عنوان

مطالعه روند تغییرات ترکیب شیمیایی آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت نجف آباد)

‭۶۸۷۹پ‬

per

مطالعه روند تغییرات ترکیب شیمیایی آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت نجف آباد)

/علی کلاهدوزان

: کشاورزی

‮‭۱۷۱‬ص‬

چاپی

کارشناسی ارشد

مهندسی منابع آب

‮‭۱۳۹۳/۰۵/۲۵‬

تبریز

در این مطالعه، روند تراز آب زیرزمینی ‮‭۳۳‬ ایستگاه پیزومتری در مقیاس ماهانه در دشت نجف آباد در دوره آماری‮‭۱۳۷۴ - ۱۳۹۱‬با آزمون ناپارامتری مان- صکندال مرتبه‮‭۱‬ ، ‮‭۲‬ و ‮‭۴‬ مورد بررسی قرار گرفت .برای هر سری زمانی شیب خط روند با استفاده از روش تخمین‌صگر ‮‭Sen‬ محاسبه شد .همگنی روند تغییرات تراز آب زیرزمینی با روش وان بل و هوقس مورد آزمون قرار گرفت .نتایج نشان داد که در همه ایستگاه‌صهای نزدیک رودخانه زاینده رود تراز آب زیرزمینی) به جز ایستگاه‌صشرق تیران (دارای روند منفی است .در بیش از ‮‭۴۸‬ درصد ایستگاه‌صها روند منفی (>‮‭(۱/۰P‬ معنی‌صدار با روش مان- کندال مرتبه ‮‭۴‬ مشاهده شد .نتایج مربوط به نقشه‌صهای روند نشان داد بیشترین روند تغییرات در محل شبکه-های آبیاری و زهکشی و در امتداد رودخانه زاینده رود است .بررسی شیب خط روند نشان داد که بطور متوسط تراز آب زیرزمینی در دشت نجف آباد حدود ‮‭۳۲‬ سانتی متر در سال افت دارد .بیشترین افت تراز آب زیرزمینی متعلق به ایستگاه کهریز سنگ جدید بوده که دارای شیب منفی ‮‭۹۲/۵‬ متر در سال می باشد .نتایج آزمون همگنی نشان داد که روند تراز آب زیرزمینی در ماه های مختلف همگن، ولی در ایستگاه های مختلف غیرهمگن می باشد .نتایج آزمون پتیت برای متغیر تراز آب زیرزمینی نشان داد که تراز آب زیرزمینی در سال‌صهای ‮‭۱۳۷۸‬ تا ‮‭۱۳۸۱‬ به صورت پرش رو به پایین رخ داده است که در این بازه رودخانه زاینده رود خشک و در منطقه خشکسالی رخ داده است .در بخش دیگر این پژوهش تجزیه و تحلیل روند تغییرات کیفی آب زیرزمینی با توجه به اطلاعات ‮‭۱۵‬ و ‮‭۲۰‬ ایستگاه پیزومتری به ترتیب در ماه پر آب و کم آب در دشت نجف آباد در دوره آماری‮‭۱۳۷۴ - ۱۳۹۱‬با آزمون ناپارامتری مان-کندال مرتبه ‮‭۲‬ مورد بررسی قرار گرفت .قبل از تجزیه و تحلیل روند اثر خود همبستگی معنی‌صدار مرتبه اول از سری داده‌صها حذف گردید .متغیرهای کیفی مورد بررسی شامل مجموع آنیون‌صها و کاتیون‌صها،‮‭pH‬ ،‮‭TH‬ ،‮‭EC‬ ،‮‭SO۴۲‬ -، ‮‭Na‬ ،‮‭Na‬ +،‮‭Mg۲‬ +،‮‭TDS‬ ،‮‭SAR‬ ،‮‭Cl‬ - و‮‭HCO۳‬ - می‌صباشد که در هر سال ‮‭۲‬ بار اندازه گرفته شده است .نقشه‌صهای روند برای آماره ‮‭Z‬ مان- کندال در سطح ‮‭۵‬ درصد رسم شد .نتایج مربوط به این نقشه‌صها نشان داد که بیشترین روند تغییرات پارامترهای کیفی در راستای رودخانه زاینده رود و محل شبکه-های آبیاری و زهکشی بود .برای هر سری زمانی شیب خط روند با استفاده از روش تخمین گر ‮‭Sen‬ محاسبه شد .نتایج نشان داد که روند تغییرات غلظت اکثر متغیرهای کیفی آب در تمام ایستگاه‌صها به جز جلال آباد افزایشی است .شیب خط روند برای هر سری زمانی با روش تخمین‌صگر ‮‭Sen‬ مشخص و نتایج بصورت نمودار باکس‌صویسکر نشان داده شده است .نتایج آزمون پتیت نشان داد که در سال‌صهای ‮‭۱۳۷۸‬ تا ‮‭۱۳۸۲‬ بیشترین پرش در سری زمانی مربوط به پارامترهای کیفیت آب زیرزمینی در این دشت وجود دارد .همچنین بیشترین روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در ماه پرآب و کم آب در راستای رودخانه زاینده رود و شبکه‌صهای آبیاری و زهکشی است .علت اصلی افزایش غلظت متغیرهای کیفی مورد مطالعه در آب زیرزمینی، به عواملی مانند خشک شدن رودخانه زاینده رود و برداشت بی رویه از آب زیر زمینی دشت نجف آباد) مخصوصا در محل شبکه‌صهای آبیاری وزهکشی( در سال های اخیر نسبت داده شد

