عنوان

اثر تیمارهای مختلف آبیاری بر تجمع اسانس، ترکیبات آن و برخی صفات اکوفیزیولوژی در رازیانه

‭۱۰۲۷۳پ‬

per

اثر تیمارهای مختلف آبیاری بر تجمع اسانس، ترکیبات آن و برخی صفات اکوفیزیولوژی در رازیانه

/اسماعیل رضائی چیانه

: دانشکده کشاورزی

‮‭۱۴۸‬ص‬

چاپی

دکترا

اکو فیزیولوژی گیاهی

‮‭۱۳۹۱/۱۰/۰۴‬

دانشگاه تبریز

تولید گیاهان دارویی می‌صتواند تحت تاثیر ژنوتیپ و عوامل محیطی مانند محدودیت آب قرار گیرد .بر همین اساس، یک آزمایش دو ساله مزرعه‌صای برای ارزیابی واکنش توده‌صهای بومی رازیانه به محدودیت آب طی سال‌صهای‮‭۱۳۸۹ - ۱۳۹۰‬ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا گردید .آزمایش‌صها در قالب طرح کرت‌صهای خرد شده بر پایه بلوک‌صهای کامل تصادفی در سه تکرار پیاده شد که در آن سطوح آبیار) آبیاری بعد از‮‭۶‬ ‮‭۰‬،‮‭۹‬ ‮‭۰‬، ‮‭۱۲۰‬ و ‮‭۱۵۰‬ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس ‮‭A)‬ در کرت‌صها اصلی و سه توده بومی رازیانه) توده بومی همدان از ایران و دو توده ازمیر و گازی آنتپ از ترکیه (در کرت‌صها فرعی قرار گرفتند .افزایش فواصل آبیاری از ‮‭۶۰‬ میلی متر به ‮‭۱۵۰‬ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس ‮‭A‬ به ترتیب منجر به کاهش‮‭۳۰‬،‮‭۲۴‬ ، ‮‭۲۷‬ و ‮‭۴۱‬ درصدی کلروفیل‮‭a‬ ، کلروفیل‮‭b‬ ، محتوای نسبی آب برگ و پتانسیل آب برگ و افزایش ‮‭۴۱‬ ، ‮‭۲۳‬و هشت درصدی پرولین، قندهای محلول برگ و دمای برگ در مرحله شروع گلدهی گردید .ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه‌صهای فرعی، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، تعداد دانه در چترک، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه نیز بر اثر محدودیت آب کاهش، ولی تعداد چترک در هر چتر افزایش یافت .بیشترین عملکرد بیولوژیکی ‮‭(۵۱۹۶‬ کیلوگرم در هکتار (و عملکرد دانه ‮‭(۱۹۱۴‬ کیلوگرم در هکتار (از تیمار آبیاری پس از ‮‭۶۰‬ میلی متر تبخیر از تشتک و کمترین مقادیر عملکرد بیولوژیکی ‮‭(۴۰۶۰‬ کیلوگرم در هکتار (و عملکرد دانه ‮‭(۱۲۹۲‬ کیلوگرم در هکتار (از تیمار آبیاری ‮‭۱۵۰‬ میلی‌صمتر تبخیر از تشتک به دست آمد .عملکرد دانه توده ازمیر ‮‭(۱۷۶۴‬ کیلوگرم در هکتار (بیشتر از توده‌صهای گازی آنتپ ‮‭(۱۵۹۵‬ کیلوگرم در هکتار (و همدان ‮‭(۱۶۲۹‬ کیلوگرم در هکتار (بود .میانگین عملکرد بیولوژیکی در توده ازمیر ‮‭(۵۱۲۱‬ کیلو گرم در هکتار (نسبت به دو توده همدان ‮‭(۴۷۲۱‬ کیلو گرم در هکتار (و گازی آنتپ ‮‭(۴۶۰۴‬ کیلو گرم در هکتار (بالاتر بود .بیشترین درصد اسانس دانه‌صها ‮‭۵۸‬ روز پس از گلدهی به دست آمد، در حالی که درصد اسانس با رسیدگی دانه‌صها کاهش پیدا کرد .کمترین درصد اسانس ‮‭(۷۸/۲‬ درصد (در دانه‌صهای حاصل از تیمار آبیاری پس از ‮‭۶۰‬ میلی‌صمتر تبخیر از تشتک و بیشترین آن ‮‭(۶۰/۳‬ درصد (در تیمار آبیاری پس از ‮‭۱۵۰‬ میلی‌صمتر تبخیر از تشتک به دست آمد .بیشترین عملکرد اسانس ‮‭(۲۹/۵۴‬ کیلوگرم در هکتار (از تیمار آبیاری پس از ‮‭۶۰‬ و کمترین آن ‮‭(۴۵/۴۶‬ کیلوگرم در هکتار (از تیمار آبیاری پس از ‮‭۱۵۰‬ میلی‌صمتر تبخیر از تشتک حاصل شد .توده ازمیر ‮‭(۳۴/۵۳‬ کیلوگرم در هکتار (عملکرد اسانس بیشتری را نسبت به توده‌صهای همدان ‮‭(۹۳/۴۸‬ کیلوگرم در هکتار (و گازی آنتپ ‮‭(۸۷/۴۷‬ کیلوگرم در هکتار (تولید کرد .مهمترین اجزای اسانس رازیانه شامل آنتول، استراگول، فنچون و لیمونن بود که استراگول، فنچون و لیمونن بر اثر کمبود آب کاهش، ولی آنتول افزایش یافت .به نظر می‌صرسد با توجه به محدودیت منابع آب در منطقه، آبیاری پس از ‮‭۹۰‬ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر و توده ازمیر برای تولید دانه و اسانس مناسب باشد

