عنوان

تنوع اللی نشانگرهای عملکردی و پیوسته با ژن‌های کنترل کننده صفات مرتبط با تنش‌های محیطی در ارقام و لاین‌های اصلاحی گندم نان

پ۲۵۸۸۶

per

تنوع اللی نشانگرهای عملکردی و پیوسته با ژن‌های کنترل کننده صفات مرتبط با تنش‌های محیطی در ارقام و لاین‌های اصلاحی گندم نان

پرستو ارجمند

کشاورزی

۱۴۰۰

۱۰۱ص.

سی دی

کارشناسی ارشد

بیوتکنولوژی کشاورزی

۱۴۰۰/۰۶/۲۹

چکیدهیکی از راهکارهای به‌نژادی دقیق و مؤثر گندم، شناسایی و استفاده از ژن¬های مهم و ارزشمند موجود در ارقام و لاین‌های اصلاحی است. در این مطالعه 70 رقم داخلی و خارجی به همراه لاین اصلاحی جدید گندم نان با استفاده از 45 نشانگر عملکردی برای صفات مختلف مورد بررسی قرار گرفت. از 45 نشانگر مورد استفاده، 30 نشانگر دارای تکثیر چندشکل بودند. براساس این نشانگرها، تنوع اللی برخی ژن¬های دخیل در مقاومت به زنگ¬های زرد، قهوه¬ای و سیاه، فوزاریوم سنبله، کیفیت و رنگ دانه و بهاره¬سازی در ژنوتیپ¬های مورد مطالعه ارزیابی شد. در مجموع، تعداد 108 الل با میانگین 6/3 به ازای هر جایگاه تکثیر شد. نشانگر PPO33 با 12 الل بیشترین تعداد الل را داشت. میانگین تنوع ژنی و میزان اطلاعات چند شکلی نیز به ترتیب 52/0 و 46/0 به دست آمد. بیشترین میزان این دو شاخص مربوط به نشانگر YP7.A بود. در تجزیه واریانس مولکولی، براساس سه گروه ارقام ایرانی، ارقام خارجی و لاین¬های اصلاحی، 21 و 79 درصد واریانس مولکولی به ترتیب توسط تغییرات بین و درون گروه¬ها تبیین شد. تجزیه خوشه¬ای مبتنی بر فاصله با الگوریتم Neighbor-Joining و ضریب فاصله تکاملی Number of differences و تجزیه خوشه¬ای مبتنی بر مدل بیز، ارقام و لاین¬های مورد مطالعه را به ترتیب به چهار و دو گروه منتسب کرد. در تجزیه به بردارهای اصلی با استفاده از داده¬های نشانگرهای عملکردی، سه بردار اصلی در مجموع حدود 28 درصد از تغییرات مولکولی کل را تبیین کرد. براساس الل¬های گزارش شده برای نشانگرهای عملکردی در مطالعات قبلی، ارقام و لاین¬های اصلاحی حامل الل¬های مطلوب برای مقاومت به بیماری¬ها، کیفیت و رنگ دانه و بهاره¬سازی جهت استفاده در برنامه¬های اصلاحی شناسایی شدند.

AbstractOne of the main strategies of precision and effective breeding of wheat is the identification and utilization of important and valuable genes in cultivars and breeding lines. In this study, 70 Iranian and exotic cultivars along with new breeding lines of bread wheat were evaluated using 45 functional markers of various traits. Out of 45 used markers, 30 had polymorphic amplification. Based on these markers, allelic variation of some genes involved in yellow, leaf and stem rust and fusarium head blight resistance, grain quality and pigment and vernalization were assessed. In total, 108 alleles with an average of 3.6 alleles per locus were amplified. The PPO33 marker with 12 alleles had the highest number of alleles. The mean of gene diversity and polymorphic information content were 0.52 and 0.46, respectively. The highest value of these two indices was observed in YP7.A marker. In analysis of molecular variance, 21 and 79% of total molecular variance were determined by between and within group variation, respectively. Distance-based cluster analysis using Neighbor-Joining algorithm and Number of differences evolutionary distance coefficient and cluster analysis based on Bayesian model assigned the studied cultivars and breeding lines into four and two groups, respectively. In principal coordinate analysis based on function markers data, the three first coordinates together explained 27.87% of the total molecular variation. Based on reported alleles for functional markers in previous studies, cultivars and breeding lines carrying favorable alleles for diseases resistance, grain quality and color and vernalization were identified for utilization in breeding programs.

Allelic diversity of functional markers and markers linked to genes controlling traits associated with environmental stress in wheat varieties and breeding lines

‏ارجمند،

‏پرستو

تهيه کننده

تهيه کننده

‏ ‏محمدی،

جلال کمالی،

‏ ‏سید ابوالقاسم

‏ محمدرضا

استاد راهنما

استاد مشاور

‏ تبریز