تبیین ابعاد برنامه درسی پنهان دروس معارف اسلامی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه تبریزدرسال تحصیلی۸۹-۹۰
/مرضیه سرداری
تبریز: دانشگاه تبریز،دانشکده علوم تربیتی ، گروه برنامه ریزی درسی
۱۴۲ص.
چاپی
کارشناسی ارشد
برنامه ریزی درسی
۱۳۸۹/۰۶/۳۱
تبریز: دانشگاه تبریز،دانشکده علوم تربیتی ، گروه برنامه ریزی درسی
در سالیان اخیر دغدغه ی میان صاحب نظران تعلیم و تربیت اسلامی بروز کرده است،آیا آموزش های دینی به طور عام و دروس معارف اسلامی به طور خاص، خود حامل برخی اثرات ناخواسته و نامطلوب بر ارزشها ،نگرشها و عملکرد فراگیران نبوده اند؟ پژوهش حاضر درصدد بررسی اثرات تلویحی و ضمنی ناخواسته دروس معارف اسلامی بوده و با توجه به این که موضوع اثرات تلویحی و ضمنی در حوز برنام درسی پنهان بحث شده است،برای تبیین موضوع و انجام پژوهش از چارچوب نظری و روش های متناسب با مفهوم برنامه درسی پنهان استفاده شده است .روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش روش توصیفی پیمایشی) زمینه یابی (می باشد، جامعه آماری شامل تمام دانشجویان مقطع کارشناسی می باشد که در چهار گروه آموزشی عمده، علوم انسانی، علوم پایه، کشاورزی، فنی و مهندسی، در سال های ورودی تحصیلی۸۶ و ۸۵ در دانشگاه تبریز که مشغول به تحصیل می باشند و حداقل شش واحد از دروس معارف را گذرانده اند و با کتاب های دروس معارف آشنایی دارند انتخاب شده اند .طبق آمار دریافتی از آموزش کل دانشگاه تبریز، این تعداد برابر با ۵۲۵۶ نفر می باشد، با توجه به فرمول کوکران، ۳۵۰نفر برای نمونه آماری این تحقیق انتخاب گردید ابزار اندازه گیری مورد استفاده در تحقیق پرسشنام محقق ساخته بر اساس طیف لیکرت بود که شامل ۴۰ سوال چهار گزینه ای بود و دو سؤال باز پاسخ بوده برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی بهره گرفته شد، یافته های مطالعه نشان میدهد که : ابعاد برنامه درسی پنهان) بار ارزشی منفی (در خصوص ماهیت و اهداف، باورها و ارزش ها، روحی علمی درصد بالا وجود دارندو عوامل اثر گذار برنامه درسی پنهان دروس معارف اسلامی عمدتا عبارتند از :محتوای تکرای کتاب های دروس معارف، روش ارزشیابی غلط، غیرفعال بودن روش تدریس، نداشتن اطلاعات کافی برخی از اساتید، همصچنین علی رغم این که بین دیدگاه های دانشجویان دختر و پسر در خصوص ابعاد برنامه درسی پنهان و عوامل اثرگذار بر آن تفاوت وجود ندارد ولی بین دیدگاه های دانشجویان رشته های علوم پایه، علوم انسانی، فنی و مهندسی و کشاورزی در خصوص ابعاد برنامه درسی پنهان تفاوت معناداری ملاحظه شد .و در نهایت کدگذاری محوری حاصل از تحلیل کیفی به روش نظریه مبنایی نشان داد که، سنگین بودن، خشک بودن، تکراری و جذاب نبودن مطالب دروس معارف از اساسی ترین عوامل تاثیرگذار بر بار ارزشی ناخواسته دروس معارف از نظر دانشجویان می باشد
In recent years has been created the concern among scholars of Islamic education; whether religious education in general and Islamic education courses Specifically, aren't carrying some unintended and undesirable effects on values, attitudes and performance of learners? This study examines unwanted effects of implicit and tacit Islamic courses. As regards these effects are discussed at the hidden curriculum subject area, in order to explaining the subject and doing research, has been used of theoretical framework and proportional methods to the concept of "Hidden Curriculum". Research method used in this study is descriptive method (survey), the Statistical population Including all undergraduate students entries 85 and 86 in four main departments; humanities, basic sciences, agriculture, engineering in "University of Tabriz" ; have passed at least six units of Islamic education courses and are familiar with Islamic education books. According to acquiring data from University of Tabriz, these people are equal to 5256, that by using of Cochrane formula, through random sampling, 350 cases were selected. Measurement instrument used in research was researcher-made questionnaire, include 40 four option questions and two open questions and for data analysis, were used descriptive and inferential statistics. The findings show: Hidden Curriculum dimensions about the nature and goals, beliefs and values , scientific spirit are high level, and effecting factors of hidden curriculum in Islamic education courses mainly include: repetitive content of Islamic education course books, incorrect evaluation method, passive teaching method, lack sufficient information from some educator. Also despite no difference between the viewpoint of male and female students regarding Hidden curriculum dimensions, and the effecting factors, significant difference was observed between the viewpoint of students in basic sciences, humanities, engineering and agriculture on the dimensions of Hidden curriculum. Finally axial coding in qualitative analysis method (grounded theory) showed that students believe that: being heavy, dry, repetitive and lack of attractive content courses of education are the most fundamental factors effecting on the unwanted value of Islamic education course.