انگیزههای واگرایی، علل و پیامدهای تجزیهی اعراب از امپراتوری عثمانی۱۹۲۰- ۱۷۹۰)م)
/مصطفی مشیمشاوی
: دانشکده حقوق و علوم اجتماعی
۱۹۸ص
چاپی
کارشناسی ارشد
در رشتهی تاریخ گرایش تاریخ عمومی جهان
۱۳۹۲/۰۴/۲۵
دانشگاه تبریز
در واپسین سالهای سده هجدهم، امپراتوری عثمانی در اثر ناکارآمدی ساختار سیاسی و ناتوانی در همگامی با دگرگونیهای جهان نو، با بحران مشروعیت ساختار در میان اتباع خود روبهرو گشت .در این میان عربها به عنوان بزرگترین واحد جمعیتی، در اثر بیتوجهی امپراتوری به خواستههای اصلاحیشان از یک سو و انگیزههای آزادیخواهی و سلطهناپذیری و تمرکزگریزی از سوی دیگر، احساس واگرایی از امپراتوری در میانشان برانگیخته شد .فراشد واگرایی در پی انقلاب کبیر فرانسه(۱۷۸۹ م(، حضور فرانسه(۱۷۹۸ م(، سپس بریتانیای کبیر(۱۸۰۲ م(در مصر، به آشنایی عربها با تمدن جدید غرب و هویتیابی تاریخی آنان منجر گشت .ارتباط بازرگانی عربهای مسیحی و یهودی با اروپائیان و گشودن نهادهای آموزشی مبلغان مسیحی در شام، اولین بذرهای افکار ملیگرایانه را در اواخر سده نوزدهم و نیمه اول سده بیستم در اذهان فرهیختگان عرب به تدریج بارور نمود .در پی آن خیزش جنبشمذهبی(۱۸۰۶ م (و جنبش قومی(۱۹۱۶ م (در میان اعراب حجاز که در نگرش آنها، برنامه اصلاحات و تنظیمات به مفهوم تسلیم در برابر کفار بیگانه غربی و اعمال سلطه مرکزی بود، رخ داد .با شعلهور شدن جنگ اول جهانی و بروز آمال فراملی قدرتهای بزرگ سرمایهداری، دستیابی به سرزمینهای استراتژیک عربی امپراتوری عثمانی، اهمیت یافت .در نتیجه فراشد واگرایی عربها به فرایند تجزیهگرایانه از امپراتوری عثمانی مبدل گشت .پیآمد آن ظهور خاورمیانه آکنده از نگرشهای ملیگرایانه شدید به همراه گرایشهای میانهرو و تندروی دینی و نیز بروز باورهای عرفیگرا و آزادیخواه شد
In the last years of the 18th century, the Ottoman Empire faced the crisis of structural legitimacy among its citizens, due to its political incompetence and incapability of keeping pace with the changes in the new world. Among these, the Arabs (the population majority) were aroused by incentives of divergence from the Empire due to the lack of the royal attention to their reform demands on one hand and aspiration of freedom and indominability and decentralization on the other hand. This divergence process in the wake of the French Great Revolution (1789), the French presence (1798) and the United Kingdom presence (1802) in Egypt, led to their acquaintance with the modern western civilization and historical identification. Commercial ties of Christian and Jewish Arabs with the Europeans and establishing educational institutes by Christian missionaries in Lavent (Syria) planted the first seeds of nationalist thoughts in the minds of the Arabs elite in the late 19th and the opening of the 20th century. The rise of the religious(1806) and the ethnic(1916) movements among the Hijaz Arabs, in whose view reform programs meant surrender to the western infidels and imposing of central sovereignty, accelerated. With the breakout of the World War I and emerging the transnational aspirations of the capitalist Super Powers, access to Arabic strategic lands belonging to the Ottoman Empire become the focus of attention. As a result, the process of the Arab divergence converted to the process of disintegration from the Ottoman Empire. Therefore, a Middle East full of severe nationalist attitudes as well as moderate and radical religious trends and also emerging of secular and liberal beliefs were the outcomings