۳۵۱۳پ
per
ارزیابی تنوع ژنتیکی جدایه‌صهای قارچ شاه صدف (Pleurotus eryngii) با استفاده از نشانگرهای URP و ISSR و صفات مورفولوژیک
/مهدی بهنامیان
تبریز: دانشگاه تبریز ، دانشکده کشاورزی
۱۰۰ ص
چاپی
دکتری
باغبانی
۱۳۸۹/۰۴/۲۵
تبریز: دانشگاه تبریز ، دانشکده کشاورزی
به منظور بررسی روابط خویشاوندی و تعیین تنوع ژنتیکی جدایه‌صهای وحشی قارچ شاه صدف ایران و همچنین ارزیابی امکان اندام‌صزایی آنها در شرایط آزمایشگاهی، جدایه‌صهای این قارچ از استان‌صهای کردستان، چارمحال بختیاری، کهکیلویه و بویر احمد و فارس از پنج گیاه میزبانFerula ovina ،Ferula haussknechtii ،Smyrniopsis aucheri ، Kellusia odoratissima و Prangos ferulacea جمع‌صآوری گردید .قابلیت اندام‌صزایی جدایه‌صهای جمع‌صآوری‌صشده در کلش گندم همراه با پنج درصد پنبه دانه بررسی شد .برای تجزیه‌صهای مولکولی، DNA با استفاده از روش کم حجم استخراج و از نشانگرهای URP و ISSR استفاده شد .از ۱۲ آغازگرURP ، ۱۱ آغازگر و از ۲۲ آغازگر ISSR مورداستفاده، هفت آغازگر الگوی نواری مناسب و قابل امتیازدهی تولید کردند .در مجموع، ۱۸۸ نشانگر URP چندشکل با طول تقریبی ۱۸۷ تا ۲۸۶۰ جفت باز و ۱۱۴ نشانگر ISSR چندشکل با طول تقریبی ۳۸۶ تا ۱۸۰۷ جفت باز در جدایه‌صهای مورد مطالعه تکثیر شد .با استفاده از هر دو سیستم نشانگری، بیشترین و کمترین میزان چندشکلی به‌صترتیب مربوط به جمعیت‌صهای) B الیگودرز و تبرک (و) F قارون، هنگامه، کوه ریگ و سردشت (بود .در مقایسه دوبه‌صدوی جمعیت‌صها براساس گیاه میزبان، کمترین فاصله ژنتیکی بین جدایه‌صهای وابسته به گیاهان F. ovina و F. haussknechtii مشاهده شد .گروه‌صبندی جدایه‌صها براساس داده‌صهای URP وISSR ، آنها را به دو خوشه اصلی منتسب کرد .باوجوداین، ارقام تجاری در درخت فیلوژنی حاصل از داده‌صهای URP همراه با جدایه‌صهای وحشی متعلق به جمعیت‌صهای) A احمدغریب و پیرمهران(،B ،F ،) H بانه (و) I دیوان دره و سارال (و براساس نشانگرهای ISSR همراه با جدایه‌صهای مربوط به جمعیت‌صهایA ،B ،) C بازفت(،) D دشت زرین، فلارد و سپیدان(،) G مریوان (و I گروه‌صبندی شدند .گروه‌صبندی با استفاده از ISSR برخلاف داده‌صهایURP ، نتوانست جمعیت‌صها را براساس گیاهان میزبان تفکیک کند .در مجموع، نتایج نشان داد که گروه‌صبندی جمعیت‌صها براساس داده-های URP با مکان جغرافیایی آنها منطبق بود .نمودار پراکنش جمعیت‌صها براساس دو بردار اصلی اول حاصل از تجزیه به بردارهای اصلی با استفاده از داده‌صهای هر دو نشانگر، نتایج تجزیه فیلوژنی را تایید کرد .تجزیه واریانس مولکولی براساس میزبان گیاهی برای هر دو نشانگر نشان‌صدهنده تنوع ژنتیکی معنی‌صدار در درون و بین جمعیت‌صها بود، ولی تنوع درون جمعیت‌صها سهم بیشتری در تبیین تنوع مولکولی کل داشت .در تجزیه براساس منطقه جغرافیایی نیز اگرچه کلیه منابع تغییر معنی‌صدار بودند ولی واریانس درون جمعیتی با ۹۷/۶۰ درصد برای نشانگر URP و ۷۱ درصد برای نشانگر ISSR بیشترین مقدار از واریانس کل را به‌صخود اختصاص داد .در مجموع، ۳۲ جدایه از کل جدایه‌صهای وحشی موردمطالعه، در شرایط آزمایشگاهی اندام‌صزایی کردند .جدایه‌صهای اندام‌صزایی کرده از لحاظ خصوصیات ماکروسکوپی دارای اندام‌صهای بارده گوشتی، منفرد و در برخی موارد چندتایی بودند .قارچ‌صهای تولید شده دارای کلاهکی دایره‌صای، نیم‌صدایره‌صای و نیز نامنظم و به‌صندرت قیفی‌صشکل بوده و سطحی صاف، مخملی و در مواردی همراه با ترک‌صهای نامنظم داشتند .کلاهک‌صها به رنگ سفید، سفید مایل به خاکستری، سفید مایل به شیری و شیری بوده و قطری به‌صاندازه ۲/۴ تا ۴/۱۱ سانتیمتر داشتند .پایه دارای موقعیت کناری، مرکزی یا ناهم‌صمرکز بوده و طولی به‌صاندازه ۹/۱ تا ۷/۵ سانتیمتر و قطری به‌صاندازه ۷/۱ تا ۱/۴ سانتیمتر داشتند .تیغه‌صها به‌صرنگ سفید و سفید مایل به شیری و متراکم بوده و به‌صطور مشخص به‌صطرف پایین به‌صسمت پایه کشیده شده و هاگ‌صها سفیدرنگ بودند.
Genetic variation
ISSR, King oyster
Pleurotus eryngi
URP
Morphological traits
بهنامیان، مهدی
محمدی،سید ابوالقاسم، استاد راهنما
محمدی گل تپه، ابراهیم، استاد راهنما
مطلبی آذر، علیرضا، استاد راهنما
علوی، عزیزالله، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