Anethole increased due to water deficit. Therefore, it seems that due to the limited sources of water in the region, irrigation after 90 mm evaporation and Ezmir landrace are suitable for Fennel grain and essential oil production-Anethole, Estragole, Fenchone and Limonene. Estragole, Fenchone and Limonene decreased, but trans-plots. Increasing irrigation intervals from 60 to 150 mm evaporation resulted in decreasing chlorophyll a, chlorophyll b, relative water content and leaf water potential by 30, 24, 27 and 41 , but increasing proline and soluble carbohydrate by 41 and 23 , respectively. Plant height, stem diameter, sub stem per plant, umbels per plant, grains per umbel, grains per umbelet, 1000 grain weight, plant biological and grain yield were also reduced, but umbelets per umbel were increased by water limitation. The highest and the lowest grain and biological yields of fennel were achieved by irrigation after 90 mm and 150 mm evaporation, respectively. Grain yield of Ezmir landrace was higher than that of Gaziantep and Hamdan landraces. Maximum essential oil percentage of grains was obtained at 58 days after flowering and there after started to decline. The lowest and the highest essential oil percentage, but the highest and the lowest essential oil yield were achieved with irrigation after 90 mm and 150 mm evaporation, respectively. Ezmir landrace produced higher essential oil yield, compared to Gaziantep and Hamdan landraces. The main essential oil constituents included Trans- 2011 at the Research Farm of the Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Iran. Experiment was arranged as split plot based on randomized complete block design in three replications with irrigation treatments (Irrigation after 60, 90, 120 and 150 mm evaporation from class A pan) in main plots and Landraces (Hamdan, Ezmir and Gaziantep) in sub-The production of medicinal plants can be influenced by genotype and environmental factors such as water limitation. Thus, two field experiments was conducted to evaluate the response of three fennel landraces to water deficit during 2009

رضائی چیانه، اسماعیل

زهتاب سلماسی، سعید، استاد راهنما

قاسمی گلعذانی، کاظم، استاد راهنما

دل آذر، عباس، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی