۲۶۹۶پ
per
تأثیر باکتری های irakense Azospirillum، Pseudomonas putida و نیتروژن بر تولید اسانس و مقدار تیمول گیاه دارویی مرزه(.Satureja hortensis L)
/نیر بشیری فر
: کشاورزی
۱۳۴ص
چاپی
کارشناسی ارشد
علوم خاک گرایش بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک
۱۳۹۲/۱۱/۲۵
تبریز
مرزه با نام علمی.Satureja hortensis L ، از جمله گیاهان دارویی است که در داروسازی، عطرصسازی و مواد آرایشی و بهداشتی مصرف می‌صشود .اسانس و ترکیبات آن ضد باکتری و ضد قارچ بوده و در پزشکی و صنایع غذایی نیز مهم می‌صباشد .در بین این ترکیبات ، تیمول و کارواکرول از جمله مهمترین آن‌صها است .تیمول، در مواد ضدصعفونی کننده، قارچ کش، عطرصسازی، داروسازی، وسایل آرایشی و چاشنی‌صهای غذایی استفاده می‌صشود .به منظور بررسی اثر میکروارگانیسم‌صهای محرک رشد و سطوح مختلف کود نیتروژن بر تولید اسانس و مقدار تیمول، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا "تصادفی و با چهار تکرار انجام شد .فاکتور اول و دوم به ترتیب، به صورت حضور و عدم حضور باکتری Azospirillum irakense (A) و Pseudomonas putida (P) و فاکتور سوم نیتروژن از منبع اوره در سه سطح عدم مصرف نیتروژن (N۰) مصرف نصف نیتروژن (mg/kg ۸۰ : N۱) و مصرف کامل نیتروژن (mg/kg ۱۶۰: N۲) بود .نتایج نشان داد تعداد ساقه فرعی، وزن تر و خشک ریشه و بخش هوایی با کاربرد تک تک دو باکتری در مقایسه با تیمار شاهد) عدم مایه‌صزنی(، به طور معنی‌صدار افزایش یافت .همچنین، باکتری A. irakense موجب افزایش معنی‌صدار ارتفاع بوته شد .با افزایش مقدار کود نیتروژن مصرفی، کلیه صفات مورفولوژیکی و رشدی به طور معنی‌صدار افزایش یافت .ولی بین سطوح دوم و سوم مصرف نیتروژن (N۲ و N۱) اختلاف معنی‌صدار مشاهده نشد .بعلاوه هر دو باکتری بر درصد اسانس اثر مثبت و معنی‌صدار داشته و موجب افزایش آن شدند .به طوری که اسانس،در حضور باکتری) A. irakense در تیمار(A +، ۸۳۲/۰ درصد بوده و نسبت به عدم حضور باکتری) A. irakense تیمارA - (، ۴۴ درصد افزایش یافت .همچنین درصد اسانس در حضور باکتری) P. putida تیمارP + (نسبت به عدم حضور باکتری) P. putida تیمارP - (، ۲۶ درصد افزایش یافت .اثر متقابل دو باکتری نیز معنی‌صدار بوده و بیش‌صترین درصد مربوط به تیمار+P+ A با ۹۵۷/۰ درصد به دست آمد .مصرف کود نیتروژن موجب افزایش درصد اسانس گردید ولی این افزایش در تیمار N۳ کاهش معنی‌صداری یافت .به طوری که بیش‌صترین درصد اسانس در تیمار N۱ با ۹۰۳/۰ درصد و کم‌صترین درصد اسانس مربوط به عدم مصرف نیتروژن با ۴۶۷/۰ درصد بود .هرچند هر دو باکتری و نیتروژن باعث افزایش مقدار تیمول شد، ولی این افزایش معنی‌صدار نبود .نتایج به دست آمده برای عملکرد اسانس نیز مشابه درصد اسانس بوده و با حضور باکتری عملکرد افزایش یافت .حضور باکتری A. irakense موجب افزایش درصد و مقدار نیتروژن بخش هوایی و مقدار نیتروژن ریشه گردید .باکتری P. putida بر درصد نیتروژن بخش هوایی تأثیر معنی‌صدار نداشت ولی موجب افزایش درصد نیتروژن ریشه گردید .همچنین حضور باکتری A. irakense و P. putida موجب افزایش درصد پتاسیم بخش هوایی و ریشه شدند .ولی با افزایش مصرف نیتروژن درصد پتاسیم ریشه به طور معنی‌صدار کاهش یافت .حضور باکتری‌ص A. irakense باعث کاهش درصد عناصر فسفر، کلسیم و منیزیم در بخش هوایی شد ولی در مقابل، درصد این عناصر را در ریشه افزایش داد .همچنین حضور باکتری P. putida و کاربرد نیتروژن‌ص موجب افزایش درصد کلسیم و منیزیم در بخش هوایی شد .در این آزمایش مشخص گردید که حضور هر دو باکتری بر صفات مفید بوده در حضور آن‌صها و با مصرف mg/kg ۸۰ نیتروژن، بیش‌صترین درصد اسانس و سایر صفات به دست می‌صآید
