بررسی پایداری و ناپایداری توسعه فیزیکی در مادرشهر ها نمونه موردی :شهر سنندج
/ناهیده عبدی قروچای
: دانشکده جغرافیا
۱۸۴ص
چاپی
کارشناسی ارشد
در رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری
۱۳۹۲/۰۶/۲۵
دانشگاه تبریز
افزایش سریع جمعیت در قرن اخیر توسعه فیزیکی شهرها را به همراه داشته و کشور ایران نیز از آن بی بهره نبوده است، بطوریکه بر اساس نتایج آخرین سرشماری عمومی نفوس ومسکن کشور در سال۱۳۹۰ جمعیت شهرنشین بیش از ۱/۷۴ درصد جامعه را تشکیل می دهد .با افزایش جمعیت شهرنشین، شهر ها به سرعت تغییرات و دگرگونیهایی را پذیرفتند یکی از این دگرگونیها رشد فیزیکی شهر ها به صورتی نامتعادل و ناهماهنگ بوده است، یکی از پیامدهای گسترش فیزیکی شهر افزایش شاخکهای خزنده شهری بر اراضی پیراشهری که باعث مشکلاتی همچون :حاشیه نشینی، عدم پاسخگویی برخی خدمات و کاربری ها در شهر ها، ازبین رفتن اراضی کشاورزی، افزایش جمعیت شهرها، توزیع نامتناسب و ناسازگاری کاربری ها، گسترش شهر به جانب نواحی خطرناک و...خواهد بود .شهر سنندج نیز از این قاعده مستثنی نیست .این شهر به علت موقعیت مکانی ویژه از حوزه نفوذ وسیعی برخوردار است و به سبب مرکزیت اداری، سیاسی، اقتصادی، دانشگاهی تمرکز فعالیت ها و خدمات نقش مهمی در میان شهرهای استان را ایفا می کند .به همین سبب به طور مداوم بر گستره فضایی آن افزوده می شود وطی دهه های اخیر رشدی شتابان و لجام گسیخته داشته و تحولات کالبدی و جمعیتی سریعی را تجربه کرده است .هدف این پژوهش پاسخ به عوامل موثر در رشد و توسعه فیزیکی- کالبدی شهر سنندج می باشد .بدین منظور عوامل موثر در رشد و توسعه شهر در قالب عوامل مختلف و طی دوره زمانی۱۳۳۵-۱۳۹۰ مورد بررسی قرارگرفت تا مهمترین عامل در این گسترش را شناسایی کنیم همچنین پیشنهاداتی در راستای توسعه فیزیکی پایدار شهر ارائه می شود .روش تحقیق درپژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی بوده و با بهره گیری از مدل های آنتروپی شانون و هلدرن به تحلیل چگونگی گسترش شهر پرداخته شده و برای ترسیم نقشهصها از نرم افزار Arc GIsاستفاده شده است .نتایج به دست آمده از مدل آنتروپی شانون نشان می دهد که طی چند دهه اخیر گسترش فیزیکی شهر همچنان ادامه داشته و به صورت پراکنده و غیر متراکم بوده است .به کارگیری مدل هلدرن درمورد شهر سنندج نشان می دهد که در فاصله سال های۱۳۳۴ - ۱۳۸۶حدود۶۶ درصد از رشد فیزیکی، مربوط به رشد جمعیت و ۳۴درصد دیگر مربوط به رشد افقی شهر بوده است که به کاهش تراکم ناخالص جمعیت و افزایش سرانه ناخالص زمین شهری منجرشده است .به همین دلیل باتوجه به موانع و محدودیتهای شهرسنندج در جهات مختلف، الگوی توسعه عمودی) با درنظرگیری ملاحظات اصولی در ساخت وسازها (به عنوان الگوی توسعه آتی شهرپیشنهاد شده است .یافته های تحقیق نشان می دهد که طرحهای توسعه شهری درایران درمجموع نتوانسته اند درجهت توسعه موزون و متوازن شهرها گام بردارند .بنابراین در روند تهیه این طرحها باید بازنگری صورت گیرد به نحوی که درعین توجه به اهداف کالبدی، اهداف اقتصادی و اجتماعی نیز مورد تأکید واقع شود .همچنین ازطریق توسعه درون بافتی شهر، کاهش عوامل مهاجر برانگیز) بویژه مهاجرت های روستا- شهری(، افزایش تراکم با حفظ اندازه معقولی از فشردگی می توان از گسترش و توسعه بی رویه شهرها جلوگیری نمود
1386 The physical growth of about 66 The population growth and has been 34 percent growth horizontal of the city (urban sprawl) The has led gross reduce density of population and the increase in urban land per capita. Therefore, considering the obstacles and limitations shahr sanandaj in different directions, the pattern of vertical development (considering the fundamental consideration in construction) as a model for future development It has been suggested. Research findings show that urban development projects in total have unable in direction development harmonious and balanced move cities. Therefore in the trend preparation of these plans should be review that same the physical targets economic and social goal can be emphasized. Also through the development within the tissue of city, reduce controversial migrant agents, increasing density while maintaining a reasonable size of the compression can be prevented uncontrolled urban expansion-condensing. The use model Holdern shows about the city of Sanandaj between the years 1334- analytical models using Shannon's entropy and Holdern and analysis of how urban sprawl and to produce the maps and graphs is used software Gis. The results show that Shannon entropy models in the past few decades, the physical expansion of the city continued to have sporadic, non-1390 to distinguish the most important criteria, also we offer some suggestions toward sustainable physical development city.Methodology of the present study was descriptive -Rapid growth of population in recent century cause to physical development of cities and this trend have also impact on Iranian cities, according to statistic in 1390 more than 74.1of Iran population lives in urban areas. With the increase in urban population, the city quickly accepted the changes and transformations of these changes in the form of physical growth is unbalanced and uncoordinated, One of the consequences of increased physical expansion of urban the developing of city branches to suburban ground which had has some consequence such as siting on the outskirts of the city, devastating agricultural grounds, in ability of services and land use in the cities, in appropriate distribution the land use, developing city towards potential dangerous regions. Sanandaj city also have such problems. Because of special location of sanandaj and This city has large zone of influence and because of its political, economical and educational concentration of service and functions, this city have important role among other cities and attract large number of immigrant from other cities and rural areas. Because of this, this city expanding continuously and in last decade had experience rapid growth and population change.The aims of research reply to factor are effective and important in physical development sanandaj. Therefore were studied important factors in the development of the city in the form of various factors during the period 1335