شبیه سازی عددی مقدار نشت در کانال های انتقال آب و مقایسه با روشهای تجربی
/ناصر نظری عنصرودی
: کشاورزی
چاپی
PDF صفحه به صفحه
کارشناسی ارشد
آب، سازه های آبی
۱۳۹۳/۱۱/۲۵
تبریز
مدیریت بهینه مصرف آب کشاورزی و کاهش تلفات آب در طرحصهای آبیاری از اهمیت بالایی برخوردار است .از دلایل عمده اهمیت بررسی میزان نشت میصتوان به تلفات آب در اثر نشت، تنزل کیفیت اراضی و خاک اطراف کانال در اثر نشت و تهدید محیط زیست منطقه در اثر نشت اشاره نمود .مهمصترین مسائلی که کانالصهای خاکی با آن مواجه هستند، مربوط به فرسایش، تهصنشین شدن رسوبات معلق و اتلاف یا نشت از بدنه کانال است که میصبایست از لحاظ طراحی مورد توجه قرار گیرند .در این پژوهش با توجه به اهمیت نشت در کانالصهای آبیاری، تلفات ناشی از نفوذ آب از بدنه کانال یا دبی نشت مورد بررسی قرار میصگیرد .برای پیدا کردن روش مناسب محاسبه دبی نشت جهت جلوگیری از هدر رفت آب در کانالصهای خاکی تاکنون تلاشصهای فراوانی به عمل آمده است، ولی متأسفانه در این زمینه روش دقیقی ارائه نشده است .هدف از این پژوهش بررسی توانایی نرمصافزار SEEP/W برای محاسبه دبی نشت است .برای رسیدن به جوابصهای منطقی و از بین بردن احتمالات و خطاها تعداد نزدیک به ۲۰۰ نوع کانال خاکی به صورت عددی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده شده است .در این تحقیق تأثیر تغییرات شیب جانبی کانال(z) ، عمق آب در کانال(y) ، و عرض کف(b) ، ضریب هدایت هیدرولیکی خاک (K) و فاصله سطح آب زیرزمینی از کف کانال (H) در مقاطع ذوزنقهصای، مستطیلی و مثلثی به عنوان پارامترهای متغیر در نظر گرفته شد .ابتدا با فرض مقدار معین دبی، ضریب زبری مانینگ و شیب طولی ثابت برای هر سه مقطع در بهترین مقطع هیدرولیکی، میزان تلفات نشت در مقاطع ذوزنقهصای، مستطیلی و مثلثی مورد مقایسه قرار گرفت و نتایج نشان داد که در مقطع مستطیلی بیشترین تلفات نسبت به مقاطع ذوزنقهصای و مثلثی رخ میصدهد .در کانال-های ذوزنقهصای با تغییر شیب جانبی از ۱ تا۵/۱ ، روند کاهشی دبی نشت مشاهده میصشود پس از آن با افزایش شیب، دبی نشت نیز به تدریج افزایش میصیابد ولی برخلاف کانالصهای ذوزنقهصای، در کانالصهای مثلثی با افزایش شیب جانبی دبی نشت همواره افزایش میصیابد .نتایج حاصل از آنالیز مدلصسازیصهای انجام گرفته در این مطالعه نشان میصدهد که با افزایش عمق آب در تمام مقاطع تلفات ناشی از نشت نیز افزایش خواهد یافت .در کلیه مقاطع هیدرولیکی هر چه سطح آب زیرزمینی عمیقصتر باشد دبی نشت افزایش میصیابد طوری که با میل کردن فاصله سطح آب زیرزمینی با کف کانال به سمت بیصنهایت، تغییرات دبی نشت به سمت صفر میل خواهد کرد
ptimal management of agricultural water usage and reduce water losses in irrigation projects is very importance. The main reasons of the importance of seepage assessing, water losses by seepage, soil quality deterioration and soil around the channel and threats of the environment by seepage can be mentioned. The main problems faced by soil channels, related to erosion, sediment and suspended sediments or water losses from the body of the channel that should be considered in designs. In this study, the importance of seepage in irrigation channels, losses due to infiltration from the body or seepage discharge channel is studied. There have been lots of attempts to find the best way to calculate seepage discharge to prevent from wasting water in the soil channel. The aim of this study is to evaluate the capability of software SEEP/W to calculate the seepage from unlined channels. To achieve logical results and eliminate the possibility of error nearly ۲۰۰ channel has been analyzed.In this study the effect of changes in channel side slope (z), the depth of water in the channel (y), the bottom of channel (b), soil hydraulic conductivity (K) and the distance of bottom of channels from the level of the groundwater (H) in the trapezoidal, rectangular and triangular cross section were considered as variable parameters. First, assuming a certain amount of discharge, Manning roughness coefficient and constant longitudinal slope for each section in the power section, the amount of seepage losses in the trapezoidal, triangular and rectangular sections were compared. The results showed that the highest losses occur in the rectangular sections. In the trapezoidal channels with side slope changes from ۱ to ۱.۵, the seepage losses can be reduced and then by increasing the rate of slope seepage is also gradually increased. But in triangular channels by increasing the rate of slope, seepage always was increased. The results of the modeling analyzed in this study show that with increasing water depth in the all sections will also increase the losses due to seepage. Also in all sections when the groundwater level is deep, seepage losses were increased