In this study, trend analysis conducted on groundwater level of 33 piezometeric stations located in Najafabad plain during 1995-2012 using the 1, 2 and 4th order, Mann-Kendall non-parametric tests. For each time series trend line slope was estimated by Sen's estimator method. Homogeneity of trends were tested using the Van Belle and Hughes method. Results showed that trends of groundwater level for all stations near Zayanderood river (except east of Tiran station) were negative. Significant negative trends (P<0.1) was observed in more than 48 percentage of stations by 4th order Mann-Kendall test. Results of trend map showed that the main trend changes located along of Zayanderood river. Results of trend line slopes revealed that in average groundwater level of Najafabad plain declined about 32 cm.year. The strongest decline belonged to the New Kahriz-sang station, which have negative trend of 5.92 m.year. Results of homogeneity of trends showed that trends were homogeneous for months but it was heterogeneous for stations. Results of the Pettitt test revealed that downward jumping of groundwater level occured during 1999-2002 that Zayanderood was dried and drought occurred in this region. In other section of the present study trend analysis conducted on groundwater quality based on information of 15 and 20 piezometeric stations respectively in wet and dry months located in the Najafabad plain during 1995-2012 using the second version non-parametric Mann-Kendall test. The effect of significant lag-1 autocorrelation was removed from data series prior analysis. Quality parameters which studied here are: Total Anions, Total Cations, pH, TH, EC, So42-, Na , Na+, Mg2+, TDS, SAR, Cl- and Hco3- which has been measured two times in a year. Trend map of the Z Mann-Kendall statistic prepared for 5 percentage significant level. Results of trend map showed that most of the water quality trend changes was located along the Zayanderood river and irrigation and drainage networks. Trend line slope was estimated by Sen's estimator method for each of the time series. Results showed that upward trends for concentration of all groundwater quality parameters at allof the stations (except Jalalabad). Slope of trend lines for each time series was estimated by the use of the sen's estimator and results were shown by Box and Whisker. Results of the Pettitt test showed that most of the jumping series in ground water quality parameters occurred in the period 1999-2003 years and most of trend changes in wet and dry month was along Zayanderood and irrigation and drainage networks. The main reason for increasing of concentration of groundwater quality parameters is atributed to dried Zayanderood riverd discharge decreasing and excess exploitation of Najafabad groundwater specially in the recent years.

کلاهدوزان، علی

دین پژوه، یعقوب، استاد راهنما

اسدی، اسماعیل، استادمشاور

میرعباسی، رسول، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی