عنوان

بررسی و تحلیل تک‌صدایی و چندصدایی و نسبت آن‌ها با تکوین شخصیت در رمان‌های بعد از انقلاب (با تأکید بر داستان‌های رازهای سرزمین من، طوبا و معنای شب، نیمۀ غایب، درخت انجیر معابد، سلوک و سالمرگی)

پ۲۶۵۳۴

per

بررسی و تحلیل تک‌صدایی و چندصدایی و نسبت آن‌ها با تکوین شخصیت در رمان‌های بعد از انقلاب (با تأکید بر داستان‌های رازهای سرزمین من، طوبا و معنای شب، نیمۀ غایب، درخت انجیر معابد، سلوک و سالمرگی)

رقیه رادینمهر

ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی

۱۴۰۰

۳۳۴ص.

سی دی

دکتری

زبان و ادبیات فارسی

۱۴۰۰/۱۱/۲۰

هدف: رمان یکی از برجسته‌ترین انواع ادبی معاصر است. اقبال گسترده و روزافزون نویسندگان و خوانندگان به این نوع ادبی شناخت جایگاه رمان فارسی را ایجاب می‌کند. برای شناسایی موقعیت رمان فارسی، علاوه بر مشخص کردن ویژگی‌ها و عناصر داستان و فنون داستان‌پردازی، بررسی کیفیت تکامل و تحولات آن در طول زمان درخور توجه است. پژوهش حاضر با هدف مشخص کردن میزان بالندگی رمان فارسی در سه دهۀ 60، 70، و 80، با انتخاب دو داستان از هر یک از دهه‌های مذکور (رازهای سرزمین من، طوبا و معنای شب از دهۀ 60 و نیمۀ غایب، درخت انجیر معابد از دهۀ 70 و سلوک و سالمرگی از دهۀ 80) روند تحولات رمان را از منظر چندصدایی و نسبت نحوۀ شخصیت‌پردازی با آن بررسی می‌کند.روش: این پژوهش بر اساس داده‌های کتابخانه‌ای و به روش تحلیلی ـ توصیفی صورت گرفته است. به این ترتیب که نخست اصولِ نظریۀ چندصداییِ داستانِ میخائیل باختین و نسبت شخصیت‌پردازی با آن از آثار او استخراج و سپس موازینی متناسب برای سنجش آثار داستانی طراحی شده است. پس از آن، رمان‌های منتخب براساسِ معیارهای مذکور تحلیل و ارزیابی شده‌اند. در نهایت، ماحصلِ بررسیِ آثارِ دهه‌های مختلف مقایسه شده و پژوهش به نتیجه رسیده است.یافته‌ها: باختین داستان چندصدایی را مجموعه‌ای از نگرش‌های متعدد مستقل معرفی می‌کند که دیدگاه‌های مختلف در آن با هم نسبت مکالمه‌ای دارند. آگاهی و پایان‌ناپذیری دو ویژگیِ برجستۀ شخصیت‌های این نوع داستان‌هاست. نویسنده با حفظ فاصلۀ خود از شخصیت‌ها، از طریق خلق شخصیت‌های آگاه، واگذاری اطلاعات آنان به خودشان و اجازۀ گفت‌وگو به آن‌ها می‌تواند شخصیت‌های متناسب با فضای داستانِ چندصدایی بیافریند. حضور چنین شخصیت‌هایی فقط در حد فراهم کردن زمینه در چندصداییِ داستان موثر است و چندصداییِ یک اثر به استقلال اندیشه‌های مختلفِ حاضر در آن، از ابتدا تا انتهای داستان، بستگی دارد. از بین ششادامۀ چکیده: داستانِ منتخبِ این پژوهش، «رازهای سرزمین من»، «نیمۀ غایب» و «سالمرگی» را می‌توان چندصدایی شمرد. ویژگی‌های شخصیت‌ها و نحوۀ شخصیت‌پردازی در این آثار کمابیش با مشخصات داستان‌های چندصدایی مطابقت دارد. داستان‌های «طوبا و معنای شب»، «درخت انجیر معابد» و «سلوک» تک‌صدایی‌اند. از بین شخصیت‌های این سه اثر، «قیس» در داستانِ «سلوک» تا حدودی خصوصیات مورد نظرِ رمانِ چندصدایی را داراست. نتیجه‌گیری: بررسی نشان می‌دهد، از شش داستان برگزیده برای مطالعه در این پژوهش، سه داستان و از هر دهه یک اثر ویژگی‌های داستان چندصدایی را داراست. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت، گذشت زمان تغییر محسوسی در رویکرد نویسندگان داستان فارسی به چندصدایی ایجاد نکرده است. پژوهش حاضر، افزون بر به تصویر کشیدنِ نمایی از داستانِ امروز، با معرفیِ شبه الگویی از گونه‌ای داستان صناعتمند (تکنیکی) می‌تواند در تکاملِ هنریِ این نوع ادبی سودمند افتد.

