مقایسه تنوع ژنتیکی جمعیت های پایه های نر و ماده پسته وحشیPistacia atlantica در جنگل ارسباران و جزیره اسلامی با استفاده از نشانگرصهایRAPDs
/مینا خراسانی
: دانشکده علوم طبیعی
، ۱۳۹۰
۱۱۹ص
چاپی
کارشناسی ارشد
علوم گیاهی- اکولوژی سیستماتیک
۱۳۹۰/۱۱/۱۹
دانشگاه تبریز
در گیاهان دو پایه میزان تنوع ژنتیکی پایه های نر و ماده یکسان نیست، زیرا عوامل درونی و محیطی بر تعداد آنصها به-طور متفاوت تاثیر می گذارد، با کاهش تعداد گیاهان ماده تنوع ژنتیکی در گیاهان نر نسبت به گیاهان ماده بیشتر می شود .در این مطالعه تنوع ژنتیکی جمعیتصهای نر و ماده پسته وحشی (Pistacia atlantica) درجنگل ارسباران و جزیره اسلامی با استفاده از آغازگر های RAPDs بررسی شد .تنوع ژنتیکی درون جمعیتی برصاساس شاخص ژنی نی و شاخص اطلاعات شانون محاسبه گردید، هم چنین فاصله ژنتیکی بین جمعیت ها نیز برصاساس شاخص ژنی نی نامتعادل به دست آمد .دندروگرام مربوط به گروه بندی جمعیت ها توسط روشUPGMA بر اساس فاصله ژنتیکی نی نامتعادل رسم شد .در مجموع از ۸ آغازگر تصادفی آزمایش شد و فقط ۵ آغازگر که بیشترین و واضح ترین نوارصهای چند شکل تکرار پذیر را تولید کردند، انتخاب شدند .میزان چند شکلی نوارصهایRAPDs در کل جمعیت های نر (۸۹/۸۸) و کل جمعیت های ماده (۸۸/۸۰) بود .این میزان تنوع برای کل جمعیت ارسباران (۸۹/۸۸) و کل جمعیت جزیره اسلامی (۶۷/۶۶)محاسبه گردید، همچنین میزان چندصشکلی نوارصهایRAPDs برای جمعیت نر ارسباران۶۹/۶۸ ، ماده ارسباران۶۸/۶۷ ، نر جزیره اسلامی ۵۵/۵۴ و ماده جزیره اسلامی ۴۸/۴۸بود .تنوع ژنتیکی بر اساس نی و شانون به ترتیب برای جمعیتصهای نر(۳۸۷/۰ ، ۲۵۲/۰) بیشتر از جمعیتهای ماده(۳۸۱/۰ ، ۲۴۹/۰) بود .این تنوع در جمعیت-های ارسباران(۳۸۷/۰ ، ۲۴۸/۰) بیشتر از جمعیت های جزیره اسلامی(۳۱۲/۰ ، ۲۰۵/۰) مشاهده شد .بیشترین و کمترین فاصله ژنتیکی به-ترتیب) /۱۵۰بین مادهصهای ارسباران و نر های جزیره (و) ۰۵۹/۰ بین نر و ماده ارسباران (بر اساس ضریب نی نامتعادل بر آورد گردید .این مقادیر برای شباهت ژنتیکی بین حداکثر ۹۴۱/۰ و حداقل مقدار ۸۵۰/۰ متغیر بود .دندروگرام مبتنی بر روش UPGMA جمعیت ها را به ۲ گروه ارسباران و جزیره اسلامی تقسیمصبندی کرد .بر آورد آنالیز مولکولی AMOVA در سطح جنسیت نشان داد که تنوع درون جمعیتی (۹۲) بیشتر از تنوع بین جمعیتی (۸) بود، هم چنین در سطح منطقه تنوع درون منطقه ایی (۷۷) بیشتر از تنوع بین منطقه-ایی (۲۳) بود .این مقادیر در سطح جنسیت و منطقه تنوع درون جمعیتی (۷۰) بیشتری را به تنوع بین منطقه ایی (۱۵) و بین جمعیتی (۱۵) نشان دادند .در کل گیاهان نر پسته وحشی به دلیل کاهش اندازه جمعیت های ماده، تنوع ژنتیکی بیشتری را نشان دادند از این رو پیشنهاد می شود در هر دو منطقه سیستم حفاظتی بهتری تدبیر شود
The level of genetic diversity of males and females in dioecious plants are different, because the internsic and environmental factors influences differently on genders, with the loss of female plant, genetic diversity in males is more than that of female plants. In this study genetic diversity was compared among populations of males and females in Pistacia atlantica in Arasbaran and Jazireh using 5 RAPDs primers. Genetic diversity within population was estimated based on Nei ?s gene and Shannon ?s information indicies. Genetic distance was calculated based on unbiased Nei index and the similarity between populations was investigated using UPGMA dandrogram based on unbiased Nei distance matrix. A number of 8 primers were tested, of which five producing maximum numbers of clear and reproducible bands were selected. The polymorphic RAPD bands in males were 88.89 and females were 80.88 . Estamating genetic diversity separately for each region showed that Arasbaran population had higher (88.89 ) diversity than that of Jazireh (66.67 ) indicating that population size effected the genetic diversity. The values diversity RAPD bands in males of Arasbaran was (68.69 ), females of arasbaran (67.68 ), males of Jazireh (54.55 ) and females of the Jazireh (48.48 ). Genetic diversity based on Nei ?s gene and Shannon ?s information in all males were (0.252, 0.387) and femals (0.249, 0.381) respectively. Similarity genetic diversity in Arasbaran (0.248, 0.387) was higher than those values for Jazireh (0.205, 0.312). The highest and lowest genetic distance respectively were 0.150 (between males of Jazireh and females of Arasbaran) and 0.059 (between females and males of Arasbaran) based on unbiased Nei. In UPGMA dandrogram populations were classified into two clasters, one including males and females populations of Arasbaran, the other cluster included populations of Jazireh. AMOVA test for gender showed that genetic diversity within population (92 ) was more than between population (8 ), for region, diversity within region (77 ) was estimated more than the between regional (23 ). In total, males gender of Pistacia atlantica had higher genetic diversity, indicating that females are under population size decrease, suggesting a conservation action to be taken in both region to protect females