در قرن اول هجری بنی امیه و بنی هاشم نقش اساسی در تحولات سیاسی جامعه اسلامی داشتند. بنی هاشم متشکل از دو گروه خاندانی علویان و عباسیان بود که در سده اول هجری نقش اساسی در مقابله با بنی امیه داشتند. البته نقش علویان در مقابله با بنی امیه به مراتب برجسته تر بود و بنی عباس بیشتر به شکلی محافظه کارانه و مبتنی بر عدم ورود فعال در مسائل سیاسی عمل می کردند. موضوع پژوهش حاضر بررسی وضعیت شیعیان در دوره اول عباسی است. خلفای عباسی که در ابتدا با شعار طرفداری از خاندان پیامبر اکرم ص به حکومت رسیدند پس از به قدرت رسیدن و مستحکم کردن پایههای حکومت خود، و با اعتقاد به اینکه علویان رقیبی سخت برای حکومت خود میدانستند به روش های گوناگون ازجمله زندانی نمودن و توقیف آنان به فشارهای خود ادامه دادند این فشار ها ، قیام و شورش از طرف شیعیان و علویان را درپی داشت. . اما علیرغم همه این فشارها و با وجود مشکلات و موانع بسیار، افکار و عقاید شیعه با تلاش امامان انتشار یافت که آثار فرهنگی بهجا مانده از این دوران گویای رشد فرهنگی شیعیان در این دوران است. برای انجام این پژوهش منابع تاریخی و روایی قدیم و جدید مورد تحقیق قرار گرفته است و آنچه که حاصل این پژوهش است این است که شیعیان در دوره اول خلافت عباسی، با وجود مشکلات فراوان در دستگاه حکومت عباسیان نفوذ کردند و با راهنمایی ائمه توانستند به گسترش افکار و اندیشههای شیعی کمک کنند. امامان(ع) که تبیینکننده فرهنگ شیعی بودند از راههای مختلف، مثل تشکیل مجالس درس و بحث و تربیت شاگردان تأثیرگذار در علوم مختلف، به تقویت شیعه و گسترش اندیشه آن پرداختند. از طرفی قیام ها و شکست علویان موجب پراکندگی آنها در نقاط مختلف سرزمین اسلامی شد که نقش مهمی در گسترش تشیع داشت . تشکیلات مخفی سازمان وکالت و وجود وکلای امامان معصوم در سراسر سرزمین اسلامی در این دوره نشان از گسترش شیعیان دارد . گستردگی و نفوذ شیعیان تا جایی پیش رفته بود که تعدادی از آنها در دستگاه خلافت عباسی صاحب مقام شدند.
Abstract:In the first century AH, the Umayyads and the Hashemites played a key role in the political development of Islamic society. Bani Hashem consisted of two groups of Alawites and Abbasids who in the first century AH played a key role in confronting the Umayyads. Of course, the role of the Alawites in confronting the Umayyads was much more prominent, and the Abbasids acted more conservatively and based on their lack of active involvement in political issues. The subject of the present study is the study of the situation of Shiites in the first Abbasid period. The Abbasid caliphs, who first came to power with the slogan of supporting the family of the Holy Prophet PBUH after coming to power and strengthening the foundations of their government, and believing that the Alawites knew a tough opponent for their government, in various ways, including imprisoning and arresting them. They continued their pressure, which led to an uprising by Shiites and Alawites. But in spite of all these pressures and in spite of many problems and obstacles, Shiite thoughts and ideas were spread by the efforts of the Imams that the cultural relics left from this period show the cultural growth of Shiites in this period. For this research, old and new historical and narrative sources have been researched and what is the result of this research is that the Shiites in the first period of the Abbasid Caliphate, despite many problems, infiltrated the Abbasid government and with the guidance of the Imams were able to expand Shiite thoughts and ideas help. The Imams (AS), who explained the Shiite culture, strengthened the Shiites and spread its thought through various means, such as forming study councils and discussing and training influential students in various sciences. On the other hand, the uprisings and defeats of the Alawites caused their dispersal in different parts of the Islamic land, which played an important role in the spread of Shiism. The secret organization of the Advocacy Organization and the presence of the lawyers of the infallible Imams throughout the Islamic land during this period show the spread of the Shiites. The spread and influence of the Shiites had progressed to the point that a number of them became officials in the Abbasid caliphate. Became.
The situation of Alawies and shias in the first Abbasid period