ارزیابی اثرات زمین-زیست محیطی نخاله های ساختمانی شهر تبریز و ارائه راهکارهای ساماندهی آن ها
لیلا فلاحی
علوم طبیعی
۱۴۰۰
۱۱۴ص.
سی دی
کارشناسی ارشد
زمین شناسی گرایش زیست محیطی
۱۴۰۰/۰۶/۳۰
چکیده:با توسعه روزافزون کلانشهرها، تولید مقادیر عظیم نخاله¬های ناشی از ساخت و تخریب به چالشی جدی برای توسعه پایدار تبدیل شده است. اگرچه تلاش¬هایی در جهت استفاده مجدد و بازیافت نخاله¬های ساختمانی انجام شده است اما همچنان دفع این نوع پسماندها به عنوان متداول¬ترین روش محسوب می¬گردد. با توجه به گسترش شهر تبریز و اجرای پروژه¬هایی همچون خطوط مترو، تولید نخاله¬های ساختمانی در این شهر روند افزایشی دارد. مدیریت پسماندهای ساختمانی در شهر تبریز به صورت جمع¬آوری نخاله¬های ساختمانی از شهر و انتقال آن¬ها به مناطق مختلف در خارج شهر می¬باشد. با این¬حال، مردم برای کاهش مسافت و صرفه¬جویی در هزینه، نخاله¬های ساختمانی خود را در حاشیه شهر، زمین¬های خالی، مجاورت خیابان¬ها و بزرگراه¬ها رها می¬سازند و به¬دلیل دسترسی آسان به منابع شن و ماسه به عنوان مصالح ساختمانی و هزینه بالای تجهیزات بازیافت، اقدامی برای کاهش تولید، استفاده مجدد و بازیافت نخاله¬های حاصل از ساخت و ساز و تخریب صورت نمی¬گیرد. از این رو، مکان¬یابی و یافتن مکان بهینه جهت دفع نخاله¬های ساختمانی یکی از مهمترین جنبه¬های مدیریت این پسماندها می¬باشد که با توجه به خطرات زیست محیطی محل¬های دفن پسماند، باید با دقت و طی یک فرآیند علمی انجام گیرد.در این تحقیق ضمن بررسی میدانی اثرات زیست محیطی نخاله¬های ساختمانی، برای امکان ساماندهی و تسهیل در تفکیک و بازیافت آن¬ها در آینده، نخاله¬های ساختمانی بر اساس ترکیب و امکان آلودگی آن¬ها، به دو بخش سالم و ناسالم طبقه¬بندی شدند. سپس با استفاده از قابلیت¬های نرم¬افزارGIS و تلفیق روش¬ فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی باکلی و گزینه ایده¬آل و با در نظر گرفتن معیارهای زمین¬شناسی (گسل، سنگ¬شناسی، ریخت-شناسی و شیب)، زیست¬محیطی (منابع آب سطحی، منابع آب¬زیرزمینی، سطح آب¬زیرزمینی و مناطق حفاظت شده) و اقتصادی- اجتماعی (مناطق مسکونی، فرودگاه، مناطق صنعتی، خطوط ارتباطی، معادن، خطوط انتقال نیرو و کاربری اراضی) مکان¬یابی مجزا برای نخاله¬های ساختمانی سالم و ناسالم صورت گرفت. برای نخاله¬های ناسالم با در نظر گرفتن آثار زیست¬محیطی آن¬ها و معیارهای دیگری همچون زمان و هزینه، در نهایت سه مکان در سه قسمت شهر اعم از شمال، جنوب و شرق برای دفع این نخاله¬ها انتخاب شدند. برای نخاله¬های سالم نیز با توجه به عدم آلودگی آن¬ها مکان¬هایی در شمال و جنوب شهر انتخاب گردید.
Abstract With the increasing development of metropolitans, the production of a large amounts of demolish from construction and demolition has become a serious challenge for sustainable development. Although some efforts have been made to reuse and recycling of construction wastes, however the disposal of this type of wastes, is still the most common used method. Due to the development of the city of Tabriz and the implementation of projects such as subway lines, the production of construction wastes has an increasing trend. The management of construction waste in the city of Tabriz is in the form of collecting them from the city and transferring it to the scattered places in different areas outside the city. However, in order to reduce the distance and related costs, people are mainly dumps their construction waste on the outskirts of the city, urban lands, adjacent of streets and highways. Because of the easy access to the sources of sand as a construction materials and expansive recycling equipment, there is no management plan to reduce production, recycling and reuse of construction and demolition waste. Therefore, finding a suitable place and selecting an appropriate landfill, is one of the most common steps in management of this type of wastes. Although due to environmental destructive effects of the landfills, site selection should be done with double accuracy and through a scientific process. In this study, the environmental effects of construction wastes were studied by surveying and field observation. In order to be able to organize and facilitate their separation and recycling in the future, they are classified into two parts of healthy and unhealthy wastes, based on their composition and possibility of contamination. Then considering geological criteria (fault, lithology, morphology and slope), environmental criteria (hydrology, geohydrology, groundwater depth and protected areas) and socio-economic criteria (residential areas, airports, industrial areas, communication lines, mines, transmission lines and land use) through the capabilities of GIS software and using combination of Buckley fuzzy hierarchical analysis process methods and the ideal option, suitable locations has been selected for disposal of healthy and unhealthy construction wastes in the city of Tabriz. Based on the obtained results, three areas have been selected in the north, south and east of the Tabriz city for disposal of unhealthy wastes and also two place are selected separately as a suitable site for disposal of healthy construction waste in the north and south of the city.
Geo-environmental impact assessment of construction waste materials in Tabriz city and providing management solutions