عنوان

ارزیابی و تحلیل تحولات کالبدی در مناطق پیراشهری کلانشهر تبریز مطالعه موردی: محدوده روستایی سعیدآباد

پ۲۶۰۵۶

per

ارزیابی و تحلیل تحولات کالبدی در مناطق پیراشهری کلانشهر تبریز مطالعه موردی: محدوده روستایی سعیدآباد

بهنام فرجی

برنامه ریزی و علوم محیطی

۱۴۰۰

۱۱۳ص.

سی دی

کارشناسی ارشد

برنامه ریزی شهری

۱۴۰۰/۱۱/۲۰

پیراشهری، که گاهی به آن حاشیه شهری هم اطلاق می شود، می تواند بر فرم شهری و چالش های برنامه ریزی فضایی قرن بیست ویکم غالب شود. در کشورهای صنعتی یا پساصنعتی، پیراشهر قلمرو تغییرات اقتصادی، اجتماعی و دگرگونی ساختار فضایی است، در حالی که در کشورهای به تازگی صنعتی شده و بیشتر کشورهای در حال توسعه، غالباً منطقه شهری پر هرج و مرجی است که سبب ساز پراکندگی و توسعه ناهماهنگی می شود و بیشتر به عنوان یک منطقه عملکردی نقش ایفا می کند. در کشورهای در حال توسعه مانند ایران در حوزه شهری یا پسکرانه های شهری آنها مشکلات کلان زیست محیطی و اجتماعی فراوانی وجود دارد. شهر تبریز همانند سایر کلانشهرهای ایران دارای حوزه های نفوذ گسترده می باشد که در آن ها مشکلات بسیاری مانند مشکلات کالبدی و زیست محیطی وجود دارد از این رو در تحقیق حاضر محدوده روستایی سعید آباد به عنوان یکی از محدوده های پیراشهری تبریز مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و تحلیل تحولات کالبدی روستای سعیدآباد و محدوده پیرامونی آن از مناطق پیراشهری کلانشهر تبریز با استفاده از سنجش از دور، سیستم اطلاعات جغرافیایی و تصاویر گوگل ارث می¬باشد.روش تحقیق مورد استفاده در پژوهش حاضر توصیفی-تحلیل و مبتنی بر مطالعات کتابخانه¬ای، اسنادی و پیمایش¬های مدل است. هم¬چنین، با استفاده از داده¬های سنجش از دوری، سیستم اطلاعات جغرافیایی و تصاویر گوگل ارث به تحلیل تحولات کالبدی محدوده مورد مطالعه پرداخته شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان¬دهنده این می¬باشد که در بازه زمانی 20 ساله در روستای سعید آباد از مساحت کاربری¬های اراضی باغی و کشاورزی کاسته شده و به مساحت کاربری مسکونی افزوده شده است. در سال 2000 مساحت اراضی باغی برابر با 26 هکتار بوده است که این مقدار در سال 2020 به 16 هکتار کاهش یافته است. هم¬چنین، مساحت کاربری اراضی کشاورزی در سال 2000 برابر با 42 هکتار بوده است که این مقدار در سال¬های 2010 و 2020 به 22 و 15 هکتار کاهش یافته است. مساحت کاربری مناطق مسکونی در سال¬های 2000، 2010 و 2020 نیز به ترتیب برابر با 17، 28 و 44 هکتار بوده است که افزایش این کاربری در بازه زمانی 20 ساله را نشان می¬دهد. علاوه بر این، معیارهای فاصله از شهر، کاربری اراضی و فاصله از جاده بیش¬ترین تاثیر را در میزان تاثیرپذیری روستای سعیدآباد از تحولات کالبدی-فضایی کلانشهر تبریز دارند و معیار ارتفاع کم¬ترین تاثیر را دارد. و در اراضی پیرامونی این روستا عواملی چون نزدیکی به شهر تبریز، دسترسی مناسب(جاده و انوبان)، تامین زیرساخت ها باعث تغییر کاربری اراضی، گسترش صنایع و کارگاه ها و خانه های دوم در این محدوده شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان¬دهنده این می¬باشد که اراضی بخش¬های شمال¬غربی و مرکزی روستای سعیدآباد بیش¬تر از سایر بخش¬ها تحت تاثیر تحولات کالبدی ناشی از توسعه کلان¬شهر تبریز قرار گرفته است.

Abstract:Downtown, sometimes referred to as the suburbs, can overcome the urban form and spatial planning challenges of the 21st century. In industrialized or post-industrialized countries, Pirashahr is the realm of economic, social, and spatial structure change, while in newly industrialized and most developing countries, it is often a chaotic metropolitan area that leads to dispersal and uncoordinated development. And plays more of a role as a functional area.In developing countries such as Iran in urban areas or their suburbs there are many major environmental and social problems. The city of Tabriz, like other metropolises in Iran, has wide spheres of influence in which there are many problems such as physical and environmental problems. Therefore, in the present study, Saeed Abad rural area is studied as one of the suburbs of Tabriz. has taken.The main purpose of this study is to evaluate and analyze the physical changes of Saeedabad village and its surrounding area of the metropolitan areas of Tabriz metropolis using remote sensing, GIS and Google Earth images.The research method used in this study is descriptive-analytical and based on library studies, documentation and model surveys. Also, using remote sensing data, GIS and Google Earth images, the physical evolution of the study area has been analyzed.The results of the research show that in a period of 20 years in the village of Saeed Abad, the area of use of garden and agricultural lands has been reduced and the area of residential land use has been increased. In 2000, the area of garden lands was 26 hectares, which in 2020 has been reduced to 16 hectares. Also, the land use area of agricultural lands in 2000 was equal to 42 hectares, which in 2010 and 2020 decreased to 22 and 15 hectares. The land use area of residential areas in 2000, 2010 and 2020 were equal to 17, 28 and 44 hectares, respectively, which shows an increase in this land use over a period of 20 years. In addition, the criteria of distance from the city, land use and distance from the road have the greatest impact on the impact of Saeedabad village on physical-spatial changes in the metropolis of Tabriz and the criterion of height has the least impact. And in the lands around this village, factors such as proximity to the city of Tabriz, proper access (roads and highways), provision of infrastructure has changed land use, the expansion of industries and workshops and second homes in this area.The results of this study show that the lands of the northwestern and central parts of Saeedabad village have been more affected by physical changes due to the development of Tabriz metropolis than other parts.

Evaluation and analysis of physical development in the peri-urban of Tabriz metropolis Case Study: Saeed Abad area

‏فرجی،

‏بهنام

تهيه کننده

‏قربانی،

جعفری،

‏رسول

‏ فیروز

استاد راهنما

استاد مشاور

‏تبریز