۱۱۳۶۳پ
per
اثر روش مصرف و مقادیر مختلف روی (Zn) بر عملکرد و کیفیت کاهوی رقم سیاهو (Lactuca sativa) رشد یافته در آبکشت
/فائزه برجی صومعه
: دانشکده کشاورزی
۱۲۴ص
چاپی
کارشناسی ارشد
رشته علوم باغبانی گرایش سبزیکاری
۱۳۹۲/۰۶/۲۰
تبریز
کاهو از سبزیصهای پر مصرف در ایران و جهان به شمار میصرود .یکی از عناصر ضروری بسیار مهم در رشد کاهو و همچنین ارزش غذایی آن، عنصر روی (Zn) میصباشد .فائو در گزارشی جامع که از ۳۰ کشور جهان تهیه شده اعلام نمود که بیش از ۳۰ این مناطق دچار کمبود روی هستند .عمدهصترین روشصهای کاربرد عناصر کم مصرف بویژه روی در گیاهان، روش محلولصپاشی و تغذیه ریشهصای آنصها میصباشد .جهت مقایسه اثر روی بر عملکرد و کیفیت کاهوی رقم سیاهو، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی، که فاکتور اول دو روش مصرف روی یعنی روش تغذیه برگی یا محلولصپاشی (F) و مصرف در محلول غذایی یا کاربرد ریشه-ای(S) ، و فاکتور دوم غلظت روی با چهار سطح از منبع سولفات روی۱ ،۲ ، ۴ و ۸ میلی گرم بر لیتر بود، در ۴ تکرار اجرا شد .روش کشت به صورت آبکشت (Floating) بود و گیاهان بدون وجود بستر کشت در محلول غذایی قرار گرفتند .غلظتصهای مختلف روی در دو نوبت روی گیاهان به فاصله یک هفته، محلول پاشی شد و تغذیه ریشهصای نیز به شکل محلولصهای غذایی در اختیار گیاه قرار گرفت .و پس از رشد کامل، صفات مربوط به عملکرد و کیفیت کاهو اندازهصگیری شد .در این آزمایش وزن تر و خشک، طول و قطر ساقه، سطح برگ، غلظت عناصرZn ،N ، P وK ، نیترات برگ، ثبات غشاء، میزان کلروفیل و کارایی فتوسنتز اندازهصگیری شد .نتایج نشان داد که غلظتصهای مختلف روی، نحوه کاربرد آن و اثر متقابل آنصها تأثیر معنیصداری بر عملکرد کاهو، وزن خشک) برگ+ ساقه(، وزن تر و خشک برگ و همچنین غلظت روی در بافت برگ کاهو داشت .در مورد وزن تر و خشک ساقه فقط اثر غلظتصهای مختلف روی معنیصدار شد .گیاهان تیمار شده با غلظت ۸ میلیصگرم بر لیتر روی به صورت ریشهصای بیشصترین عملکرد را داشتند به طوریکه عملکرد در این غلظت ۳/۱ برابر بیشصتر از غلظت۴ ، و ۴/۱ برابر بیشصتر از غلظتصهای ۱ و۲ ، همچنین در کاربرد ریشهصای ۱/۱ برابر بیشصتر از کاربرد محلولصپاشی بود .به نظر میصرسد افزایش فعالیتصهای فتوسنتزی و تولید بیشصتر هیدراتصهای کربن عامل مهم بالا رفتن عملکرد میصباشد .گیاهان تیمار شده با غلظت ۸ میلیصگرم بر لیتر روی به صورت ریشهصای، بیشصترین میزان وزن خشک، وزن تر و خشک برگ را دارا بودند به طوریکه وزن خشک در غلظت۸ ، ۳/۱ برابر بیش-تر از غلظت۴ ، و ۴/۱ برابر بیشصتر از غلظتصهای ۱ و ۲ بود .وزن تر برگ در غلظت۸ ، ۵/۱ برابر بیشصتر از غلظتصهای دیگر بود، و میزان همه این صفات در کاربرد ریشهصای ۱/۱ برابر بیشصتر از کاربرد محلولصپاشی بود .گیاهان تیمار شده با غلظتصهای ۴ و ۸ میلیصگرم بر لیتر روی از بیشصترین وزن تر و خشک ساقه برخوردار بودند .گیاهان تیمار شده با غلظت ۸ میلیصگرم بر لیتر روی، بیشصترین میزان روی در بافت برگ را دارا بودند و این میزان ۷/۴ برابر بیشصتر از غلظت۱ ، در کاربرد ریشهصای بود .میزان روی در بافت برگ در کاربرد ریشهصای ۲/۱ برابر بیشصتر از کاربرد محلولصپاشی بود .جذب روی از طریق اندام هوایی) برگ (کمصتر از ریشه بود، میصتوان گفت به این دلیل که ریشه اندام تخصصی برای جذب مواد غذایی است بنابراین جذب روی از طریق آن بهتر بوده است .همچنین نتایج نشان داد که غلظت روی و نوع کاربرد آن تأثیر معنیصداری روی صفات کیفی کاهو داشت .به طوریکه گیاهان تیمار شده با غلظت ۴ و ۸ میلیصگرم بر لیتر روی، از بیشصترین و غلظت ۱ میلیصگرم بر لیتر روی از کمصترین شاخص کلروفیل و ثبات غشا برخوردار بودند .این در حالی است که بیشصترین میزان فسفر در غلظت ۲ و ۴ میلیصگرم بر لیتر روی و کمصترین میزان آن در غلظت ۱ و ۸ میلیصگرم بر لیتر روی، و بیشصترین میزان نیترات در غلظت ۴ میلیصگرم بر لیتر روی و کمصترین میزان آن در غلظت۱ ، ۲ و ۸ میلیصگرم بر لیتر روی، مشاهده شد .همچنین تفاوت معنیصداری بین دو روش کاربرد روی در برخی از صفات وجود داشت به طوریکه در کاربرد ریشهصای شاخص کلروفیل، ثبات غشا و نیترات بیشصتر از کاربرد محلولصپاشی بود در حالی که میزان فسفر در کاربرد محلولصپاشی بیشصتر از کاربرد ریشهصای بود .اثر متقابل غلظت روی و نوع کاربرد آن بر صفات سطح برگ، کارایی فتوسنتز، طول ساقه و غلظت پتاسیم معنیصدار شد .در هر دو روش کاربرد روی، حداکثر سطح برگ در غلظت ۸ میلیصگرم بر لیتر روی، مشاهده شد .غلظتصهای۲ ، ۴ و ۸ میلیصگرم بر لیتر روی در کاربرد ریشهصای حداکثر کارایی فتوسنتز و غلظت پتاسیم را داشتند .در مورد صفت طول ساقه غلظتصهای۲ ، ۴ و ۸ میلیصگرم بر لیتر روی در کاربرد ریشهصای و غلظت ۸ میلیصگرم بر لیتر روی در کاربرد محلولصپاشی حداکثر طول ساقه را نشان دادند .با توجه به نتایج این آزمایش به نظر میصرسد که غلظت ۸ میلیصگرم بر لیتر روی و کاربرد ریشهصای آن برای کشت بدون خاک کاهو مناسب باشد و به عنوان غلظت و روش کاربرد مناسب پیشنهاد میصشود
Zinc (Zn) is known as an essential element for plants and plays an important role in yield and quality. Report by the FAO from 30 countries where more than 30 of these areas are deficient in zinc. The most methods application of micro nutrients such as Zn for plant is foliar and root application. To compare the effect of zinc on yield and quality of Lactuca sativa cv.Siyahoo, an experiment was conducted as a factorial complete randomize design with four replicates. Various concentration of Zn (1, 2, 4 and 8 mg/l) and two methods of application (foliar and root) were applied. The lettuces were grown in floating system. After head formation (four weeks after sowing) the plants were harvested and their vegetative characteristics were measured. Physiological aspects of plants were determined during the experiment. The results showed that yielding and vegetative characteristics were significantly affected by Zn concentrations and methods of application. The highest yield was observed in 8 mg/l by root application. In 8 mg/l by root application yield was 1.4 fold higher compared to 1 mg/l by foliar application. Furthermore fresh and dry weights by root application were highest compared to foliar application. The highest Zn concentration in the leaf tissues was observed in 8 mg/l by root application. Zn concentration in leaf tissues in 8 mg/l and root application were 4.7 and 1.2 fold higher compared to 1 mg/l and foliar application respectively. Maximum and minimum chlorophyll index and chlorophyll florescence was observed in 8 and 1 mg/l. Both chlorophyll index and chlorophyll florescence was higher in root application compared to foliar application. Potassium, Phosphorus and nitrate concentration of leaf tissues were significantly effected by Zn concentration and methods of application. The highest and lowest potassium concentration in leaf tissues were in 8 and 1 mg/l respectively. The highest phosphorus concentration in leaf tissues was observed in 4 mg/l. Highest potassium and phosphorus concentrations in leaf tissues were observed in root application and foliar application respectively. While lowest nitrate concentration in leaf tissues was observed in 8 mg/l and foliar application. It can be concluded that root application seems to be an effective tools to improve Zn nutrition
برجی صومعه، فائزه
طباطبائی، سید جلال، استاد راهنما
بلند نظر، صاحبعلی، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایهسازی قبلی
