بررسی زمین شناسی، کانی شناسی و ژنز اندیس آهن ایله در جنوب غربی تایباد۰( خراسان رضوی- شرق ایران)
/راحله ضرابی راد
: دانشکده علوم طبیعی
، ۱۳۸۷
۸۱ص
چاپی
کارشناسی ارشد
زمین شناسی اقتصادی
۱۳۸۷/۱۱/۲۱
دانشگاه تبریز
منطقه ایله در ۴۵ کیلومتری جنوب غربی تایباد واقع گردیده است .این منطقه در منتهیالیه شرقی کمربند ولکانوپلوتونیک درونه- تربت حیدریه) کاشمر(- خواف قرار دارد .براساس شواهد صحرایی و مطالعات سنگ نگاری، مهمترین واحدهای سنگی منطقه شامل آهک ری کریستالیزه، ماسه-سنگ و ماسهسنگ آهکی میباشند .کانهزایی اصلی آهن در واحد آهکی به صورت عدسیهای بزرگ رخ داده است .واحد آهکی خود شامل سه بخش (۱) رگه-های سیلیسی، (۲) آهندار و (۳) بخش برشی میباشد .حضور کانی اسکاپولیت، وجود بافت تعادلی در کانی کوارتز) تقاطع سهگانه (و کلسیت) دیکاست (و تشکیل برشهای هیدروترمالی و رگههای سیلیسی به عرض۳ - ۲متر در منطقه ایله نشان دهنده حضور محلولهای هیدروترمالی و توده نفوذی عمقی است .شکستگیصها و ریزشکستگیصها بصورت رگچه و ریزرگچهصهای مختلف ظاهر شده و مجاری مناسبی برای نفوذ محلول های هیدروترمالی فراهم نمودهاند .دو نوع دگرسانی در منطقه ایله رخ داده است ۱) :سیلیسیفیکاسیون و ۲) کربناتی شدن .کانهزایی در منطقه ایله به دو صورت هیپوژن و سوپرژن اتفاق افتاده است .کانهصزایی هیدروترمال هیپوژن شامل تشکیل کانهصهای پیریت، کالکوپیریت و مارکاسیت و تشکیل باریت به عنوان باطله میباشد .در مرحله سوپرژن گوتیت با بافت های کلوئیدال، جانشینی و اکسایشی، هماتیت به دو شکل میکایی و جانشینی، پیرولوسیت، جاروسیت، کالکوسیت، کوولیت، لیمونیت و مالاکیت تشکیل شدهند .کانی گوتیت حاصل از اکسیداسیون سولفیدهای آهن مخصوصا پیریت در اثر فرآیندهای سوپرژن بوده است .در منطقه ایله ابتدا عدسیهای سولفیدی آهن در سنگ میزبان کربناته برجای گذاشته شدهصاند .سپس در اثر بالا آمدگی سنگ ها و عملکرد فرآیندهای هوازدگی، عدسیهای سولفیدی در معرض هجوم آب های اکسیدان قرار گرفته و اکسیداسیون سولفیدها سبب تولید اسید سولفوریک وFe۳ + وFe۲ + شده است .محلولصهای شدیدا اکسیدان حاویFe۳ + با سنگ میزبان کربناته برخورد نموده و به دلیل بالا رفتنpH ، آهن خود را به صورت اکسید و هیدروکسید) گوتیت (برجای گذاشته است .در اصل، اندیس آهن ایله یک کانسار سولفیدی هیدروترمال است که در اثر فرآیندهای سوپرژن و اکسیداسیون سولفیدها به صورت یک کانسار اکسیدی آهن در آمده است
Illeh iron deposit is located about 45 km southwest of Taybad. This area lies in the farthest east of the Daruneh-Torbat-Hydarieh (Kashmar)-Khaf volcano-plutonic belt. Based upon field evidence and petrographic studies, the major rock units in this area include recrystallized limestone, sandstone and calcareous sandstone. The main iron mineralization zone occurred as large lenses within the limestone unit. The limestone unit itself can be divided in three distinct sections: (1) siliceous; (2) iron-bearing; and (3) brecciated. The presence of scapolite and equilibrium textures manifested by quartz (as triple junction pattern) and calcite (as decussate) along with the formation of 2-3m wide quartz veins and concomitant hydrothermal breccias in the Illeh indicate the activity of hydrothermal fluids and the presence of an igneous body at depth. Fractures and micro-fractures manifested as veinlets and micro-veinlets provided suitable conduits for hydrothermal fluids. Two types of alterations occurred in Illeh: (1) silicification and (2) carbonatzation. Both hypogene and supergene mineralization processes were involed in Illeh. The hypogene hydrothermal minerals include pyrite, chalcopyrite, marcasite, and barite. The supergene minerals include goethite (with colloidal and replacement textures), hematite (with replacement texture and micaceous form), pyrolusite, jarosite, chalcocite, covellite, limonite, and malachite. Goethite was derived from the oxidation of Fe-bearing sulfides (especially pyrite) by supergene processes. The Fe-bearing sulfide lenses were deposited first and then they were inundated by the percolating oxygenated underground waters as the result of erosion and uplift. Oxidation of sulfides in the vadose zone produced principally H2SO4 and dissolved ions of Fe2+ and Fe3+. The reaction of this solution with carbonate host rocks neutralized the acid and increased pH and consequently caused the precipitation of Fe3+ oxides and hydroxides (e.g., goethite). In general, the Illeh iron deposit at first was a Fe-bearing sulfide lenses deposited hydrothermally and subsequently was converted to Fe-oxide lenses by supergene processes