کاربرد GIS در ارزیابی آب زیرزمینی مطالعه موردی :حوضه آبریز قلعه چای
/سیاوش شمسی خسروشاهی
: جغرافیا و برنامه ریزی
۱۰۵ص
چاپی
کارشناسی ارشد
سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی گرایش آب و خاک
۱۳۹۶/۰۶/۰۲
تبریز
منابع آب زیرزمینی به دلیل ضریب اطمینان بالاتر و نوسانات کمتر به عنوان یک گزینه مطمئن از دیر باز مورد استفاده انسان بوده و در طی دههصهای اخیر در اثر برداشت بیش از تغذیه، با کاهش کمی و کیفی روبرو شده است .بدلیل خشکسالیصهای اخیر، در منطقهصی مورد مطالعه، ای أ آب کشاورزی آ ا و اام دا رو از آبخوانصهای آبرفتی از آن میصتوان هی در ا رف ورزی اره د .آبخوانهای سازند سخت در منطقه خوشبختانه کمتر مورد توجه بوده و از گزند بهرهصبرداریهای بیصرویه مصون مانده است .ولی مطالعهصی این سازندها به عنوان یک تحقیق آکادمیک از یک طرف و به عنوان یک منابع آب استراتژیک از طرف دیگر لازم به نظر میصرسد .حوضه آبریز قلعه چای یکی از حوضهصهای کوهستان سهند با مساحتی درحدود ۲/۲۴۹ کیلومتر مربع میصباشد که در شهرستان عجب شیر واقع شده است .هدف از این تحقیق، ارزیابی پتانسیل وجود منابع آب زیرزمینی در سازندهای سخت حوضه آبریز قلعه چای با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی میصباشد .جهت انجام تحقیق، ابتدا لایهصهای مربوط به سنگ شناسی، تراکم شکستگیصها، فرسایش پذیری، شیب، تراکم زهکشی-ها، کاربری اراضی، جهت شیب و بارش تهیه شد و سپس بر اساس روشAHP ، برای هر کلاس وزن و رتبه اختصاص داده شد و از تلفیق لایهصهای اطلاعاتی مختلف، نقشه پهنهصبندی مناطق دارای پتانسیل آب زیرزمینی با دو روش منطق فازیAHP,OWA) -(Fuzzyو روش ترکیب خطی وزنصدار (WLC)تهیه گردید .روش OWAبه عنوان بهترین روش برای اینکار انتخاب شد و نتایج حاصل از آن نشان میصدهد که در حدود ۲/۴۳ کیلومترمربع از منطقه مورد مطالعه مربوط به پهنهصی با پتانسیل آب زیرزمینی بسیار زیاد میصباشد و ۱/۵۶ کیلومترمربع، ۱/۵۹ کیلومترمربع، ۲/۷۳ کیلومترمربع و ۹/۱۷ کیلومترمربع به ترتیب پهنهصهایی با پتانسیل آب زیرزمینی زیاد، متوسط، کم و بسیار کم است .همچنین برای واسنجی مدل از موقعیت چشمهصها و مطالعات میدانی استفاده گردید
Groundwater resources due to higher reliability and lower volatility as an option to ensure long was used by humans and during the last decade due to over-harvesting, feeding, which reduces the quantity and quality have been met. Because of the recent drought in the region, providing water for agriculture, residents are faced with the problem of dehydration and an indiscriminate harvesting of alluvial aquifers that it can be dug as deep wells in these areas for agricultural purposes mentioned. Hard rock formations aquifers are fortunately less severe in the region of interest and the protection against uncontrolled uses. But the study of these formations on the one hand as an academic research and on the other as a strategic water resource should appear. Ghale Chay Basin one of the Sahand mountain watershed basins with an area of about 249.2 square kilometers located in the Ajabshir city. The goal of this study was to assess potential groundwater resources in hard rock formations of Ghale chay basin by using GIS. To conduct the study, the surface of; lithology, fracture density, erodibility, slope, drainage density, land use, slope and rainfall were obtained. Then, based on AHP model, for each layer in according to important about potential of groundwater, weight class rank was assigned and the integration of different data layers, map areas of potential groundwater using by three methods of Fuzzy-AHP, Ordered Weighted Averaging and Weighted linear combination was prepared. OWA method was chosen as the best way to do it and its results show that about 43.2 square kilometers from the study area to groundwater potential is very high and 56.1 square kilometers, 59.1 square kilometers, 73.2 square kilometers, 17.9 square kilometers, respectively to the groundwater potential zones with high, medium, low and very low. For the calibrated model was used to position the springs and field studies.