عنوان

ارزیابی روشهای کشت مخلوط گندم و نخود با مدیریت نیتروژن در شرایط کنترل و عدم کنترل علف های هرز

‭۱۰۷۰۹پ‬

per

ارزیابی روشهای کشت مخلوط گندم و نخود با مدیریت نیتروژن در شرایط کنترل و عدم کنترل علف های هرز

/عبدالوهاب عبدالهی

: دانشکده کشاورزی

‮‭۲۶۰‬ص‬

چاپی

دکتری ‮‭(PhD‬)

رشته زراعت گرایش اکولوژی گیاهان

‮‭۱۳۹۱/۱۲/۲۵‬

دانشگاه تبریز

دو گیاه گندم و نخود از مهمترین گیاهان زراعی در دیمزارهای ایران محسوب می‌شوند .در زراعت نخود دیم وجود علف‌های هرز مهمترین عامل کاهش عملکرد محسوب می‌شود .در منابع مختلفی کنترل علف‌های هرز به عنوان یکی از مزایای کشت مخلوط عنوان شده است .کشت مخلوط همچنین به عنوان روشی که می تواند استفاده از منابع در دسترس را بهبود دهد و موجب افزایش عملکرد و پایداری آن در مقایسه با کشت خالص گردد، شناخته شده است .به منظور ارزیابی کشت مخلوط گندم و نخود در شرایط دیم و مدیریت کود نیتروژن و کنترل علف های هرز، آزمایشی در قالب فاکتوریل اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و به مدت دو سال زراعی‮‭۱۳۸۷) - (۸۹‬در معاونت مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود -کرمانشاه اجرا شد .فاکتورهای مدیریت نیتروژن در سه سطح‮‭(۱‬ - بدون کود نیتروژن ،‮‭۲‬- مصرف‮‭۱۶۰ - kg.ha‬اوره برای گندم و‮‭۲۰ - kg.ha‬ ‮‭۱‬اوره برای نخود و‮‭۳‬ - مصرف نیتراژین +‮‭۳۰ - kg.ha‬ ‮‭۱‬اوره برای گندم و نخود بدون اوره (و کنترل علف هرز با دو سطح‮‭(۱‬ - آلوده به علف‌هرز و‮‭۲‬ - عاری از علف هرز (بصورت فاکتوریل در کرت های اصلی قرار گرفتند .فاکتور فرعی شامل ‮‭۱۰‬سطح الگوهای کشت گندم و نخود که عبارت از: ‮‭P۱‬ کشت خالص گندم،:‮‭P۲‬ کشت خالص نخود،:‮‭P۳‬ کشت درهم-ردیفی با نسبت ‮‭۱:۱‬ گندم:نخود،:‮‭P۴‬ کشت درهم - ردیفی با نسبت ‮‭۲‬ : ‮‭۱‬ نخود:گندم،:‮‭P۵‬ کشت مخلوط ردیفی با نسبت‮‭۱:۱‬ ،:‮‭P۶‬ کشت مخلوط نواری با الگوی ‮‭۵:۱:۵:۲‬نخود:گندم:نخود:گندم،:‮‭P۷‬ کشت مخلوط نواری با الگوی ‮‭۷:۲‬ نخود:گندم،:‮‭P۸‬ کشت مخلوط نواری با الگوی ‮‭۲:۷‬ نخود:گندم،:‮‭P۹‬ کشت مخلوط نواری با الگوی ‮‭۹:۴‬ نخود:گندم، :‮‭P۱۰‬ کشت مخلوط نواری با الگوی ‮‭۴:۹‬ نخود:گندم بودند .نتایج نشان داد که در سیستم کشت مخلوط بیشتر صفات مورد ارزیابی در نخود تحت تأثیر فاکتورهای مورد بررسی قرار گرفتند و در طرف مقابل صفات مورد بررسی در گندم به الگوهای کاشت و سال عکس العمل نشان دادند .گندم در استفاده از منابع رشد توانایی بیشتری داشت و بر نخود و علف‌های هرز غالب بود .الگوهای کاشت‮‭P۵‬ ، ‮‭P۸‬ و ‮‭P۱۰‬ بیشترین عملکرد دانه گندم را در واحد سطح اشغالی تولید کردند .الگوهای کاشت‮‭P۳‬ ،‮‭P۴‬ ،‮‭P۵‬ ، ‮‭P۶‬ و ‮‭P۷‬ وزن خشک علف‌های هرز را نسبت به کشت خالص نخود کاهش دادند .علف‌های هرز بر عملکرد دانه نخود اثر معنی‌داری داشتند به طوری که عملکرد دانه نخود در شرایط آلوده به علف‌هرز ‮‭۵۰‬ درصد نسبت به شرایط عاری از علف‌هرز کاهش یافت .با در نظر گرفتن نسبت برابری زمین ‮‭(LER)‬ برتری الگوهای کاشت مخلوط در شرایط حضور علف‌های هرز و مصرف کم کود نیتروژن حاصل شد .الگوهای کاشت نواری با عرض کمتر نوار گندم و عرض بیشتر نوار نخود ‮‭(P۸‬ و ‮‭P۱۰)‬ به ترتیب با نسبت برابری زمین ‮‭۱۳/۱‬ و ‮‭۰۷/۱‬ و پایدار طی سالهای آزمایش و الگوی کشت ردیفی یک در میان ‮‭(P۵)‬ نیز با نسبت برابری زمین ‮‭۳۷/۱‬ در سال دوم بر کشت‌های خالص برتری داشتند .با توجه به برتری کشت مخلوط گندم و نخود در شرایط آلوده به علف‌های هرز و عدم مصرف و یا مصرف کمتر کود اوره می‌توان از کشت مخلوط آن دو به عنوان رهیافتی جهت کاهش نهاده‌ها مخصوصا در مورد کود نیتروژن و همچنین کنترل علف‌های هرز در زراعت گندم و نخود استفاده نمود

