عنوان

قابلیت تولید پینه و تعیین محتوای اسانس تولیدی از قطعات مختلف گیاه شاهسپرم

‭۱۵۱۲پ‬

per

قابلیت تولید پینه و تعیین محتوای اسانس تولیدی از قطعات مختلف گیاه شاهسپرم

/عاطفه ،محجل شجا

تبریز :دانشگاه تبریز

‮‭۸۷‬ص.‬

:مصور،جدول،نمودار‮‭۳۰‬*‮‭۲۹‬س.م-+لوح فشرده

چاپی

واژه‌نامه بصورت زیرنویس

کتابنامه ص.:‮‭۷۹-۸۵‬

کارشناسی ارشد

زیست شناسی گیاهی

‮‭۱۳۸۶/۱۲/۲۰‬

تبریز :دانشگاه تبریز

متابولیت های ثانویه گیاهی نقش مهمی را در سلامت و تغذیه انسان ایفا می کنند .شاهسپرم یکی ازگیاهان مهم بومی ایران است که جایگاه خاصی را در طب سنتی و صنایع دارویی دارا می باشد .مواد موثره موجود در اسانس آن از گروه مونو و سزکوئی ترپن ها بوده و مهمترین جزء آن کاروون می باشد .کشت بافت گیاهی یکی از تکنیک های مهم در راستای تولید صنعتی متابولیت های ثانویه است .به منظور بهینه کردن شرایط کشت درون شیشه ای گیاه شاهسپرم، آزمایشی با استفاده از سه ریزنمونه پهنک، دمبرگ و گره، شش نوع محیط کشت بر پایه ‮‭MS (MS, MgMS, Mg/۲MS, MS/۲, MgMS/۲ Mg/۲MS/۲)‬ و تیمارهای هورمونی توفوردی ‮‭(۱‬ و ‮‭۲‬ میلی گرم در لیتر (و بنزیل آمینو پورین‮‭(۲/۰‬ ، ‮‭۵/۰‬ و ‮‭۱‬ میلی گرم در لیتر (در دمای‮‭۲۴ ۲‬درجه سانتی گراد و فتوپریود ‮‭۱۶‬ ساعت روشنایی و ‮‭۸‬ ساعت تاریکی، در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی انجام گرفت .به منظور القای پینه، ترکیبات هورمونی توفوردی و بنزیل آمینوپورین استفاده شد .برای بهینه کردن محیط های کشت و تیمارهای هورمونی مختلف، پینه های به دست آمده پس از دو ماه از لحاظ وزن تر، اندیس رشد و اندیس پینه زایی اندازه گیری شدند .نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که هر دو ریزنمونه پهنک و دمبرگ دارای سه صفت مزبور بالا در محیط کشت دوم ‮‭(MgMS)‬ و سطح هورمونی) ‮‭C‬ یک میلی گرم در لیتر‮‭۲,۴‬ - ‮‭D‬و یک میلی گرم در لیتر ( ‮‭BAP‬ می باشند .ریزنمونه گره به دلیل آلودگی آنالیز آماری نشد .به منظور بررسی تاثیر نوع محیط کشت بر محتوای اسانس تولید شده و یا عدم تولید آن در پینه ها، آزمایش کروماتوگرافی لایه نازک ‮‭(TLC)‬ و همچنین تزریق عصاره ] مخلوط ‮‭n‬ هگزان و عصاره حاصله از عمل تقطیر آبی‍ ‮‭۴۰‬ گرم پینه سه ماهه و چهار ماهه ی ایجاد شده در محیط کشت ‮‭MS‬ و) ‮‭MgMS‬ یون منیزیم در اثنای مسیر بیوسنتز اسانس ها، کوفاکتور آنزیمی می باشد [ (به دست آمده از تقطیر آبی در دستگاه کلونجر، به دستگاه‮‭MS - GC‬انجام گرفت و مشاهده شد که پینه ها فاقد توانایی لازم برای سنتز متابولیت های ثانویه قابل اندازه گیری در شرایط اعمال شده در این آزمایش، می باشند. برای انجام باززایی، پینه های به دست آمده از هر سه ریزنمونه، در محیط حاوی غلظت بالایی از انواع هورمون سیتوکینین) زه آتین، کینتین، تی دیازورون و بنزیل آمینوپورین (نسبت به هورمون اکسین، آزمایش شدند که از میان آنها محیط حاوی ‮‭۲‬ میلی گرم در لیتر کینتین و ‮‭۱/۰‬ میلی گرم در لیتر آلفا-نفتالین استیک اسید، باعث تداوم تشکیل شاخساره در پینه های گره شد .ترکیب هورمونی ‮‭۲‬ میلی گرم در لیتر بنزیل آمینوپورین و ‮‭۵/۰‬ میلی گرم در لیتر آلفا-نفتالین استیک اسید، همچنین این تیمار به همراه ‮‭۵/۰‬ میلی گرم در لیتر تی دیازورون باعث شاخه زایی مستقیم از ریزنمونه های گره گردید .برای بررسی تنوع سوماکلونال، از نمونه های برگی و پینه های حاصل از ریزنمونه دمبرگ در طی ‮‭۴‬ واکشت متوالی، استخراج ‮‭DNA‬ انجام گرفت .از ‮‭۱۰‬ آغازگر تصادفی ‮‭RAPD‬ برای بررسی تنوع استفاده شد که برخی از آنها قادر به تکثیر قطعات ‮‭DNA‬ بودند .بررسی الگوی نواری این آغازگرها نشان داد که الگوی نواری نمونه های پینه حاصل از ریزنمونه های دمبرگ در محیط کشت ‮‭MgMS‬ و سطح هورمونی‮‭C‬ ، در طی ‮‭۴‬ واکشت، متفاوت بودند که می توان اظهار داشت که تعداد واکشت می تواند سبب بروز تغییراتی در سطح مولکول ‮‭DNA‬ شود .با استفاده از نشانگر های اختصاصی در تحقیقات آینده‌می توان ارتباط نشانگرها با ژن های کنترل کننده میزان تولید مواد موثره را مورد بررسی قرار داد

Plant secondary metabolites play important role in the human health and nutrition. Costmary is one of the most important medicinal plants of Iran that has been found special position in pharmaceutical industries. The essential oil of Costmary contains terpenoid especially mono and sesquiterpenes. Carvone is the most important and biologically active component of this plant. Tissue culture is one of the important techniques for industrial production of secondary metabolites. In order to optimize In Vitro culture of Costmary, a study was carried out by a factorial experiment based on CRD design with 3 replications, using 3 explants (leaf, petiole and nodale cutting), 6 type of solid media based on MS medium supplemented with different combinations of 2,4-D (1 and 2 mg/l) and BAP (0.2, 0.5 and 1 mg/l). Cultures were incubated under 16day/8night and 242?C. In order to callus induction , the culture media were supplemented with different combinations of 2,4-D and BAP. Calli obtained from explants were subcultured twice for calculating fresh weight, growth index and callogenesis index. The result of ANOVA revealed that in both of the explants (leaf & petiole) MgMS medium supplemented with 2,4-D & BAP (1 mg/l), was superior. In order to analysis the influence of medium type on the content (presence/absence) of the essential oil in calli, TLC and GC/MS techniques were done. There were no signs of essential oil componenets in the extracts. For regeneration study of explants, we tested different combinations of growth regulators and realized that MS medium supplemented with Kin (2 mg/l) and NAA (0.1 mg/l), BAP ( 2 mg/l) and NAA ( 0.5 mg/l), BAP ( 2 mg/l) NAA (0.5 mg/l) and TDZ (0.5 mg/l) were the best hormone combinents for node explants. To assess somaclonal variation, genomic DNA was extracted from petiole calli from 4 subcultures. Ten RAPD primers were used to analyze genetic variation between callus sample of different subcultures. The results showed, different amplification patterns between calli samples of petioles from different subcultures

Costmary

tissue culture

essential oil

regeneration

somaclonal variation

عاطفه،محجل شجا

خسروشاهلی،محمود، استاد راهنما

موافقی،علی، استاد مشاور

حسن پور اقدم،محمد باقر، استاد مشاور همکار

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی