فرمولاسیون نانولیپوزومهای حاوی ویتامین D۳ جهت غنی سازی یک نوشیدنی مدل
/مریم محمدی
: دانشکده کشاورزی
۱۰۸ص
چاپی
کارشناسی ارشد
رشته علوم و صنایع غذایی گرایش تکنولوژی مواد غذایی
۱۳۹۱/۱۱/۱۴
تبریز
ویتامینهای محلـول در چربی(A ،D ،E ، K) تأثـیر زیادی بر روی سلامتی دارند وعمدتا توسط غذاها تأمین می شوند .این مولکولها، ترکیبات حساسی نسبت به اکسیداسیون هستند که بایستی از عوامل پروکسیدان) رادیکالهای آزاد، اکسیژن یا نورUV ص (محافظت شوند چون این عوامل، فواید فیزیولوژیکی آنها را کاهش می دهند .ویتامین D یک ترکیب با ساختار استرولی است که نقش مهمی را در تشکیل ماتریکس غضروف و استخوان ایفا می کند .انکپسولاسیون ترکیبات غذا- دارو توسط حاملهای لیپیدی مانند لیپوزومها، یک روش مؤثر برای حفاظت ویژگیهای ذاتی آنها در طی دوره نگهداری است .این سیستمها یک مانع فیزیکو شیمیایی در مقابل عوامل پراکسیدان ایجاد می کنند .لیپوزومها ذرات کروی تشکیل شده از لیپیدهای قطبی یا ترکیب لیپیدهای قطبی و کلسترول هستند که در حلالهای قطبی مانند آب، تمایل به تجمع در شکل غشاهای دو لایه ای دارند .در این تحقیق نانولیپوزومهای حاوی ویتامین ۳D با استفاده از غلظتهای متفاوت لسیتین-کلسترول۳۰- ( ۳۰،۲۰- ۴۰،۱۰ - ۵۰و۰) - ۶۰و توسط روش هیدراسیون لایة نازک و سونیکاسیون تهیه شدند .آزمونصهای گرماسنجی اسکنی افتراقی(DSC) ص، تعیین اندازه ذرات، کارایی انکپسولاسیون، پتانسیل زتا، کدورت و خواص رئولوژیکی برای تعیین خواص فیزیکوشیمیایی نمونهصها انجام گرفت .پایداری فیزیکی توسط اندازه گیری میانگین اندازة ذرات و مقدار ویتامین آزاد شده در دو دمای ۴ و ۲۵ درجة سانتیگراد و برای یک دورة یک ماهه انجام شد .منحنیصهای DSC صمربوط به لسیتین، کلسترول و ویتامین ۳D نشان دهندة این بود که پیکهای مربوط به هر سه ترکیب اندوترم بوده و دمای ذوب آنها به ترتیب۲۳۹ ،۸/۱۵۲ و۸/۱ - درجة سانتیگراد بود .در منحنیصهای DSC مربوط به نانولیپوزوم صحاوی ویتامین۳D ، پیک مربوط به ویتامین حذف شده بود و پیک جدیدی در دمای ۲۲۷ درجة سانتیگراد پدیدار شده بود که نشان دهنده این است که ویتامین به صورت کامل در ساختار نانولیپوزومها قرار گرفته است .دمای ذوب پایینصتر لیپوزومصها در مقایسه با دمای ذوب لسیتین میصتواند به پخش مولکولی ویتامین ۳D درغشای فسفو-لیپیدی و کاهش درجه فشردگی و نظم بلورها نسبت داد .اندازة ذرات و توزیع اندازة ذرات به ترتیب در محدودة۷۸ - ۸۹نانومترصو۷۷/۰ - ۸۴/۰ بود .در همة فرمولاسیونها کارایی کپسولاسیون ویتامین ۳D بیش از ۹۰ بودص .با ورود کلسترول به ساختار، پتانسیل زتا از۲۹ - به۸/۴۲ - افزایش یافت که نشان دهندة بهبود پایداری الکترو استاتیک بود ولی با کپسوله کردن ویتامین، پتانسیل زتا به مقدار کمی تغییر کرد .بالاترین مقدار کدورت مربوط به نمونة با نسبت وزنی ۳۰: ۳۰ لسیتین- کلسترول بود .محلولصهای لیپوزومی در تمامی غلظتصهای لسیتین- کلسترول دارای رفتار نیوتنی بودند .بیشترین اثر حفاظتی نانولیپوزومها روی ویتامینD ص، در شرایط تاریکی و دمای ۴ درجة سانتیگراد به دست آمد
Liposoluble vitamins (A, D, E, and K) have many benefits on health. They are provided mainly by foods. These molecules are sensitive to oxidation and should be protected from proxidants (such as free radicals, oxygen or UV), because these deteriorative agent reduces physiological effects of vitamins. Vitamin D is a sterol compounds that has major role in the formation of cartilage matrix and bones.The encapsulation of nutraceutical compounds in lipid-based carrier systems, like nanoliposomes, is effective in preservation their native properties during shelflife. These systems may constitute a physico-chemical barrier against proxidant elements. Liposomes are spherical particles formed from polar lipids or mixtures of polar lipids with cholesterol or ergosterol. In polar solvents such as water, polar lipids generally have a tendency to self-assemble in the form of bilayer membranes. In this study nanoliposomes containing vitamin D3 were prepared fromvarious quantities of phosphatidylcholine (PC) and cholesterol (60,0),(50.10),(40,20),(30,30) by thin-film hydration and sonication method. Then various testes such as differential scanning colorimetry (DSC), particle size, zeta potential, turbidity and rheology were csrried out to determine physicochemical properties of liposomes. The physical stability of the prepared formulations, evaluated by measuring the average particle size and the leak out of the vitamin from liposome at two different temperatures (4 and 25?) for a period of 1 month. DSC thermogeram of lecithin, cholesterol and vitamin D3 showed endothermic peak at 239, 152.8 and -1.8C, reapectively. The DSC thermogeram of vitamin loaded liposome showed disappearance of the melting endothermic peak of vitamin D3 and the major endothermic peak was observed at 227C, indicating that vitamin D3 was completely included inside the lipid matrix of nanoliposomes. The lower melting temperature of nanoliposome compared with the bulk lecithin can be attributed to the incorporation of guest vitamin molecules into the crystalline lattice of the lipid leading to the formation of less ordered crystal. The particle size and size distribution (span) data were in the range of 78-89 nm, and 0.77- 0.84, respectively. In all formations, encapsulation efficiency (EE) of vitamin D was more than 90 ..The incorporation cholesterol into the PC bilayer increased the negative zeta potential from -29 to -42.9 mV, that showing improved electrostatic stability, but zeta potential wasn,t considerably changed when the vitamin are incorporated in the liposomes. The maximum turbidity was observed in sample with lecithin:cholesterol (30: 30) weight ratio. All liposomes sample showed had Newtonian behavior at all concentration of lecithin- cholesterol. The most protective effect of nanoliposome was observed under dark condition at 4C