عنوان

بررسی تأثیر گونه‌صشناسی مسکن بر مورفولوژی شهر مطالعه‌صی موردی :کلان شهر تبریز

‭۴۴۰۰پ‬

per

بررسی تأثیر گونه‌صشناسی مسکن بر مورفولوژی شهر مطالعه‌صی موردی :کلان شهر تبریز

/سیروس جمالی

تبریز: دانشگاه تبریز ،دانشکده علوم محیطی و معماری

‮‭۲۴۷‬ ص‬

چاپی

کارشناسی ارشد

جغرافیاشهری

‮‭۱۳۹۱/۰۴/۲۶‬

تبریز: دانشگاه تبریز ،دانشکده علوم محیطی و معماری

این رساله بر آن است تا نقش گونه‌شناسی کاربری‌های مسکونی را بر مورفولوژی شهر بسنجد .مسائل مطرح در مقوله‌ی گونه‌شناسی بناهای شهری از یک سو و پیچیدگی‌های فرآیند شکل‌یابی شهرها و ریخت‌شناسی بافت‌های شهری در این راستا مورد مطالعه و ارزیابی قرارمی‌گیرند .عوامل تأثیرگذار بر هر دو حوزه متعدد است و علاوه بر شناخت هر یک به تنهایی، تأثیر آن‌ها بر همدیگر نیز باید به دقت مورد کنکاش قرار گیرد .پس از بررسی پیشینه و مبانی فکری و فلسفی در حوزه‌ی گونه‌شناسی و ریخت‌شناسی شهری و درپی آن، پرداختن به رویکرد گونه- ریخت‌شناسی شهری، که شامل مطالعه‌ی شکل شهر بر مبنای شناخت گونه‌های بناهاست، به ارتباط این مباحث با حوزه‌های برنامه‌ریزی و طراحی شهری اشاره می‌صگردد .همچنین در این پژوهش ضمن مروری بر گونه‌شناسی مسکن و بافت‌های شهری، تقسیم‌بندی گونه‌های مسکن و بافت و انواع و معیارهای آن مورد بررسی قرار گرفته و شیوه‌های مطالعه و تحلیل بافت‌های شهری مطرح می‌گردد .بخشی از رساله نیز به بررسی جایگاه رویکرد شکلی به بافت‌های شهری در طرح‌های توسعه‌ی شهری ایران، با تأکید بر تبریز می‌صپردازد .برای تحلیل نمونه‌های موردی که ازبافت‌های مختلف شهری تبریز برگزیده شده‌اند از یک روش کمی، مرتبط با تراکم فیزیکی ساختمان‌ها، موسوم به نمودار ص‮‭pacemate‬ب‌هره برده شده است .نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌صدهد که گونه‌های مختلف مسکن در تعیین و شکل‌دهی حوزه‌های مورفولوژیک سطح شهر نقشی موثر داشته و انتظام فضایی بافت‌های شهری را تحت تاثیر قرار می‌دهند، به طوری که با تغییر گونه‌های بناهای مسکونی) در کنار سایر عناصر از جمله شبکه‌ی معابر و فضاهای باز شهری (، شکل بافت‌صهای شهری دچار دگرگونی می‌صشود و در صورتی که نحوه‌صی این تأثیر مورد توجه قرار گیرد، شکل محیط مصنوع تا حدود زیادی قابل کنترل و هدایت خواهد بود .همچنین بررسی طرح‌های توسعه‌ی شهری ایران، به ویژه تبریز، گویای این است که نگرش گونه- ریخت‌شناسانه به

an attempt to evaluate the impact of housing typology on urban morphology,This thesis ichoosing the city of Tabriz as the case study. In this regard, some of the most important issues in the field of typology in the one hand and the complicated process of formation of cities and their morphological aspects in the other, have been studied. Both fields are affected by many different factors and besides the study of each field individually, the interactions between them should be a matter of concern as well. The history and the theoretical-philosophical basis of the concepts'building typology' and 'urban morphology' and the term 'typo-morphology', which is defined as the study of urban forms through understanding the building types, and consequently the relationships between these concepts , and the fields of urban planning and urban design have been discussed. Also through a review on housing typology and urban fabrics , some classifications of buildings and fabrics , that finally shape the cities , have been considered. A section of this study focuses on the lack of formal approaches in the master plans and detailed plans in Iranian cities, taking a close look at these plans, specially those of Tabriz Metropolis. A quantitative tool , based on physical density , called 'spacemate' , is applied to analyze the samples from different urban fabrics of Tabriz. The results show that different types of buildings (houses in this case) can affect the form of morphological regions of the city and its spatial order in various scales of study. That is to say by changing the types of residential buildings in a certain level (besides other effective components such as networks, urban open spaces and etc.), the forms of the urban fabrics will change as well. And by exploring and scrutinizing the ways of such impacts, the form of the built environment can be relatively taken under control. Also the study of master plans of Iranian cities, reveal that producers and directors of these plans have neglected a typo-morphological approach to urban fabrics in order to set plans based on such an approach.

type

typo-morphology

urban morphology

urban housing

typology

جمالی،سیروس

پورمحمدی محمدرضا، استاد راهنما

صدر موسوی میرستار، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی