بررسی تجارت و بازرگانی ایران از ورود مغول تا پایان دور ایلخانان
/هیمن فروغی
: علوم انسانی و اجتماعی
۲۰۸ص.
چاپی
کارشناسی ارشد
تاریخ گرایش ایران اسلامی
۱۳۹۰/۱۱/۲۵
تبریز
تجارت به مثابه خون جاری در رگهای بدن، همیشه در رونق اقتصادی جوامع از جمله ایران تأثیر داشته است .اگر چه مغولان از دیرباز اهمیت فراوانی برای تجارت و بازرگانی قائل بودند، اما بر اثر قتل عامها و ویرانیهایی که در پی حملهی آنها به وجود آمد و همچنین سیاستهای مالیاتی و باجهای زیاد، اوضاع اقتصادی دگرگون شده و رکود شدیدی در تجارت و بازرگانی ایران به وجود آمد .مقاومت مردم به خصوص در مناطق شرقی ایران عملکرد مغولان را شدت بخشید و بخش مهمی از شهرهای ایران ویران و نابسامانی شدیدی بر این مناطق حاکم شد .به دنبال اعزام هولاکو به ایران و شکل گیری حکومت ایلخانی وضعیت مبهم ایران در تقسیم اولوس ها از بین رفت و تحت تأثیر تمرکز و انسجام سیاسی که با ظهور این حکومت به وجود آمد صلح و امنیت نسبی بر قلمرو ایلخانان حاکم شد .خالی بودن خزانه و لزوم تأمین منابع مالی برای ادار امور کشوری و لشکری ایلخانان را مجبور کرد که در سیاستهای خود تجدید نظر به عمل آورده و از دیوان سالاران ایرانی در ادار امور کشور استفاده نمایند .گسترش اندیشههای ایرانشهری در بین مغولها باعث تعدیل نگرش آنان نسبت به شهرها و مردم شهرنشین شد، و توجه به تجارت و بازرگانی و آبادانی شهرها مورد توجه ایلخانان قرار گرفت .از سوی دیگر با تشکیل امپراتوری بزرگ مغول، که به عمدهترین راههای تجارتی شرق و غرب تسلط پیدا کرد، یکپارچگی قلمروهای گسترده، به رونق تجارت و بازرگانی این دوره انجامید .به دنبال مسلمانی غازان خان و اصلاحات انجام شده توسط وزیر کارآمد او خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی تجارت ایران رونق بیشتری یافت، که این روند تا پایان ایلخانی سلطان ابوسعید ادامه یافت .با مرگ ابوسعید و تجزیه ایران و تشکیل حکومتهای ملوکالطوایفی، ناامنی بر قلمرو ایران حکمفرما شد و تجارت و بازرگانی ایران بار دیگر دچار رکود و انحطاط شد .
Trade, such as blood flow in arteries always has had an impact on the prosperity of communities, including Iran. Although the Mongols had long attached great importance to trade and commerce, but on the effects of carnage and destruction that, caused by their attacks, tax policies and high tax economical situation changed and severe downturn in the economy occurred. Iranian' resistance especially in the eastern territory accelerated Mongols proceeds and as a result of this an important part of Iranian's city and a severe turmoil in the region will govern.After sending of Holakou to Iran and formation of Ilkhanid government, vague situation of Iran in division of Olouses disappeared and based on political concentration and coherence that with the advent of this government came into being, relative peace and security governed on the territory of Ilkhanids. Vacancy of treasury and finance necessary for govern of civilian and state military affairs forced Ilkhanid to revise their policy and use Iranian bureaucrats in the management of national affairs. Expanding of Iran's urban ideas among the Mongols make adjustment in their attitudes towards the cities and urban city, and pay attention to trade, commerce and development of cities paid attention by Ilkhanids. On the other hand, with the formation of great Mongol empire, that began to dominate the main East-West trade routes , integrity of the great territories result to flourishing of trade and commerce in this era. After Ghazan khan and reforms made by his efficient minister- Eunuch Rashid Alddin Fazllollah Hamadani- the trade of Iran begin to more flourished, this process continued until the end of Abu Saeid Ilkhanids. Abu Said's death, breakdown of Iran and formation of feudal governments, insecurity over Iranian territory were dominated so that trade and Commerce will once again stagnate and decline.