عنوان

بررسی بیماریزایی جدایه‌های فوزاریوم جداسازی شده از گرامینه‌های وحشی بر روی ارقام حساس گندم و جو

‭۱۳۰۳۴پ‬

per

بررسی بیماریزایی جدایه‌های فوزاریوم جداسازی شده از گرامینه‌های وحشی بر روی ارقام حساس گندم و جو

/ناهید بلندی

: مهندسی کشاورزی

چاپی

کارشناسی ارشد

گیاه پزشکی

تبریز

غلات از جمله گندم و جو، گیاهانی از خانواده گندمیان بوده و جزء گیاهان علفی تک‌لپه‌ای هستند و دانه‌های آنها مصرف خوراکی دارد .هزاران سال است که این گونه‌های گیاهی در تامین غذای بشر نقش حیاتی ایفا می‌کنند .متاسفانه بیماری‌های غلات هر ساله باعث از دست رفتن بیش از ‮‭۱۰‬این محصولات می‌شوند که در این میان، پاتوژن‌های قارچی نقش مهمی دارند، از میان پاتوژن‌های قارچی، گونه ‮‭F. graminearum‬ با مرحله‌ی جنسی ‮‭Gibberella zeae‬ از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و بیماری بلایت فوزاریومی سنبله ‮‭( Fusarium Head Blight= FHB)‬از جمله مهم‌ترین بیماری‌های قارچی به خصوص در گندم و جو در سراسر دنیا محسوب می‌گردد .این بیماری در ایران نیز از سالها پیش وجود داشته و تقریبا از تمام نقاط کشت گزارش شده است .گسترش سریع و ناگهانی بیماری ‮‭FHB‬ گندم و جو در طول دهه اخیر و آلودگی دانه‌ها به علت تولید مایکوتوکسین باعث شده این بیماری اهمیت بیشتری پیدا کند .از مهم‌ترین روش‌های کنترل این بیماری استفاده از ارقام مقاوم، تناوب، تیمار دانه‌ها و کنترل علف‌های هرز می‌باشد .از آنجاییکه علف‌های هرز بخصوص علف‌های هرز گرامینه نقش مهمی در بقای عامل بیماری ‮‭FHB‬ دارند .در این تحقیق، مطالعه بر روی بیماریزایی جدایه‌های جداسازی شده از گرامینه‌های وحشی بر روی ارقام حساس گندم و جو انجام گرفت ‮‭۱۱‬ .جدایه از ‮‭۴‬ گونه مختلف فوزاریوم شامل‮‭F.graminearum‬ :،‮‭F.avenaceum‬ ،‮‭F.incarnatum‬ و‮‭F.equesite‬ در آزمون تست بیماریزایی و تعیین شدت بیماری مورد استفاده قرار گرفتند .از رقم فلات به عنوان حساس‌ترین رقم گندم و از رقم زر به عنوان حساس‌ترین رقم جو استفاده شد .تعیین شدت بیماریزایی با در نظر گرفتن تعداد سنبلچه‌های آلوده در هر سنبله انجام گرفت .نتایج بررسی‌های گلخانه‌ای نشان داد که جدایه‌ی ‮‭T_۳‬که از روی گندم و ‮‭W_۷۷‬ که از گرامینه وحشی جداسازی شدند، به عنوان بیماریزاترین جدایه‌ها از گونه ‮‭F.graminearum‬ بوده و جدایه ‮‭Z_۷‬نیز از گونه ‮‭F.graminearum‬ به عنوان جدایه‌ای با کم‌ترین بیماریزایی شناخته شد .هم چنین در بررسی‌های انجام شده نشان داده شد که رقم حساس جو)زر (در مقایسه با رقم حساس گندم)فلات (در مقابل انواع جدایه‌های فوزاریوم حساس‌تر بوده و علایم بیشتر و شدت بیماری بیشتری نشان داد .در بررسی کنترل بیولوژیک دو جدایه ‮‭T_۳‬ و ‮‭W_۷۷‬ با دو عامل مخمری‮‭Candida membranifaciense‬ و باکتریایی‮‭Pseudomonas fluorscens(CHAO)‬ ، زمانی که عامل مخمری ‮‭۲۴‬ ساعت قبل از تیمار با عامل بیماریزا مورد استفاده قرار می‌گیرد بیشترین میزان کنترل و گونه باکتریایی زمانی که ‮‭۲۴‬ ساعت بعد و یا همزمان با مایه زنی بیمارگر استفاده می‌شود بیشترین میزان کنترل را نشان می‌دهد.

Grain such as wheat and barley are from poaceae family and are monocotyledon plants and their seeds are consumed orally. For thousands of years, these species play a vital role in human food supply. Unfortunately, the disease of cereals causes loss of more than 10 of these products annually that fungal pathogens, especially F. graminearum or Gibberella zeae, play an important role and Fusarium Head Blight (FHB) is the most important fungal disease of wheat and barley throughout the world. It is a long time that this disease has been prevalent in Iran and has been reported from almost all parts of agricultural fields. Sudden and rapid expansion of FHB of wheat and barley over the last decade due to contamination of seeds because of production of mycotoxin has gain extra value to this disease. Using resistant varieties, crop rotation, and weed seeds treatments are important ways to control it. Since, weeds , especially Graminae , have important role in the survival of FHB , a survey has been done on the pathogenic variability of isolates of wild Graminae on susceptible varieties of wheat and barley .11 isolates from 4 different species of Fusarium including F. graminearim , F .avenaceum , F.incarnatum , F.equesite were used in pathogenicity test and determination of disease severity . Triticum aestivum L.CV. Falat and Zar are used as the most sensitive types of wheat and barley, respectively. Disease severity determination was done by taking infected spikelts per spike. Greenhouse analysis showed that isolate T3 of wheat and isolate w77 of wild Graminae were the most pathogenic isolate of F.graminearum and isolate Z7 of F.graminearum was the least pathogenic isolate. Also, studies showed that a susceptible cultivar of barley (Zar) compared to the susceptible cultivar of wheat (Falat) against Fusarium were more sensitive and showed more symptoms and greater severity. The biological control of two isolates T3 and W77 with two yeast element of Candida membranifaciense and bacterial element of Psedomonas fluorsens (CHAO) were showed that when the yeast agent was used 24 hours prior to pathogen treatment had the greatest amount of control and bacterial agent when used 24 hours after or simultaneously with pathogenic incubation showed the greatest amount of control

بلندی، ناهید

بابای اهری، اسد الله، استاد راهنما

ولیزاده، مصطفی، استاد مشاور

ارزنلو، مهدی، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی