۱۳۰۲۳پ
per
بررسی ویژگی های هیدروژئوشیمیایی منابع آب زیرزمینی آبخوان دشت شیرامین
/محمد دردی محمودی
: علوم طبیعی
چاپی
کارشناسی ارشد
زمین شناسی
۱۳۹۳/۰۶/۳۰
تبریز
منطقه شیرامین در شمال غربی کشور، غرب استان آذربایجان شرقی و در ۲۰ کیلومتری شهر آذرشهر و غرب کوه سهند واقع شده است .محدوده مطالعاتی شیرامین، بخشی از شهرستان آذرشهر به شمار می‌صرود که از نظر تقسیمات هیدرولوژیکی، این صمحدوده قسمتی از حوضه آبریز ارومیه محسوب می‌صشود .بر اساس داده‌صهای آماری سال آبی۸۸- ۸۷، در محدوده مطالعاتی شیرامین،۱۶۸ حلقه چاه بهره‌صبرداری، و تعداد ۱۴ دهنه چشمه و ۱۱ رشته قنات وجود دارد .تنها منبع تامین آب شرب دشت شیرامین منابع آب زیرزمینی می‌صباشند، و افزایش برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی، کمبود بارندگی و کاهش تغذیه به آبخوان در چند سال اخیر باعث افت شدید سطح آب زیرزمینی) تغییر با فصول مختلف و میانگین ۲ الی ۴ متر (و به طبع آن کاهش کیفی منطقه مورد مطالعه گردیده است .و با توجه به اهمیتی که کیفیت آب در سلامتی انسان و یا کاربرد در مصارف مختلف دارد می‌صبایستی مطالعات علمی، اصولی و هدفمند و جامعی از منابع آب منطقه و بررسی‌صهای دقیق بر روی کیفیت آب صورت گیرد تا مقدمات لازم برای مدیریت و استفاده بهینه از منابع آب، مقابله با خطرات و بهبود کیفیت صورت گیرد .منطقه حاضر از نظر ساختار زمین شناسی جزء ساختار زمین شناسی البرز غربی-آذربایجان است و مهمترین سازندهای زمین شناسی منطقه شامل سازندهای کربناته لار، روته، نسن، دورود و ... می‌صباشد که مهمترین اثر را بر ترکیب شیمیایی آب‌صهای موجود در منطقه داشته‌صاند .بر اساس مطالعه صورت گرفته، مهمترین عوامل تاثیر گذار بر آب زیرزمینی منطقه موردمطالعه سازندهای زمین شناسی و عوامل بشر زاد هستند .بر اساس تحلیل خوشه‌صبندی سلسله‌صمرتبه-ای، آب زیرزمینی منطقه به دو گروه تقسیم شده، این تقسیم‌صبندی بافرایندهای شناسایی شده توسط دیاگرام پایپر و دوروو بسط داده شده نیز مورد تایید قرار گرفته است .خوشه اول بیشتر در مناطق تغذیه آبخون قرار داشته و خوشه دوم در قسمت انتهای دشت و منطقه تخلیه) حاشیه دریاچه (قرار دارد .خوشه اول از نظر بیشتر تقسیم‌صبندی-ها آب‌صزیرزمینی مناسب بوده و هدایت الکتریکی آن هم زیر ۵۰۰۰ میکروزیمنس بوده و برای خوشه دوم برعکس آن است .از نظر تحلیل-مولفه‌صهای اصلی مولفه موثر بر کیفیت آب زیرمینی منطقه شناسایی شده که مولفه اول، مولفه ناشی از سازندهای کربناته، دومی مولفه ناشی از تغذیه، سومی ناشی از سنگ‌صهای آذرین) مولفه فلوراید (و چهارمی مولفه ناشی از عوامل بشرزاد) مولفه نیترات (می‌صباشد .
Most of samples belong to first cluster are located in recharge are and for samples belong to second cluster located in charge area (margins of lake). First cluster is more appropriate from most of groundwater classifications and its EC is below ۵۰۰۰ mhos/cm, but for second cluster is vice versa. By principal components analysis the factors affecting the quality of groundwaters identified, four component, first component is due to carbonate formations, second is due to the recharge of rainfall component, third from igneous rocks (component fluoride) and the fourth component is induced by anthropogenic factor (component nitrate) .یprocesses identified by the Piper diagram and extended Durov has also been confirmed یStudy area is cated in the northwest of Iran, west of East Azerbaijan province and the west of Sahand Mountain, ۲۰ kilometers far from Azarshahr city. Shiramin Study area is considered a part of Azarshahr area and from hydrological view of points, this area is a part of Urmia basin. Based on data from years ۲۰۰۷-۲۰۰۸, of the study area Shiramin there are, ۱۶۸ pumping wells, ۱۴ springs, and ۱۱ qanats. Groundwater sources are the only sources of drinking water of plain Shiramin, increasing exploitation of groundwater resources, decrease in precipitation and aquifer recharging in the last few years has caused a subsidence in the groundwater level which followed by decline in the quality of studied area. Due to importance of water quality on human health or the use of different uses, must be scientific studies, in principle, targeted and comprehensive and detailed survey of water resources done on water quality so that the necessary arrangements for the management and use of water resources, facing with risks and presenting management strategies for improving the quality must be undertaken. The geological structure of the presented area is a part of the geological structure of the western Alborz-Azerbaijan, and the most important geological formations of this region are containing carbonate formations such as Lar, Nesen, Dorud and Tizkuh formation which have most significant effect on the chemical composition of water in the region. According to presented carried out study, the main factors affecting the groundwater of study are geogenic and anthropogenic. Based on clustering analysis, groundwaters of study area are divided into two groups, this division by
محمودی، محمد دردی
اصغری مقدم،اصغر، استاد راهنما
ندیری،عطااله، استاد راهنما
دوچشمه گرگیج، علیرضا، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
