مطالعه مقایسه ای ترکیبات آلی فرار در بذرهای چند جمعیت از گونه های Artemisia spicigera وA. fragrans
/سعیده قربانی
تبریز: دانشگاه تبریز، دانشکده علوم طبیعی، گروه زیست گیاهی
۹۱ص
چاپی
کارشناسی ارشد
زیست گیاهی
۱۳۹۱/۰۵/۲۵
تبریز: دانشگاه تبریز، دانشکده علوم طبیعی، گروه زیست گیاهی
جنس آرتمیزیا یکی از بزرگترین و گستردهترین جنسهای خانواده آستراسه است .این جنس به واسطه ترکیبات آروماتیک و معطر، که عمدتا ترپنوئیدهای بیواکتیو و ترکیبات فنولی هستند، معروف میباشد .درمنه معطر و درمنه سنبلهای، گیاهان علفی و چند ساله هستند که در ایران و نواحی اطراف میرویند .هدف این پژوهش، بررسی فیتوشیمیایی ترکیبات آلی فرار در بذرهای دو گونه از ۳۴ گونه جنس درمنه است که به طور طبیعی در ایران رویش دارند .برای این منظور، بذرهای این دو گونه از چهار منطقه استان آذربایجان شرقی در ایران جمعآوری شد .اسانس از بذرهای خشک شده و آسیاب شده این دو گونه به روش تقطیر با آب، با استفاده از دستگاه کلونجر بدست آمدند .محتوای روغنهای فرار یاد شده با تزریق به دستگاهMS - GCمورد بررسی قرار گرفت .مطالعات انجام شده منجر به شناسایی ۵۳ ترکیب در جمعیت دره دیز جلفا از گونه درمنه معطر شد .این نمونه شامل مونوترپنهای اکسیژنه( (۷۷/۹۲ ، مونوترپنهای هیدروکربنه( (۷۳/۳ ، سزکوییترپنهای اکسیژنه( (۴۱/۰ ، سزکوییترپنهای هیدروکربنه ( (۴/۰ و الکلهای غیرترپنی غیر ترپن ( (۵/۱ است .مقادیر این ترکیبات در نمونه خواجه، به ترتیب ۷۸/۹۶ ، ۸۷/۲ ، ۹۵/۰ ، ۵۲/۰ و ۰۷/۳ بود .از بذرهای نمونه اهر به مشکین شهر، ۳۹ ترکیب شناسایی شد که دارای مونوترپنهای اکسیژنه( (۳۱/۸۷ ، مونوترپنهای هیدروکربنه( (۸۶/۴ ، سزکوییترپنهای اکسیژنه( (۶۵/۰ ، سزکوییترپنهای هیدروکربنه ( (۴۴/۰ و الکلهای غیرترپنی غیرترپن ( (۵۴/۴ بود .مطالعه اسانس سه جمعیت گونه درمنه سنبلهای نشان داد که نمونه خواجه شامل مونوترپنهای اکسیژنه( (۲۴/۹۶ ، مونوترپنهای هیدروکربنه( (۳۱/۲ ، سزکوییترپنهای اکسیژنه( (۱۳/۱ ، سزکوییترپنهای هیدروکربنه ( (۴۶/۰ و الکلهای غیرترپن ( (۱۶/۱ است که ۲۴/۹۶ از کل ترکیبات بود ۴۲ .ترکیب از روغن فرار نمونه اهر-کمربندی شناسایی شد که شامل مونوترپنهای اکسیژنه( (۹۳/۹۱ ، مونوترپنهای هیدروکربنه( (۹۲/۲ ، سزکوییترپنهای اکسیژنه( (۲۱/۰ ، سزکوییترپنهای هیدروکربنه ( (۵۱/۰ و الکلهای غیرترپن است .( (۶۵/۰ در نهایت، از اسانس دره دیز جلفا ، در مجموع ۱۸ ترکیب شناسایی شد و ترکیبات آلی فرار عمده آن، مونوترپنهای اکسیژنه( (۹۵/۶۰ ، سزکویی ترپنهای اکسیژنه ( (۶۳/۱ و دیگر ترکیبات ( (۲۴/۳۵ بودند .مقایسه نمونهها با یکدیگر، نوع و میزان ترکیبات آلی فرار در جمعیتهای دو گونه درمنه معطر و درمنه سنبلهای نسبتا متنوع بودند .به هر حال عمدهترین ترکیبات آلی فرار هر دو گونه کامفور،۱ و۸- سینئول، آلفا- توجون و بتا- توجون هستند
The genus Artemisia L. is one of the largest and most widely distributed genera of the family Asteraceae. This genus is famed for its aromatic compounds, which are mainly bioactive terpenoids and phenolic components. Artemisia fragrans Willd. and A. spicigra C. Koch are two herbaceous perennials which grows in Iran and neighbouring domains. The aim of this research was phytochemical investigation of volatile organic compounds in seeds of two of 34 Artemisia species growing in Iran. For this purpose seeds of this species were harvested from four areas from Azerbaijan province of Iran. The essential oils of the dried and ground seeds of these two species were obtained by hydrodistillation using a Clevenger extractor. The composition of essential oil were determined by GC/MS. Our studies led to identification 53 compounds in dare dize jolfa population of A. fragrans. This sample is including of oxygened monoterpenses (92.77 ), hydrocarboned monoterpenses (3.73 ), oxygened sesquiterpens (0.41 ), hydrocarboned sesquiterpens (0.4 ), nonterpene alcohols (1.5 ). Amounts of these compounds in khajeh were 96.78 , 2.87 , 0.95 , 0.52 and 3.07 , respectively. From seeds of ahar be mishkin shahr sample 39 compounds were identified, owning oxygened monoterpenses (87.31 ), hydrocarboned monoterpenses (4.86 ), oxygened sesquiterpens (0.65 ), hydrocarboned sesquiterpens (0.44 ) and nonterpene alcohols (4.54 ). Study of essential oils three population of A. spicigera showed that khajeh sample contain oxygened monoterpenses (96.24 ), hydrocarboned monoterpenses (2.31 ), oxygened sesquiterpens (1.13 ), hydrocarboned sesquiterpens (0.46 ) and alcohols (1.16 ) that was 96.24 of total compounds. Fourty-two compounds from essential oils of ahar-kamarbandi sample were idintified including oxygened monoterpenses (91.93 ), hydrocarboned monoterpenses (2.92 ), oxygened sesquiterpens (0.21 ), hydrocarboned sesquiterpens (0.51 ) and nonterpene alcohols (0.65). Totally 18 compounds were identified from dare dize jolfa essential oils and its main volatile compounds were oxygened monoterpenses (60.95 ), oxygened sesquiterpens (1.63 ) and other compounds (35.24 ). Taken together, the nature and level of the identified compounds in different populations of A. fragrans and A. specigera were relatively varied. However, main volatile compounds of populations of both species are Camphor, 1,8-Cineole ?- thujone and ?-thujone.