تحلیل و مقایسه آماری و همدید بادهای توفنده شهرستان اردبیل، پارس آباد و خلخال با پوشش زمانی ۲۰۱۲ - ۱۹۹۲
Statistical synoptic analysis and comparison of Ardabil, Parsabad , Khalkhal strong winds in ۱۹۹۲-۲۰۱۲
/نفیسه رحیمی
: جغرافیا و برنامه ریزی
چاپی
کارشناسی ارشد
آب و هوا شناسی
۱۳۹۳/۰۶/۲۵
تبریز
بادهای شدید یکی از مخاطرات طبیعی هستند که بعضا موجب خسارات مالی و جانی فراوانی میشوند .با توجه به اینکه خطه شمالغرب ایران و بخصوص استان اردبیل یکی از مناطق بادخیز کشور است در پژوهش حاضر بادهای شدید این استان مورد تحلیل آماری و همدید قرار گرفتهاند تا علاوه بر بررسی آنها سامانههای همدید موجد رخداد آنها را نیز شناسایی کرد .جهت رهیافت به این مطالعه آستانه سرعت باد ۲۸ نات در ثانیه که طبق سیستم طبقهبندی بیوفورت آستانه تخریب محیط توسط باد معرفی شده بود به عنوان معرف جهت شناسایی باد توفنده در نظر گرفته شد .تحلیل آماری و گلبادهای سالانه و ماهانه دوره ۲۱ ساله ایستگاههای اردبیل، پارسآباد و خلخال حاکی از آن است که بیشترین بادهای توفنده در اردبیل و خلخال در فصل زمستان و نیمهص سرد سال و کمترین آن در هر دو ایستگاه در فصل تابستان رخ میدهند .در پارسصآباد بیشترین بادهای توفنده در نیمه گرم از سمت شرق بوده است .با بررسیهای آماری بادهای سه ساعته ایستگاههای یاد شده مجموعا ۷۸۳ روز همراه با باد توفنده جهت تحلیل همدید مشخص شد .در مرحله بعد با انتخاب محدودهای با ۳۵۷ نقطهی شبکهای جهت برداشت ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال این روزها، ماتریسی با آریهی۷۸۳ * ۳۵۷تشکیل شد .سپس با انجام تحلیل مولفه مبنا برروی این ماتریس حجم دادهها به ۷ مولفه کاهش یافت .در نهایت با اعمال خوشهبندی سلسله مراتبی این ۷ مولفه به شگرد وارد، ده الگوی گردشی که دارای کمترین واریانس دورن گروهی بودن شناسایی شد .در نهایت الگوی ترکیبی هر یک از خوشهها ترسیم شد .همچنین جهت آگاهی از وضعیت رودباد و سامانههای تراز پایین، الگوی ترکیبی رودباد تراز ۳۰۰ هکتوپاسکال و الگوی ترکیبی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۱۰۰۰ هکتوپاسکال مقارن هر یک از این خوشهها نیز ترسیم شد .تحلیل همدید این الگوها نشان داد که عمده آنها در فصلهای زمستان و بهار رخ میدهند و تنها دو الگو در فصل تابستان اتفاق میافتند .از سویی تحلیلهای همدید مشخص نمود که نوع سامانههای همدید در فصول تابستان و زمستان بسیار متفاوت هستند ولی نوع آرایش آنها مشابه هم است .به طوری که سامانههای فعال در فصل زمستان در هیچ موردی در فصل تابستان دیده نشدند از سویی الگوی شماره ۷ بعنوان یک الگوی کاملا تابستانه در فصل زمستان دارای هیج بسامدی نبود هر چند که در ماههای فصول بهار و پاییز دارای فراوانی رخداد بود .وانگهی سامانههای عمده در تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال تمامی الگوها عبارت از ناوه یا پشته به صورت جداگانه و یا ترکیب ناوه ـ پشته عرضهای میانه و جنبحاره بودند .سامانههایی نظیر کم ارتفاع بریده و سامانههای بندالی در هیچیک از الگوها مشاهده نشدند .در تراز ۱۰۰۰ هکتوپاسکال در تمامی الگوها به جز الگوهای فعال در ماههای فصل تابستان، یک سامانه پرفشار و یا سامانه کم فشار به ترتیب بر روی زاگرس و دریای خزر قرار میگیرند که منطقه تحت بررسی در حد مرزی و همگرایی شدید بین آنها جای میگیرد .از سویی در الگوهای شماره ۶ و ۷که تابستانه هستند به جای پرفشار زاگرس یک کم فشار گرمایی و به جای کم فشار خزر یک زبانه پرفشار قرار میگیرد .در تمامی الگوها به جزی الگوهای تابستانه، منطقه واگرایی بالایی رودباد بر روی منطقه تحت بررسی قرار گرفته بود در حالیکه در الگوی شماره ۶ که یک الگوی تابستانه است، منطقه همگرایی بالای رودباد برروی منطقه جای گرفته و در الگوی شماره هفت نیز رودباد خارج از محدوده تحت بررسی شکل میگیرد
trong winds is one of natural disasters that sometimes cause enormous Financial and physical damages. With regard to this that north west of Iran specially, Ardabil Province is one of windy regions, in this study tried to analysis statistically synoptic and strong winds in addition to their recognize, achieve their occurrence. The approach to this study, the threshold wind speed is 28 knots per second that according to the Beaufort classification system, the brink of wind destruction introduced by wind and as reagent intended in strong wind recognition statically analysis and annual and monthly wind rose of 21 years of Ardabil station, Pars Abad and Khalkhal support that most strong wings in Ardabil and Khalkhal are in winter season and cold half and lowest are in two stations of summer season. In Pars Abad, most strong winds are in warm half of east, with statistical survey three hours winds of cited stations was found totally 783 days along with strong wind and synoptic. In the next step with range of 357 net word points for 500 hPa geo potential height grid, these days formed 357*783 matrix. Then with analysis of principal component on this matrix reduced to 7 components. Finally, by applying hierarchical clusters of 7 components identified ten circulation patterns that has least variance within groups. Finally hybrid modal of each cluster was plotted. It is also used to monitor the Jet stream status and low-level system, with 300 hPa Jet stream and mixture pattern of geo potential with 1000 hPa height for each cluster. Synoptic analysis of these patterns show that main of them occur in winter and spring and only two patterns occur in summer. The synoptic analysis show that the type of synoptic systems are very different in summer and winter but the arrangement is similar. So that action system of winter aren't in summer. On one hand 7 pattern of number 7 summer but in winter in has no frequency. Although it has was quite Frequency in spring and fall months. Besides major systems in 500 hPa of all systems includes of Pascal or stack in individually and combined from of low rise cut and in 1000 HKtv of all patterns except active patterns of summer, one low pressure and one high pressure placed in Khazar and Zagros that under investigate area are border and strong convergence between them. On the other hands, in 6 and 7 summer patterns, instead of Zagros high presser is warm low pressure and instead of low pressure is has pressure in all pattern in all pattern except summer patterns, upper divergence area of Jet stream was investigated on the area, while in 6 pattern when is summer, upper convergence of jet stream is on the area and in 7 pattern, jet stream is out of review scope
Statistical synoptic analysis and comparison of Ardabil, Parsabad , Khalkhal strong winds in ۱۹۹۲-۲۰۱۲