بررسی کانیشناسی و مینرالشیمی سرپانتینیتها و فرآیندهای تشکیل آنها در منطقه پیرانشهر-شمالغرب ایران
/فرزانه ولینسب زرنق
: دانشکده علوم طبیعی
۱۲۰ص
چاپی
کارشناسی ارشد
در رشته زمینشناسی -گرایش ژئوشیمی
۱۳۹۱/۱۱/۲۵
تبریز
منطقه مورد مطالعه با طول جغرافیایی ۴۴۳۶ تا ۵۴۳۶ شرقی و عرض جغرافیایی ۰۰۴۵ تا ۱۰۴۵ شمالی در استان آذربایجان غربی و در شمال غرب شهرستان پیرانشهر قرار دارد .این منطقه از دیدگاه واحدهای ساختمانی-رسوبی ایران، بخشی از کمربند دگرگونی و افیولیتی زون سنندج-سیرجان محسوب میصشود .لیتولوژی منطقه شامل انواع سنگصهای دگرگونی، رسوبی و سنگهای ولکانیکی متوسط و بازیک میصباشد ..تشخیص انواع پلیمورفهای سرپانتین شامل آنتیگوریت، کریزوتیل و لیزاردیت علیرغم دارا بودن ترکیب شیمیایی ساده نسبتا مشکل است .به منظور شناسایی انواع کانیهای سرپانتین از طیفسنجی رامان و دادهصهای تجزیه میکروپروب استفاده شده است .بر اساس مطالعات پتروگرافی، کانیصشناسی و مشاهدات بافتی، پریدوتیتهای مورد مطالعه به دو گروه پریدوتیتهای سرپانتینیشده و سرپانتینیتها تقسیمبندی شدهاند .سرپانتینیتها نیز به سه گروه سرپانتینیتهای حاصل متاسوماتیسم، سرپانتینیتهای دگرگونی و افیکلسیتصها تقسیمبندی میشوند .سرپانتینیتهای محصول متاسوماتیسم بیشتر حاوی پلیمورفهای دما پایین سرپانتین) کریزوتیل و لیزاردیت (با بافت غالب مش و بستایت هستند .سرپانتینیتهای دگرگونی بیشتر حاوی پلیمورف دما بالای سرپانتین) آنتیگوریت (با بافت غالب نفوذی بوده و محصول دگرگونی در شرایط دما و فشاری نسبتا بالاتری هستند .بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی، ترکیب پروتولیت سرپانتینیتصها و پریدوتیتصهای سرپانتینیصشده پیرانشهر، هارزبورژیت و کمتر لرزولیت تشخیص داده شدهصاند .مطالعات مینرالشیمی با استفاده از دادهصهای میکروپروب نشان میصدهد که کانیصهای سرپانتین در سرپانتینیتصهای پیرانشهر بخشی از ویژگیصهای ترکیبی خود را از کانیصهای اولیه به ارث بردهاند .سرپانتینهای با بافت بستایت دارای مقادیر بالاتری کروم و آلومینیم نسبت به سرپانتینصهای با بافت مش دارند .برآوردهای کیفی تحرک عناصر طی فرآیند سرپانتینیصشدن نشان میصدهد ترتیب تحرک Fe>> Al> Cr است .آنالیزهای میکروپروب نشان میدهند کانیصهای سرپانتین علاوه بر تفاوتصهای ساختاری تفاوتصهایی در ترکیب شیمیایی نیز دارند .کانیهای آنتیصگوریت دارای مقادیر پایینصتری H۲O و MgO و مقادیر بالاتری SiO۲ نسبت به لیزاردیت و کریزوتیل دارند