عنوان

بررسی آثار بزرگان و دانشمندان شیعه(امامی و اسماعیلی)در دوره سامانیان و غزنویان

پ۲۶۶۵۹

per

بررسی آثار بزرگان و دانشمندان شیعه(امامی و اسماعیلی)در دوره سامانیان و غزنویان

علیرضا دشتی لله لو

حقوق و علوم اجتماعی

۱۳۹۹

۱۵۸ص.

سی دی

کارشناسی ارشد

تاریخ تشیع

۱۳۹۹/۱۱/۲۹

شهرهای خراسان و ماوراءالنهردر پرتو حکومت امرای سامانیان که به علم دوستی مشهور بودند و در سایه حمایت امیران و بزرگان و وزراء و فرماندهان این حکومت و حس تسامح و تساهل مذهبی و عقیدتی ایشان به مراکز عمده تعلیم و تربیت و حضور دانشمندان همه مذاهب اسلامی و حتی غیراسلامی تبدیل شد و نهضت علمی و ادبی عظیمی را پایه گذاری کردند، که این دانشمندان و علما با تکیه بر حمایت این خاندان توانستند آثار گرانقدری را در همه زمینه¬های علمی و ادبی پدید آورند. بزرگان و عالمان و علمای شیعه اعم از شیعه اسماعیلی و شیعه امامی چون ابوعبدالله نسفی، ابویعقوب سجستانی، ابوحاتم رازی و.. . هم توانستند از این محیط آرام و بدون تعصبات مذهبی و عقیدتی نهایت استفاده را کرده و آثار ارزشمندی را در علوم مختلف به وجود بیاورند، آثار هر یک از آن¬ها که حتی تا سده¬های بعدی نیز مورد استفاده و توجه قرار گرفتند. در چنین بستر و محیط و شرایطی بود که آثاری در همه شاخه¬های علم از جمله: در عرفان، حکمت، فلسفه، منطق، کلام، فقه، تفسیر، ادبیات، نجوم، ریاضی، هندسه و طب پدید آمدند که در زمان خود بی¬نظیر بودند. البته این روند رو به رشد توجه به دانش و علم در دوره بعد از فروپاشی سامانیان رو به رکود نهاد. حکومت غزنویان به دلیل تعصبات شدید مذهبی و عقیدتی حاکمان آن و همگون شدن با خلافت عباسی برای مشروعیت بخشیدن به حکومت خود، نتوانستند حس تسامح و تساهل دوره سامانیان و روند رو به رشد توجه به علم و دانش و دانشمندان را ادامه داده و باعث تاثیر بیشتر در فرهنگ و تمدن اسلامی شوند. با این وجود در این دوره نیز ما شاهد ظهور و حضور دانشمندان و عالمانی هستیم که بیشتر جزء دانشمندان و بزرگان علوم دینی و علوم نقلی محسوب می¬شوند که آن هم معلول سیاست¬های مذهبی و حمایتی از مذهب خاص(اهل تسنن)توسط دولت غزنوی می¬باشد. که این عامل، باعث ظهور کمتر عالمان و دانشمندان سایر مذاهب از جمله بزرگان و عالمان شیعه اعم از امامی و اسماعیلی شد، با این حال بودند بزرگانی از مذهب شیعه امامی که توانستند در این دوره آثاری از خود به جای بگذارند. بزرگانی چون سیدحسن اشرف و کسایی مروزی از جمله این افراد می¬باشند.در نتیجه، در طول تاریخ، شیعیان (چه اسماعیلی و چه امامی) سیر تکامل و پیشرفت را طی کرده و نقش بی بدیلی در طول حیات خود داشته اند.و هر موقع و هر جا که موقعیت مناسب و زمینه رشد فراهم بوده نهایت استفاده را کرده و آثار علمی و ادبی و فرهنگی و تمدنی بسیار غنی و باارزشی را تحویل جامعه اسلامی و بشریّت کرده اند. ما در این پژوهش می خواهیم تا نقش علمی و فرهنگی علما و بزرگان و دانشمندان شیعه را در قرن های چهارم و پنجم هجری در خراسان و ماوراءالنهر دوره سامانیان و غزنویان نشان دهیم و به دنبال پیدا کردن و یافتن روابط بین علل و معلول بین پدیده ها و کشف روابط میان رویدادهای تاریخی موضوع مورد بحث می باشیم، پس علاوه بر روش توصیفی رویدادها و پدیده ها و وقایع تاریخی، ناگزیر خواهیم بود از روش تحلیلی، تبیینی استفاده کنیم، تا بتوانیم روابط بین پدیده های تاریخی را بهتر و درست تر درک و تبیین کنیم.

The cities of Khorasan and Transoxiana in the light of the rule of the Samanid rulers who were known for their friendship and in the shadow of the support of princes, elders, ministers and commanders of this government and their religious and ideological tolerance to major centers of education and the presence of scholars of all religions and even They became un-Islamic and founded a huge scientific and literary movement, in which these scientists and scholars, relying on the support of this family, were able to create valuable works in all fields of science and literature. Shiite elders, scholars and scholars, including Ismaili Shiites and Imami Shiites such as Abu Abdullah Nasfi, Abu Ya'qub Sajestani, Abu Hatem Razi, etc. They were also able to make the most of this peaceful environment without religious and ideological prejudices and to create valuable works in various sciences, works of which were used and considered even for the following centuries. It was in such a context and environment that works in all branches of science, including: in mysticism, wisdom, philosophy, logic, theology, jurisprudence, interpretation, literature, astronomy, mathematics, geometry and medicine, emerged that in their time They were like that. Of course, this growing trend of attention to science and science in the period after the collapse of the Samanids stagnated. Due to the strong religious and ideological prejudices of its rulers and assimilation with the Abbasid caliphate to legitimize their rule, the Ghaznavid government could not continue the sense of tolerance of the Samanids and the growing trend of attention to science and scientists and caused more impact. Become Islamic in culture and civilization. However, in this period, we also see the emergence and presence of scientists and scholars who are mostly among the scientists and elders of religious sciences and traditional sciences, which are also the result of religious policies and support for a particular religion (Sunni) by the government. Is Ghaznavid. This factor led to the emergence of less scholars and scholars of other religions, including Shiite elders and scholars, including Imami and Ismaili, however, there were great people of the Imami Shiite religion who were able to leave their works in this period. Great people like Seyed Hassan Ashraf and Kasaei Morozi are among these people. As a result, throughout history, Shiites (whether Ismaili or Imami) have evolved and played an irreplaceable role throughout their lives. And have delivered very rich and valuable scientific, literary, cultural and civilizational works to the Islamic society and humanity. In this study, we want to show the scientific and cultural role of Shiite scholars, elders and scientists in the fourth and fifth centuries AH in Khorasan and Transoxiana during the Samanid and Ghaznavid periods, and seek to find and find the relationship between causes and effects between phenomena. And we are discovering the relationships between historical events, so in addition to the descriptive method of historical events and phenomena, we will have to use analytical, explanatory methods, so that we can better and more accurately understand the relationships between historical phenomena and Let's explain.

Study of the works of Shiite elders and scholars (Imami and Ismaili) during the Samanids and Ghaznavids

‏دشتی لله لو،

‏‏علیرضا

تهيه کننده

‏ اروجی،

‏صدقی،

‏فاطمه

‏‏ناصر

استاد راهنما

استاد مشاور

‏تبریز