۱۱۸۹۱پ
per
تاثیر PH های متناوب محلول غذایی بر عملکرد، خصوصیات رشدی و فیزیولوژیکی خیار در کشت هایدروپونیک
/سعید فلاح
: کشاورزی
چاپی
کارشناسی ارشد
علوم باغبانی - فیزیولوژی و اصلاح سبزی ها
۱۳۹۴/۰۳/۲۵
تبریز
عامل pH به‌عنوان غلظت یون‌هایH + یاOH - است که یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ریزوسفر محسوب می‌شود، به‌طوری‌که برجذب عناصر غذایی، فعالیت نسبی ریز جانداران، رشد گیاه و کیفیت محصول تأثیر دارد و به‌طور مستقیم می‌تواند جذب کاتیون‌های معدنی و آنیون‌ها را تحت تأثیر قرار دهد به‌عبارت‌دیگر حلالیت عناصر غذایی به‌شدت تحت تأثیر pH محیط کشت است، بنابراین ایجاد یک pH مناسب در محیط کشت یک عامل بسیار مهم در حفظ تعادل عناصر غذایی است و در محصولات گلخانه‌ای می‌تواند یک عامل محدودکننده باشد که قابلیت جذب عناصر غذایی و به دنبال آن رشد گیاه می‌تواند تحت تأثیر pH محیط کشت و محلول غذایی قرار گیرد .لذا این تحقیق باهدف بررسی سه سطحpH (۵/۵ ،۷ ، ۵/۸) به‌صورت تناوبی در محلول غذایی بر عملکرد و خصوصیات رشدی و فیزیولوژیکی خیار در کشت هایدروپونیک با طرح آزمایشی از نوع طرح پایه کاملا تصادفی که شامل ۷ تیمار :(۵/۵= pH محلول غذایی با pH ثابت۵/۵ ، :۵/۸= pH محلول غذایی با pH ثابت۵/۸ ، :۷= pH محلول غذایی با pH ثابت) ۷ میانگین دو سطح pH قبلی(، (۱)۵/۸: (۱)۵/۵= pH محلول غذایی با دو سطح pH متغیر ۵/۵ و ۵/۸ با تناوب ۱ روز از هر pH ، (۲)۵/۸ : (۲)۵/۵= pH محلول غذایی با دو سطح pH متغیر ۵/۵ و ۵/۸ با تناوب ۲ ، (۳)۵/۸ : (۳)۵/۵= pH محلول غذایی با دو سطح pH متغیر ۵/۵ و ۵/۸ با تناوب ۳ روز، (۴)۵/۸ : (۴)۵/۵= pH محلول غذایی با دو سطح pH متغیر ۵/۵ و ۵/۸ با تناوب ۴ روز (و ۴ تکرار انجام شد .گیاهان به‌صورت کشت بدون خاک) بستر پرلایت + ورمی- کولایت به ترتیب ۷۵ و ۲۵ ظرفیت حجمی (و در بالشتک‌ها در گلخانه کشت شد، عملکرد، خصوصیات رشدی و فیزیولوژیکی خیار در دو مرحله یعنی در طول رشد گیاه از ابتدای دوره‌ی میوه دهی و در انتهای رشد شامل ارتفاع بوته، سطح برگ، شاخص کلروفیل برگ، وزن‌تر و خشک، مواد جامد قابل‌حل (TSS) میوه و دم برگ، EC آب‌میوه، سفتی بافت میوه، فسفر، پتاسیم، کلسیم برگ و میوه و همچنین نیتروژن کل برگ اندازه‌گیری شدند .نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که تیمارهای مختلف pH تأثیر معنی‌دار در سطح احتمال یک درصد بر عملکرد داشتند، و تیمارهای (۲)۵/۸ : (۲)۵/۵= pH و (۳)۵/۸ : (۳)۵/۵= pH به ترتیب نسبت به۷=pH ، ۲۵ و ۱۵ درصد افزایش عملکرد را نشان دادند .همچنین سطح برگ، وزن‌تر و خشک بوته و همچنین وزن خشک میوه تیمارهای (۲)۵/۸ : (۲)۵/۵= pH و (۳)۵/۸ : (۳)۵/۵= pH بیشتر از سایر تیمارها بود اگرچه با ۷=pH اختلاف معنی‌داری نداشت و کمترین سطح برگ، وزن‌تر و خشک بوته مربوط به ۵/۸= pH بود، ولی کمترین وزن خشک میوه را ۵/۵= pH داشت، همچنین ضریب همبستگی نسبتا قوی =۷۶/۰R۲ بین صفت سطح برگ با میزان عملکرد مشاهده گردید .بیشترین شاخص کلروفیل مربوط به تیمار (۳)۵/۸ : (۳)۵/۵= pH بود اگرچه با سایر تیمارهای تناوب اختلاف معنی‌دار نداشت ولی با تیمار ۷=pH در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنی‌دارداشت pH .های متناوب باعث افزایش درصد مواد جامد محلول (TSS) و EC آب‌میوه شد، به‌طوری‌که بیشترین (TSS) و EC آب‌میوه مربوط به تیمارهای (۲)۵/۸ : (۲)۵/۵= pH و (۳)۵/۸ : (۳)۵/۵= pH بود که نسبت به سایر تیمارها در سطح یک درصد اختلاف معنی‌دار نشان دادند .تیمارهای pH های متناوب همچنین باعث افزایش غلظت عناصر در برگ و میوه نسبت به تیمار ۷=pH شد، بیشترین غلظت فسفر و کلسیم در برگ و میوه مربوط به تیمار (۲)۵/۸ : (۲)۵/۵= pH بود، درصورتی‌که بیشترین میزان پتاسیم برگ و میوه مربوط به تیمار (۳)۵/۸ : (۳)۵/۵= pH بود .به‌طورکلی تیمار pH های متناوب باعث افزایش جذب و کارایی عناصر و درنتیجه شرایط رشدی و فیزیولوژیکی بهتر گیاه و در نهایت عملکرد بیشتر خیار در کشت هایدروپونیک شد و با توجه به این آزمایش به نظر می‌رسد که تیمارهای (۲)۵/۸ : (۲)۵/۵= pH و (۳)۵/۸ : (۳)۵/۵= pH مناسب‌ترین تناوب را در جهت افزایش عملکرد در خیار دارد
pH factor as a concentration of H+ or OH- ions is one of the most important features of rhizosphere. It affect on nutrient uptake, relative activity of micro organism, plant growth and quality of yield, and directly can influence the uptake of mineral cations and anions. In other words, solubility of nutrients strongly influenced by culture pH, so making the proper pH in culture is a very important factor in maintaining the balance of nutrients and in greenhouse products can be a limiting factor that the ability of nutrients uptake and plant growth can be influenced by culture and nutrient solution pH. Therefore, this study aimed to examine the effect of three pH levels (5, 7, 5/8) in the form of alternation in the nutrient solution on yield and developmental and physiological characteristics of cucumber in the hydroponic cultivation with the completely randomized basic plan, which includes 7 treatments (pH=5.5: nutrient solution with fixed 5.5 pH, pH=5.8: nutrient solution with fixed 5.8 pH, pH=7: nutrient solution with fixed 7 pH, pH=5.5(1):5.8(1) nutrient solution with two variable pH levels 5.5 and 5.8 with 1 day alternation, , pH=5.5(2):5.8(2) nutrient solution with two variable pH levels 5.5 and 5.8 with 2 days alternation, , pH=5.5(3):5.8(3) nutrient solution with two variable pH levels 5.5 and 5.8 with 3 days alternation, , PH=5.5(4):5.8(4) nutrient solution with two variable pH levels 5.5 and 5.8 with 4 days alternation) and 4 replications. Plants were cultivated in the soilless slabs (Culture substrate= 75 perlite+ 25 vermicolite) and in greenhouse. Yield, growth and physiological characteristics of cucumber in two stages, during the first period of growth and the end of plant growth, including plant height, leaf area, chlorophyll index, fresh and dry weight, TSS of fruit and petiole, EC of fruit juices, fruit firmness, phosphorus, potassium, calcium of leaves and fruits, also leaf total nitrogen were measured. The results of the variance analysis showed that different treatments significantly affected the yield at the one percent probability and treatments of pH=5.5(2):5.8(2) and pH=5.5(3):5.8(3) showed 15 and 25 percent increase in yield related to pH=7. Also wet and dry weight, leaf area of plant, fruit dry weight of pH=5.5(2):5.8(2) and pH=5.5(3):5.8(3) were more than the other treatments. Although there was no significant difference with pH = 7 and the lowest leaf area, wet and dry weight of plant was for PH=5.8, but the lowest dry weight of fruit was for pH = 5/5 treatment. Also, the relatively strong correlation (76/0R2) between leaf area and yield were observed. The highest chlorophyll index was related to pH=5.5(3):5.8(3), although it didn't show significant difference with other treatments, but there was significant difference with pH = 7 at the level of the probability of one percent. Alternation of pH increased soluble solids (TSS) and EC of fruit juice so the most (TSS) and EC of fruit juice was related to pH=5.5(2):5.8(2) and pH=5.5(3):5.8(3) that showed significant difference compared to the other treatments at level of one percent. Treatments of alternate pH also increased the concentrations of leaves and fruit elements compared to pH = 7, the highest concentrations of phosphorus and calcium in leave and fruit was related to pH=5.5(2):5.8(2), although the most potassium of leave and fruit was related to pH=5.5(3):5.8(3) treatment. Generally alternate pH treatment enhanced the uptake and efficiency of the elements and resulted a better status of the plant, and according to this experiment seems that pH=5.5(2):5.8(2) and PH=5.5(3):5.8(3) treatments are the most suitable alternations in order to increasing of cucumber yield
فلاح، سعید
طباطبایی، سید جلال، استاد راهنما
بلندنظر، صاحب علی، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