Wheat and chickpea are most important crops in dryland farming areas of Iran. Weeds have a major impact on chickpea grain yield. Intercropping is known to improve growth resources use and increase yield and yield stability as compared with monocropping. This experiment was carried out in Dryland Agricultural Research Station - Sararood, Kermanshah, Iran during years 2008-10. The experimental design was factorial split plot based on randomized complete block design with three replications. The main plots contained factorial plots of N fertilization with 3 levels (N1: no fertilization, N2: 60 kg.ha-1 urea for wheat and 20kg.ha-1 for chickpea, and N3: nitragin as a biofertilizer + 30 kg.ha-1 urea for wheat, and chickpea no urea); and weed conditions with 2 levels (weed infested and weed free). The third factor as sub-plots arranged in main plots was cropping patterns with 10 levels (1: wheat sole crop (wh.SC), 2: chickpea sole crop (ch.SC), 3: wh./ch. mixed intercropping (wh./ch.MIC) in 1:1 ratio, 4: wh./ch. MIC in 2:1 ratio, row intercropping (RIC) 1row wh.:1row ch., 6: strip intercropping (SIC) 5wh.1ch.5wh.2ch, 7: SIC 7wh.:2ch., 8: SIC 2wh.:7ch., 9: SIC 9wh.:4ch., and 10: SIC 4wh.:9ch.). Weed and nitrogen factors didn't have significant effect on wheat yield, and cropping patterns 5, 8 and 10 produced highest wheat grain yield, respectively. Chickpea yield was significantly reduced by wheat under intercropping, but high Land Equivalent Ratio (LER) derived. Effect of weeds on chickpea grain yield (GY) was significant, and GY in weed infested was nearly half of GY in weed free condition. LER in weed infested condition in both years was higher than weed free condition. Weed dry matter in five intercropping patterns clearly decreased as compared to chickpea sole crop. It is concluded that intercropping can be used to decrease the inputs of wheat and chickpea crops, especially for nitrogen fertilizing and weed control

عبدالهی، عبدالوهاب

دباغ محمدی نسب، عادل، استاد راهنما

نصراله زاده، صفر، استاد راهنما

زهتاب سلماسی، سعید، استاد مشاور

پورداد، سید سعید، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی