۱۱۰۰۵پ
per
سنجش و تحلیل سطح توسعه یافتگی دهستان های استان آذربایجان شرقی در سال های ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰
/توحید نقی پور القلندیس
: دانشکده کشاورزی
۱۳۸ص
چاپی
کارشناسی ارشد
در رشته مهندسی کشاورزی گرایش توسعه روستایی
۱۳۹۲/۰۶/۲۵
تبریز
توسعه روستایی به مفهوم ایجاد برابری و ارتقای سطح کیفی و کمی زندگی مردم روستایی و کاهش نابرابری ها می باشد، لذا وجود نابرابری ها در مناطق روستایی نشانه توسعه نیافتگی آنهاست .منظور از نابرابری ناحیه ای توزیع ناعادلانه امکانات و فرصت های اقتصادی و اجتماعی در بین نواحی است، که از پیامدهای آن می توان مهاجرت روستاییان، کاهش جمعیت فعال روستایی، عدم تعادل فضایی، کمبود دسترسی به فرصت های شغلی و افزایش بیکاری، کاهش تولیدات کشاورزی و وابستگی به واردات را نام برد .بنابراین زمانی می توانیم منطقه ای را توسعه یافته تلقی کنیم که امکانات به طور عادلانه و متناسب با محدودیت ها و محرومیت های آن توزیع گردد .از آنجا که هدف از برنامه ریزی ناحیه ای توزیع عادلانه امکانات و رفع نابرابری های ناحیه ای می باشد، برای این منظور نیازمند شناخت سطح توسعه یافتگی مناطق و تبیین جایگاه آنها از لحاظ توسعه یافتگی نسبت به یکدیگر می باشیم تا از محدویتها، تنگناها و نقاط ضعف آنها آگاهی پیدا کرده و در جهت رفع آنها بکوشیم .پژوهش حاضر با هدف سنجش و تحلیل سطح توسعه یافتگی دهستان های استان آذربایجان شرقی در سالهای ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ انجام گرفت .روش تحقیق توصیفی- تحلیلی واز نوع تحقیقات کاربردی و مقطعی می باشد .برای جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و میدانی استفاده شد .جامعه آماری این تحقیق کل محدوده استان آذربایجان شرقی مشتمل بر ۱۴۲ دهستان در دو مقطع زمانی ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ بر اساس تقسیمات سیاسی کشوری می باشد .متغیرهای تحقیق جهت سنجش سطح توسعه روستایی در قالب شاخص های :زیر بنایی، بهداشتی- درمانی و آموزشی- فرهنگی جمع آوری شدند .همچنین از تکنیک تاکسونومی عددی جهت تعیین درجه توسعه یافتگی نواحی روستایی، از مدل موریس برای طبقه بندی دهستان ها از نظر سطح توسعه یافتگی و از ضریب اختلاف به منظور تعیین میزان تعادل در توزیع شاخص ها بین دهستان ها، استفاده شد .نتایج تحقیق نشان داد که از لحاظ توسعه یافتگی در سال۱۳۸۵ ، دهستان های گونی شرقی از شهرستان شبستر، باویل از شهرستان اسکو و تیمورلو از شهرستان آذرشهر توسعه یافته ترین دهستان ها و دهستان های ورگهان از شهرستان اهر، ییلاق و قشلاق از شهرستان کلیبر محرومترین دهستان ها و در سال ۱۳۹۰ دهستان های خضرلو از شهرستان عجب شیر، باویل از شهرستان اسکو و بناجوی شرقی از شهرستان بناب توسعه یافته ترین دهستان ها و دهستان های ورگهان از شهرستان اهر، کیوان از شهرستان کلیبر و کاغذکنان مرکزی از شهرستان میانه محروم ترین دهستان ها بودند .همچنین ضریب نابرابری بین دهستان های استان آذربایجان شرقی از مقدار ۱/۲۵ در سال ۱۳۸۵ به مقدار ۰/۹۴ در سال ۱۳۹۰ رسیده، یعنی دهستان های استان در سال ۱۳۹۰ دارای توسعه متوازن تری بودند.در سال۱۳۸۵ ، از مجموع ۱۴۲ دهستان مورد مقایسه، یک دهستان توسعه یافته، ۴۲ دهستان در حال توسعه و ۹۸ دهستان محروم بوده اند .در حالیکه در مقطع زمانی۱۳۹۰ ، از مجموع ۱۴۱ دهستان مورد مقایسه، ۵ دهستان توسعه یافته، ۵۳ دهستان در حال توسعه و ۸۳ دهستان محروم بوده اند .لذا از تعداد دهستان های محروم در سال ۱۳۹۰ کاسته شده است
medical and education culture. This research wased the technique of numerical taxonomy to determine the degree of development of rural areas, Morris model to classify developmental level of rural districts, and the coefficient of variance to determine the rate of balance in distribution of indicators among rural districts. Research results showed that rural districts of East gonei, Bavil, and taymorlo were the most developed rural districts in terms of development in 1385 and rural districts of vargahan, yeilag and kaleibar geshlag were the most deprived rural districts. Also it showed that in 1390 rural districts of khezerlo, Bavil and east banajo were the most developed rural districts and rural districts of vargahan, keyvan and Central kagazkonan were the most disadvantaged rural districts. Inequality coefficient among the rural district of East Azarbaijan reached from amount 1/25 in 1385 to 0/94 in 1390, therefore rural districts of the province in 1390, had more balanced development. Of 142 rural districts, compared in 1385, 1 was developed rural district, 42 were developing and 98 were deprived ones. While of 141 rural districts, compared in 1390, 5 rural districts were developd, 53 ones were developing and 83 districts were deprived. Therefore, the finding showed that the number of Deprived rural districts in 1390 has decreased -Rural development means improving level of quality and quantity of life of rural people and reducing inequality. Therefore inequality in rural areas is a sign of their underdevelopment. Regional disparities meaning unequal distribution of social and economic facilities and opportunities among regions which its consequences can be migration of villagers, reduction of active population of rural, spatial inequality, shortage of access to job opportunities and increasein unemployment, declining agricultural production and dependence on imports. So we can Treat a region as developed one when the facilities are distributed equitably and in accordance with its limitations and exclusions. A regional planning aims to distribute the facilities equitably and eliminate regional disparities. To this end, it is required an understanding of level of development of regions and determining of their position relative to each other in terms of their development. This requirement is for being awae of their limitations, constrains and weaknesses and consequently attempts to their removal. The aim of this research was to Measurement and analysis of development level in East Azarbaijan rural district (from 1385 to 1390). The present study employed a descriptive analytical method and it is a functional sectional research. For data collection, library and field resources were used. The population of this research was total of areas East Azarbaijan including 142 rural districts from 1385 to 1390, based on the country's political divisions. Research variables to level measurement of rural development were defined in terms of these indicators: infrastructure, health
نقی پور القلندیس، توحید
یادآور، حسین، استاد راهنما
ظریفیان، شاپور، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
