برآورد تبخیر- تعرق واقعی با تکنیک های پردازش تصاویر ماهواره ای و GIS مطالعه موردی :استان آذربایجان شرقی
/خلیل ولیزاده کامران
: دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
۱۸۹ص
چاپی
فاقد اطلاعات کافی
درجه دکتری
رشته جغرافیای طبیعی گرایش اقلیم شناسی
۱۳۹۰/۰۳/۲۵
تبریز
پدیده تبخیر- تعرق یکی از مولفه های اصلی تعیین بیلان آبی هر منطقه بوده و همچنین یکی از عوامل کلیدی برای برنامه ریزی درست و مناسب آبیاری برای بهبود راندمان آب مصرفی در منطقه میباشد .از طرف دیگر تبخیر- تعرق نقش قابل ملاحظه ای در اقلیم جهانی از طریق چرخه هیدرولوژی ایفا کرده و تخمین آن کاربردهای مهمی در پیش بینی رواناب، پیش بینی عملکرد محصول و طراحی کاربری اراضی، طراحی کانالهای آبیاری و سازه های آبیاری داشته و همچنین در پیش بینی بلایای طبیعی نظیر خشکسالی مورد نیاز است. بنابراین با توجه به اهمیت تبخیر- تعرق لازم است این پارامتر حتی الامکان بطور دقیق برآورد شود .روشهای تجربی زیادی در طی ۵۰ سال گذشته برای برآورد تبخیر- تعرق واقعی و پتانسیل با استفاده از متغیرهای هواشناسی و اقلیم شناسی بوجود آمده است .اما مشکل اساسی همه آنها در آن بوده است که با استفاده از این روشها فقط می توان مقادیر تبخیر- تعرق مناطق همگن اطراف ایستگاهها هواشناسی را محاسبه نموده و تعمیم دادن آنها به سایر مناطق نادرست است .در سالهای اخیر با استفاده از تکنولوژی سنجش ا زدور می توان نسبت به برآورد تبخیر- تعرق واقعی اقدام نمود که این روشها به دلایل تکنولوژیکی و اقتصادی مورد توجه بوده اند .به این ترتیب محاسبه تبخیر- تعرق در مقیاسهای منطقه ای بطور وسیعی در سالهای اخیر با دقت بیشتری صورت گرفته است .ناحیه آذربایجان که منطقه مورد مطالعه بخشی از آن محسوب می شود بخش نسبتا وسیعی از شمالغرب کشور را در برگرفته و از آنجائیکه بیشتر جبهه های باران زا و رطوبتی تاثیر گذار در اقلیم ایران عمدتا از این ناحیه وارد کشور میشوند و این منطقه از کشور به لحاظ تغییرات توپوگرافی و تنوع گیاهی حائز اهمیت بوده لذا برآورد دقیق مقادیر تبخیر- تعرق در این ناحیه از کشور از اهمیت خاص برخوردار است .الگوریتم توازن انرژی برای سطح زمین) سبال , (شار گرمای سطحی را بصورت لحظه ای و هم بصورت ۲۴ ساعته محاسبه می کند .شار گرمای نهان، انرژی مورد نیاز برای تبخیر- تعرق واقعی را نشان می دهد و به صورت باقیمانده معادله توازن انرژی سطحی محاسبه می شود .از شاخص سبال برای برآورد تبخیر تعرق واقعی در مناطق مسطح و مناطق کشاورزی استفاده شده و نتایج با صحت و اطمینان بالائی بدست آمده است .در این تحقیق بصورت روزانه ، فصلی و سالانه تبخیر- تعرق واقعی اندازه گیری شده و با مقادیر حاصل از محاسبات روشهای سنتی مورد مقایسه قرار گرفته است .این مقایسه همبستگی خوبی را بین مقادیر حاصل از مدل سبال و اندازه گیریهای زمینی نشان می دهد .بر اساس مطالعات انجام شده سبال کوهستانی مناسب ترین مدل برای برآورد تبخیر- تعرق واقعی در مناطق کوهستانی است .و بین مقادیر برآورد شده مدل سبال کوهستانی و مقادیر اندازه گیری شده زمینی همبستگی خوبی برقرار است همچنین ارزیابی کمی وضعیت رطوبت سطح خاک از طریق این مدل امکانپذیر است در منطقه مورد مطالعه توزیع زمانی و مکانی تبخیر- تعرق واقعی در منطقه مورد مطالعه بسیار ناهمگون است
actual evapotranspiration in the study were selected. This model implemented in many countries and acceptable results obtained it is. Generally, this model is designed for flat areas and impact factors elevation, aspect and slope to calculate the evapotranspiration has been ignored. This research involved the above mentioned factors to the model, this new type of model called " Mountain SEBAL" has been introduced. SEBAL flat model to evaluate evapotranspiration true for relatively flat agriculture areas has had accurate results. But due to affect of factors such as altitude, slope and aspect on rate of evapotranspiration that these models due to the complexity issue was ignored, a new model under SEBALmountain has been introduced. This model factors in the results of these interventions and thus, the rate of evapotranspiration true considering the above factors can be corrected. Solar radiation in the southern slopes is higher than of the northern slopes of the northern hemisphere and if the height, slope and aspects in computing actual evapotranspiration in northern slopes and high altitudes are ignored its value will be over the actual amount. The reason is that the flat SEBAL model, areas with low temperatures and high humidity areas are interpreted wrong. As we know, in the northern slopes Due to the low temperature level lower than this range of solar radiation will happen, while the domain model SEBAL flat with wet slopes are wrong. In this thesis we attempted to show application of remote sensing in actual evapotranspiran estimation -Considering the fundamental role of evapotranspiration in water Balance, accurate estimate of the many projects and scientific studies in the field of Hydrology, agriculture, industry, water engineering and other related sciences, for efficient water resources management and hydraulic structures design is requirements. Traditional methods to estimate actual evapotranspiration, Laysymteters is mainly based on specific problems in addition to maintenance and data entry, just as a point are extracted and given the urgent need for computing level, popularize it, particularly in mountainous regions is incorrect. In recent years, expanding the application of satellite images to estimate Actual evapotranspiration innovation is that the methods including the method can be referred SEBAL. Research findings do SEBAL model for evaporation estimates