Abstract:Purpose: The novel features among the most prominent contemporary literary forms. The growing interest of writers and readers in this literary type calls for an examination of the position of the Persian novel, which, in turn, requires the study of story-telling characteristics, elements, and techniques, and character development and evolution over time. The present study seeks to specify how the Persian novels evolved and matured during the 1360s SH (1980s), 1370s SH (1990s), and 1380s SH (2000s) through scrutinizing two novels from each decade (from1360s SH: Mysteries of My Land, Touba and the Meaning of Night, from 1370s SH: The Absent Half, The Fig Tree Of The Temples and from 1380s SH: Soluk, Sālmargi). It analyzes the evolution of the novel genre from the perspective of polyphony. The article presents its findings in two sections: introducing the principles and the analysis of the literary works based on the analytical and descriptive methodology. It indicates that the Persian novelists' use of polyphony has not undergone significant change over time.Methodology: The present thesis is descriptive-analytical library-based research. The study was conducted in several stages: first, the principles of Mikhail Bakhtin's theory of polyphony in novels and its relation to characterization were extracted from the Russian author's works. Next, specific corresponding criteria were outlined based on his selected fictional works. Subsequently, selected novels were assessed and analyzed according to the drawn-up criteria. At last, the study was brought to a conclusion by comparing decade-specific findings.Findings: Bakhtin defines a polyphonic story as a plurality of independent voices in which different views establish dialogic relations. Awareness and unfinalizability are the two characteristic features of such fiction. The author can create characters fit for a polyphonic novel by keeping distance from his characters, creating conscious personalities, and allowing the characters to voice their own views and converse freely. The presence of such characters is merely adequate to prepare the necessary background for a polyphonic story.What makes a polyphonic novel is the independence of views and voices expressed in the work from beginning to end.Among the six selected novels of the study, three, including ‘The Mysteries of My Land,’ ‘The Absent Half,’ and ‘SALMARGI,’ can be defined as polyphonic. The characters` features and personalities, more or less, concur with those employed in polyphonic works. On the other hand, the remaining works, including ‘Touba and The Meaning of Night,’ ’The Fig Tree of The Temples,’ and ‘Soluk,’ are categorized as homophonic. Still, among the latter works, the ‘Qees’ character in ‘Soluk’ possesses, to some extent, features found in a polyphonic novel.Conclusion:Results indicate that out of the six selected fictional novels, only three (one in each decade) possess polyphonic qualities. Thus, it can be deduced from the findings that the passage of time did not cause a shift in the Persian-writing novelists` attitude in storytelling toward a more polyphonic approach. In addition to painting a picture of the modern novel, the present study can prove helpful in the artistic development of this literary genre by introducing a semi-model of a particular type of technical novel.

Investigating and Analyzing Monophony and Polyphony and their Relationship with the Character Development in Post-revolutionary Novels (with a Focus on the Novels Mysteries of My Land, Touba and the Meaning of Night, The Absent Half, The Fig Tree Of The Temples, Soluk, and Sālmargi)

‏رادینمهر،

‏رقیه

تهيه کننده

‏صدرینیا،

‏رسمی،

رنجبر،

‏باقر

‏سکینه

‏ابراهیم

استاد راهنما

استاد مشاور

استاد مشاور

‏ تبریز