۱۰۰۹۷پ
per
بررسی اثرات زمین شناسی زیست محیطی مترو تبریز
/مریم عنبری
: علوم طبیعی
چاپی
کارشناسی ارشد
زمین شناسی - زیست محیطی
تبریز
در دهه‌صهای اخیر رشد جمعیت کلان شهرهای ایران با شتاب بیشتری صورت گرفته است، از این رو موضوع حمل و نقل شهری به صورت مسئله‌صای مهم درآمده است .احداث خطوط مترو شهری به خصوص خطوط زیرزمینی) تونلی (یکی از روش‌صهای اساسی حل مشکل ترافیک چنین کلان شهرهایی به شمار می‌صآید .حفر تونل مترو در زمین‌صهای سست مناطق شهری اثرات جانبی متعددی در پی دارد .تبریز یکی از شهرهای بزرگ ایران است که در آن برای احداث مسیر مترو به حفر تونل در قسمتهای مرکزی شهر نیاز می‌باشد .در این شهر مترو در امتداد ۴ خط اصلی در حال احداث است که بیشتر بخشهای آن تونلی خواهد بود .اغلب مناطق این شهر بر روی رسوبات آبرفتی دوران چهارم بنا شده است .بر اساس مطالعات انجام شده، رسوبات آبرفتی مسیرهای تونل از خاکهای درشت دانه و ریزدانه همراه با عدسی‌های شنی قلوه‌صسنگ-دار و قطعه سنگ‌صدار تشکیل شده است .در این پژوهش، آسیب‌صهای زمین‌صشناسی زیست محیطی ناشی از احداث مترو در شهر تبریز بررسی شده است .مطالعه حاضر بر اساس بررسی‌های میدانی و آزمایشگاهی به شناخت آسیبهای زیست محیطی مترو تبریز مانند نشست زمین روی تونلها، انتشار خاکهای آلوده به فوم حاصل از حفاری تونلهای مترو و تاثیر تونل بر وضعیت آبهای زیرزمینی پرداخته شده و در نهایت راهکارهای مدیریت زیست محیطی برای کاهش اثرات وارده بر محیط زیست ارائه شده است .در این راستا با استفاده از روابط تجربی و همچنین بر اساس نتایج پایش نشستهای روی تونلها، میزان نشست سطح زمین در خط یک مترو تبریز بررسی شده است .با استفاده از اطلاعات مربوط به سطح آبهای زیرزمینی در مسیر احداث تونل و تهیه نقشه‌صهای هم-عمق آب، تاثیر احداث تونل بر کیفیت و روند آبهای زیرزمینی بررسی شده و همچنین با نمونه‌صبرداری از خاکهای تونلهای مترو و کاشت گیاه، اثر آلایندگی فوم بر محیط زیست مورد مطالعه قرار گرفته است .خط یک مترو به طول ۲/۱۷ کیلومتر و ۱۸ ایستگاه، خط دو به طول ۲۲ کیلومتر و ۲۰ ایستگاه، خط سه به طول ۶/۱۳ کیلومتر و ۱۴ ایستگاه، خط چهار به طول ۱۰ کیلومتر و ۱۰ ایستگاه می‌صباشد .بیشتر بخشهای این خطوط به صورت زیرزمینی اجرا شده و از طریق تونلهایی به قطرهای حدود ۶ یا ۹ متر در اعماق ۵ تا ۴۰ متری انجام می‌صگیرد .حفاری تونلها با ماشین حفار (TBM) انجام می‌صشود .خاکهای حفاری شده در اطراف شهر تخلیه می‌صشوند .بر اساس برآوردهای انجام شده، حجم خاکهای آلوده حاصل از حفاری تونلهای متروی تبریز به حدود ۵/۴ میلیون متر مکعب بالغ خواهد شد .در اثر حفاری تونلهای خط ۱ مترو نشستهایی در سطح زمین و در زیر پی ساختمانها رخ داده که این نشستها در برخی نقاط شهر) از جمله حوالی خیابان خیام (مشکل آفرین بوده است .در برخی قسمتها نشستهایی تا ۲۵ میلی متر ثبت شده است .این مقدار نشست سبب ترک خوردن دیوار برخی ساختمانهای شهر شده است .همچنین در اثر تونل کاری در زیر مناطق مسکونی، در برخی نقاط سبب ورود مواد تزریقی به کف منازل شده است .در اثر احداث تونلهای مترو در نواحی با عمق آب زیرزمینی کم، جریان آبهای زیرزمینی از روال طبیعی خارج شده و مشکلاتی را برای برخی مناطق شهر ایجاد کرده است .بر اساس مطالعات آزمایشگاهی انجام شده، خاک آغشته به فوم که از حفاری تونلها بدست می‌آید، در محیط آلودگی ایجاد کرده و بر رشد گیاهان اثرات منفی می‌گذارد .به نحوی که با کاشت گیاه در خاکهای با درجات مختلف آلودگی با فوم، مشخص شد که در مواردی که این آلودگی زیاد است، به شدت بر رشد و نمو گیاه تاثیرگذار است که این نشان از اثرات آلوده کنندگی این خاکها بر محیط زیست دارد
عنبری، مریم
اصغری کلجاهی،ابراهیم، استاد راهنما
برزگری، قدرت، استاد مشاور
ندیری، عطاالله، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
