رفتارسنجی دینامیکی حوضههای آبریز با استفاده ازمدل Vensim و برنامهریزی ژنتیک
/جمال شفائی
تبریز : دانشگاه تبریز ، دانشکده عمران
۹۹ ص
چاپی
کارشناسی ارشد
عمران - آب
۱۳۹۰/۱۱/۰۱
تبریز : دانشگاه تبریز ، دانشکده عمران
افزایش روزافزون نیازهای آبی، اهمیت مدیریت منابع آب را در حوضههای آبریز بیش از پیش نمایان ساخته است .رفتارحوضهصای آبریز متأثر ازپارامترهایی همچون بارش، رواناب، پوشش برف، خصوصیات فیزیوگرافی، پوشش گیاهی، وجود سدها و مخازن، رودخانهها و ... هستند که رفتار حوضهها را تحت تأثیر قرار میدهند، برای شناسایی ارتباط دقیق این پارامترها با یکدیگر میتوان روند تأثیرگذاری تکتک این پارامترها و همچنین همه آنها را روی حوضههای آبریز بررسی کرد .اخیرا مدلهای مختلفی بدین منظور توسعه یافتهاند که میتوان به مدل تحلیل پویایی سیستم یا Vensim و مدلهای هوشمند همچون برنامهریزی ژنتیک اشاره نمود .مدل تحلیل پویایی سیستم ( ( Vensim به عنوان روشی که بر اساس تفکر سیستماتیک بنا نهاده شده و برای مطالعه سیستمهای پیچیده است .روش تحلیل پویایی سیستم یک روش شبیهسازی شیءگرا و بر پایه بازخورد می باشد .از مدل Vensim برای شبیهسازی رفتاری حوضهی آبریز تحت شرایط هیدرولوژیکی گوناگون میتوان استفاده نمود .برنامه ریزی ژنتیک عبارت از کاربرد الگوریتم ژنتیک در برنامههای کامپیوتری به منظور تکامل بخشیدن به برنامهصهای کارا و مفید در حل مسائل است .یک برنامه به جای متغیرهای تصمیم رویه ای را برای حل مسائل ارائه میکند .مدل برنامه ریزی ژنتیک قادر به ارائه روابط بین پارامترها است، که در سایر مدلهای هوشمند چنین قابلیتی وجود ندارد .بنابراین میتوان در محیطهای دینامیکی زبانهای مختلف برنامهنویسی حالت دینامیکی آن را بررسی نمود .در نهایت بهوسیله مدلی که بدست میآید میتوان تأثیر تکتک پارامترها را بر روی حوضههای آبریز و رفتار متقابل آنها را در برابر یکدیگر بررسی نمود .با افزایش یا کاهش هر یک از پارامترها از جمله تبخیر، بارش، رواناب و ... چه تأثیری در بقیه پارامترها ایجاد شده است و در نهایت راهکارهای مناسب برای حل مشکلات ارائه شده است
Progressive water demand indicates importance of water resources management in basins. Behaviour of basin might be influenced by some parameters e.g. precipitation, runoff, snow cover, Physiographic properties, vegetation, dams and reservoirs as same as rivers and so on. For the evaluation of relationship among these parameters, the effect of these parameters on basin could be analyzed separately and together. Recently, various models have been used for analyzing the effect of different parameters on basins e.g. dynamic system analysis method (Vensim) and artificial intelligent methods (Genetic programming). Dynamic system analysis method (Vensim) has been expanded base on the systematic thought and usually uses for studying complicated systems. This method is an objective simulation method base on feedback. In the field of hydrology, Vensim might be used for simulation of basins' behaviour. Genetic Programming is known as the application of genetic algorithm for the evolution of useful programs and as a problem salvation method. This program introduces a special procedure for salvation in exchange of introducing some decision making variables. Genetic programming is able to make relationships among the parameters, the advantage that might not be found in other models. Therefore, in a dynamic medium, different programming languages could be used for the investigation of system's dynamic state. Eventually, using the determined model, the effect of different parameters on basin and each others could be investigated. This means that how enhancement or reduction of a parameter e.g. evaporation, runoff etc. can affect other parameters and how we can solve the existed problem