weighed once a week and weight loss was offset by the addition of tap water (EC=0.387dS/m, SAR=1.014). After the incubation time, Atterberg limits and the indices of PI, SI and FI (in small aggregate 10 to 30 mm) were measured and compared with the control treatment and as well as with the soil before treatment and incubation by using Duncan, multiple test range. Results showed that: the main effects of soil texture on PI, SI and FI were highly significant (p<0.01). Highest values of PI and SI were obtained in clay loam and the lowest in the sandy loam soil. Maximum FI occurred at sandy loam soil and the minimum at clay loam soil. The main effect of the type and amount of amendment on SI and FI were significant (p<0.01). Pumice 3 and vermicompost 6 significantly reduced (p<0.05) SI (about 2 percent) as compared to the control. The impact of pumice and vermicompost on SI was significant but in opposit direction. Vermicompost at both levels and pumice at only 6 level significantly (p<0.05) increased FI comparing with the control. Vermicompost 6 increased FI at maximum 0.13 units as compared to the control. Interaction between type and amount of amendments and soil texture for SI was significant (p<0.01). Vermicompost 6 significantly reduced SI as compared to the control. The difference in SI between the two levels of vermicompost levels was significant at both silty loam and clay loam soils. But it became insignificant at sandy loam soil. Pumice at both levels increased SI in clay loam but not in sandy loam and silty loam soils comparing with the control. Among the treatments only vermicompost 3 in silty loam and pumice 6 in clay loam soils significantly increased SI. Among the four treatments, vermicompost 6 increased FI by 0.13, though small but raised FI to the upper friability class as compared to the control. This may be interpreated as reducing the physical restrictions and thus improving the quality of the examined soils

مطلبی، سولماز

نیشابوری، محمدرضا، استاد راهنما

نجفی، نصرت اله، استاد مشاور

کاتبی، هوشنگ، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی