ارزیابی اعتبار LLWR بر اساس پاسخ رشد ذرت در شرایط گلخانهای
/سولماز یزدانی
دانشگاه تبریز: دانشکده کشاورزی،گروه خاکشناسی
، ۱۳۹۰
۹۲ص
چاپی
کارشناسی ارشد
خاکشناسی
دانشگاه تبریز: دانشکده کشاورزی،گروه خاکشناسی
بکارگیری مفاهیم رطوبت ظرفیت مزرعهصای، نقطه پژمردگی دائم و آب قابل استفاده گرچه هنوز هم برای برنامهصریزی آبیاری صورت میصگیرد اما بدون ایراد و محدودیت نمیصباشد .دامنه رطوبتی با حداقل محدودیت (LLWR)جایگزین آب قابل استفاده در نظر گرفته شده است LLWR .دامنهصای از رطوبت خاک است که کمترین محدودیت ناشی از پتانسیل ماتریک، تهویه و مقاومت مکانیکی خاک برای رشد گیاه در آن دامنه ایجاد میصشود .رطوبتصهای ظرفیت مزرعهصای(FC)، نقطه پژمردگی دایم(PWP)، تخلخل تهویهصای ده درصد (afp)و مقاومت فروروی ۲ مگاپاسکال(SR)، LLWR را تعیین میصکنند .به نظر میصرسد که در رطوبتصهای بیشصتر از حد بالایی LLWR(u) در ناحیه ریشه، تهویه محدودکننده رشد گیاه شده و در رطوبتصهای کمصتر از حد پایین (L)LLWR مقاومت فروروی بالای خاک رشد گیاه را کاهش میصدهد .بررسی و مقایسه پاسخ گیاهان مختلف در محدوده LLWR و در خارج از آن کمک بزرگی در ارزیابی مفید بودن LLWR به عنوان ابزاری برای برنامهصریزی آبیاری خواهد کرد .هدف از انجام این پروژه بررسی پاسخ خصوصیات رشدی و فیزیولوژیک ذرت در سه محدوده رطوبتیLLWR ، بیشتر از حد بالاییLLWR(u۲/۱) ، و حد پایینی)LLWR تنش کمبود آب (است .بدین منظور آزمایشی بصورت فاکتوریل با طرح بلوک های کامل تصادفی، در چهار تکرار در گلخانه به اجرا درآمد و اثرات سه سطح رطوبتی، دو سطح جرم مخصوص ظاهری (۲۵/۱و ۶/۱ گرم بر سانتیصمتر مکعب (در دو خاک لومصرسی و لومصشنی بر خصوصیات رشدی ذرت شامل :ارتفاع بوته، پرولین برگ، میزان آب نسبی برگ، کلروفیل برگ، سطح برگ، قطر ساقه، پتانسیل برگ، هدایت روزنه ای برگ، دمای برگ و وزن خشک بخش هوایی و ریشه ذرت مورد بررسی قرار گرفت .تجزیه و تحلیل دادهصها نشان داد که اکثر صفات مذکور در محدوده LLWR و تنش کمبود آب به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار را داشتند.تنها پتانسیل آب برگ، دمای برگ و پرولین برگ در سطح رطوبتی u۲/۱ و تنش کمبود آب نسبت به سطح LLWR بیشتر شد .تمام صفات مورد بررسی دوبه دو با هم همبستگی معنی داری نشان دادند به جز کلروفیل با پرولین برگ که همبستگی معنی داری نداشتند .تمام صفات مورد بررسی در سه محدوده رطوبتی اختلاف معنیصداری نشان دادند.به عنوان مثال ارتفاع بوته ذرت در سطح رطوبتی LLWR در مقایسه با سطح رطوبتی u۲/۱ و تنش کمبود آب به ترتیب ۲۹ و ۵۵ درصد افزایش نشان داد .کلروفیل برگ در سطح رطوبتی LLWR در مقایسه با سطح رطوبتی u۲/۱ و تنش کمبود آب به ترتیب افزایش ۳۴ و ۵۱ درصد و معنیصداری نشان داد .میزان آب نسبی برگ در سطح رطوبتی u۲/۱ و تنش کمبود آب در مقایسه با LLWR به ترتیب ۷ و ۲۱ درصد کاهش یافت .با توجه به نتایج تجزیه رشد و همبستگی خصوصیات رشدی می توان گفت که پاسخ رشدی گیاه ذرت در سطوح رطوبتی LLWR نسبت به رطوبت های خارج از این محدوده مطلوب تر است و شاخص رطوبتی LLWR شاخص مناسبی برای گیاه ذرت به شمار می رود.
Traditional concepts of field moisture capacity, permanent wilting coefficients and available water capacity(AWC) eventhough are still applied for irrigation schulding, but they suffer some drawbacks. Least limiting water rang(LLWR) as an alternative for AWC has been proposed as the range of soil water content at which plant growth is least limited by aeration, matric potential and soil mechanical resistance. LLWR is computed from the four moisture coefficients: water contents at 10 aeration porosity(?afp), at 0.01 MPa(?FC), at wilting point equivalent to 1.5 MPa(?pwp) and at 2.0 MPa soil mechanical resistance(?SR). The upper limit(?u) of the LLWR would be either ?FC or ?afp(the smaller onc) and its lower limit(?L) would be either ?SR or ?pwp(the larger onc). It is assumed that at water contents above ?u in the root zone, aeration should limit water uptake and below ?L high retention of water by soil or large penetration resistance against root would retard the uptake.On time responses of various plants to the water content within and out of LLWR would confirm its validity as a useful tool for field water management. For this purpose a factorial experiment based on completly randomized block design with four replicates was conducted in the greenhouse. The effects of three moisture levels: (?u to 1.2 ?u ), below ?L(as low as plant could tolerance) and within ?u-?L(LLWR range), two bulk densities(1.25 and 1.6 g cm-3) and two sandy loam and clay soils on corn growth were evaluated under greenhouse conditions. Corn seeds were planted in the PVC pots prepared by compacting soils to the desired bulk densities. The three soil moisture treatments(or levels) were applied after full stablishment of three corn seedlings in the pots and continued during one mounth period. During that period growth characters: plant height, leaf area, RWC, chlorophyl contents, stomatal conductance and leaf temperature all were measured by the appropriate equipments. Above and below ground plant dry matter were separately harvested, dried(75 c0) and weighed at the end. Data analysis showed that most of the growth characters reached to their maxima at LLWR treatment and significantly decreased in deficit(below ?L) treatment due to insufficient water and soil mechanical impendence for root activity. Among the growth characters leaf water potential, leaf temperature and leaf proline content significantly increased in the deficit treatment. The growth behaviors or response in the wet treatment(above ?u) were similar to the in deficit treatment but with lesser degree.