تخصیص بهینه منابع آب سطحی حوضه آبریز زرینه رود به ذینفعان با استفاده از نظریه بازیها
/نسیم صفاری
تبریز: دانشگاه تبریز، دانشکده عمران، گروه آب
۱۲۵ص
چاپی
واژه نامه بصورت زیرنویس
کارشناسی ارشد
عمران-آب
۱۳۹۰/۰۴/۲۵
تبریز: دانشگاه تبریز، دانشکده عمران، گروه آب
امروزه بهره برداری بهینه منابع آب با توجه به محدودیت ها و در جهت تامین نیازها و اهداف مختلف که عموما در تضاد با یکدیگر قرار دارند، از دلایل عمده ایجاد تنش بین مصرف کنندگان مختلف می باشد .در این راستا استفاده از مدلهای حل اختلاف که با استفاده از توابع مطلوبیت ذینفعان مختلف به ارائه مناسب ترین نقطه تصمیم گیری می پردازند، به عنوان یک راهکار مناسب برای مسائل حل اختلاف می باشد .در این تحقیق، مسئله مدیریت و حل اختلاف در تخصیص آب در قالب یک مدل بازی ارائه گردیده و تابع هدف با استفاده از تابع نش نامتقارن مدل شده است .مدل مذکور در حوضه رودخانه زرینه رود مورد استفاده قرار گرفته است .حوضه آبریز زرینه رود، یکی از قطب های کشاورزی ایران و بزرگترین زیرحوضه در حوضه آبریز دریاچه ارومیه می باشد .دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه داخلی کشور و دومین دریاچه آب شور جهان در سا لهای اخیر با شرایط بحرانی مواجه شده است .جلوگیری از نابودی این دریاچه در صورتی امکان پذیر خواهد بود که برنامه ریزی اصولی و صحیح در بهره برداری از منابع تامین کننده آب دریاچه تدوین و اجرا گردد .استفاده بهینه از منابع آب این رودخانه و تامین آب مورد نیازدر بخش های کشاورزی، شرب و صنعتی به عنوان عامل موثر و مهمی در حفظ حیات دریاچه محسوب می گردد و کنترل، حسابرسی و تخصیص آب قابل برداشت حوضه آبریز زرینه رود مسئله مهمی به شمار می آید .به کمک مدل پیشنهاد شده سهم ذینفعان در افق سال ۱۴۰۰ تعیین شده است .با توجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق، با ادامه این روند مصرف در آینده و توسعه طرح های کشاورزی، سهم رودخانه زرینه رود از حداقل نیاز اکولوژیکی دریاچه قابل تامین نمی باشد و برای حفظ محیط زیست باید با افزایش راندمان آبیاری، اصلاح الگوی کشت منطقه، دریافت آب بهای معادل ارزش اقتصادی آب مقدار مصارف حوضه را کاهش داد .همچنین در این تحقیق، یک شیوه جدید برای حل اختلاف در بهره برداری بهینه منابع آب بین مصرف کنندگان مختلف و سازمان تولیدکننده آب با در نظر گرفتن نیازهای زیست محیطی و قیود سیستم ارائه شده است .یک بازی رهبر- پیرو دوسطحی بعنوان مدل حل اختلاف برای حداکثر سازی سود وزارت نیرو بعنوان رهبر و مصارف مختلف کشاورزی، شرب و صنعت بعنوان پیرو، با در نظر گرفتن قیود سیستم به کار رفته است .در این روش نقاط تعادل سیستم بعنوان جوابهای تعادل نش نامتقارن محاسبه شده است .برای اجتناب از رسیدن به نقاط بهینه محلی از الگوریتم ژنتیک استفاده شده است .نتایج بدست آمده از بازی رهبر- پیرو با یک مدل نش نامتقارن مقایسه شده است و نتایج نشان دهنده افزایش سود رهبر در بازی رهبر-پیرو می باشد .نتایج به دست آمده نشان می دهند که مدل پیشنهادی از کارایی مناسبی برخوردار است
Nowadays, optimum utilization of the water resources, considering the constraints and meeting the different needs and objectives that are in conflict with each other, is the main reason for conflict among different users. In this respect, the use of conflict resolution models which consider different stakeholder's utility are very important. In this study, the problem of water management and conflict resolution in the form of a game model is evaluated. The proposed model maximizes the objective function based on the non-symmetric Nash product. The model is applied to the Zarrinehrud River system in Northwestern Iran. The Zarrinehrud River basin is one of the Iran's agricultural poles and the largest sub-basin of the Urmia Lake basin. Urmia Lake, the largest inland lake of the country and the second largest saline lakes in the world is now under critical condition. Preventing the destruction of the lake would be possible, if the proper planning for resources exploitation is developed and implemented. Optimum utilization of this river water resources and meeting the water demands for agricultural , industrial and domestic users are considered as an important factor in preserving life of the Urmia Lakeis studu finds the share of each user by using non- symmetric Nash modeling in the horizon 2020. In this study a new methodology is proposed to resolve the conflict among different water users and water suppliers, considering environmental requirements and system's constraints. A two-level leader-follower game model is applied to conflict resolution to maximize net benefit of the Iran Water Resources Management Company as leader and agricultural, domestic and industry users as followers subject to the system's constraints. The non-symmetric Nash solution has been used for finding system's equilibrium points. Also the proposed model is compared with non-symmetric Nash model and results show that the benefit of the leader in compare with the leader-follower model is decreased. To avoid local optimum points, the Genetic Algorithm method is used. The results presented in this study indicate the capability of the proposed methodology in resolving conflict of different water users