. P. putida had not significant effect on nitrogen percentage of shoot but it caused an increase in nitrogen percentage of root. Also, presence of A. irakense and P. putida enhanced K percentage of shoot and root. K percentage of root was significantly decreased with increasing level of nitrogen. A. irakense reduced the percentage of P, Ca and Mg of shoot but it increased the percentage of these elements in the roots. P. putida and nitrogen application increased the percentage of shoot Ca and Mg. The most efficient treatment on essential oil production was inoculation with both bacterial strain along with application of nitrogen at a rate of 80 mg/kg. + treatment. Application of nitrogen fertilizer also, enhanced the essentiol oil percantage, but it was significantly decreased in N2 level. Regarding nitrogen levels, the most (0.903 ) and lowest (0.467 ) essential oil percentages were abtained in N1 and N0, respectively. Although both bacterial strains and nitrogen fertilizer increased the amount of thymol but, the increase was not significant. The results of essential oil yield was similar to the essential oil percentage and it was increased by the presence of both bacteria. Shoot and root nitrogen concentrations were increased by A+P+). Furthermore, there was a statistically significant interaction between the two bacteria and hence the most essentiol oil percentage (0.957 ) was abtained in A-), essential oil increased 26 percentage by weight compared to the absence of this bacterium (P+). Also, in the presence of P. putida (P-), essential oil was 0.832 percentage and increased 44 percentage compared to the absence of this bacterium (A+ Abstract Savory (Satureja hortensis L.) is one of the medicinal plant, which is used in pharmaceutical, perfume and cosmetic indusrtries. Antibacterial and antifungal activities of essential oil and its constituents are also important in the medical and food industries. Among these compounds, thymol and carvacrol are the most important. Thymol, is used in disinfectants, fungicides, perfumery, pharmaceutical, cosmetics and food additives. In order to investigate the effect of plant growth promoting microorganism and different levels of nitrogen fertilizer on the essential oil and thymol content of savory, an experiment was conducted as facrorial randomized complete block design with four replications. The first and second factors were Azospirillum irakense (A) and Pseudomonas putida (P) bacteria, respectively and the third factor was nitrogen fertilizer from as urea in the levels of no nitrogen (N0), half rate of nitrogen (N1: 80 mg/kg) and complete rate (N2: 160 mg/kg) of soil recommendation. The results showed that the number of lateral branches, fresh and dry weights of root and shoot were significantly increased by single application of each bacterial strains compared to the control (no inoculation). Also, the bacterium A. irakense caused to marked increase in plant height. All morphological and growth traits were significantly increased by increasing amounts of nitrogen level but there was no significant difference between second and third level of nitrogen application. In addition, both bacteria had a significant and positive effect on essential oil percentage. therefore, in the presence of A. irakense (A
بشیری فر، نیر
علی اصغرزاد، ناصر، استاد راهنما
زهتاب سلماسی، سعید، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
