بررسی اثرات تعدادی از عوامل محیطی روی جوانهزنی بذور و پتانسیل ریشهزایی قلمههای گیاه کور(.Capparis spinosa L)
/محمدعلی دکترزاده
تبریز:دانشگاه تبریز
۱۱۲ص.
:مصور،جدول،نمودار۳۰*۲۹س.م+لوح فشرده
چاپی
واژه نامه بصورت زیر نویس
کتابنامه ص.:۱۰۵-۱۱۱
کارشناسی ارشد
زیست شناسی علوم گیاهی فیزیولوژی گیاهی
۱۳۸۳/۰۷/۰۸
تبریز:دانشگاه تبریز
در این پژوهش، تاثیر تیمارهای مختلف از قبیل نور، مواد شیمیایی، سرمادهی، هورمون جیبرلیکاسید و مجموعهای از این عوامل روی جوانهزنی بذور گیاه کور (Capparis spinosa) در شرایط آزمایشگاهی بررسی گردید .با شکستن پوسته بذر، درصد جوانهزنی به میزان بسیار زیاد) حدود ( ۹۷ افزایش یافت .تیمار توأم سرما و جیبرلیکاسید نیز باعث جوانهزنی در حد ۶۸ گردید .تیمار اسیدسولفوریک غلیظ به مدت حدود ۳۰ دقیقه قبل از شکستن پوسته، باعث افزایش جزئی درصد جوانهزنی و کاهش چشمگیر درصد آلودگی دانهرستها گردید .بنابراین، نوع خواب بذور گیاه کور از نوع جنینی نبوده و علت عدم جوانهزنی بذور به دلیل وجود پوسته سخت و چوبی اطراف بذر میباشد.برای بررسی ریشهزایی قلمههای گیاه نیز، قطعات شاداب ساقه جداشده از گیاه مادری تحت تیمارهای مختلف هورمونی قرار گرفتند .بهترین تیمار برای تحریک ریشهزایی قلمهها در محیط ورمیکولیت، تیمار) IBA ایندول بوتیریک اسید (به غلظت ۱۰۰۰ میلیگرمدرلیتر و به مدت ۶ ساعت تعیین گردید .میزان ریشهزایی و تعداد ریشههای تولیدشده در این تیمار دارای اختلاف معنیدار با شاهد و سایر تیمارها بود .پس از این تیمار، بهترین تیمار به ترتیب، IBA به غلظت ۱ میلیگرمدرلیتر به مدت ۶ ساعت و) NAA نفتالیناستیکاسید (به غلظت ۱ میلیگرمدرلیتر به مدت ۲۴ ساعت تعیین گردید .با بررسی ریشهزایی گیاهچههای جوان نیز مشخص شد که این گیاهچهها دارای قدرت ریشهزایی بالایی هستند و با افزایش سن گیاهچهها از میزان ریشهزایی آنها کاسته میشود .کشت قطعات هیپوکوتیل در محیط کشت MS حاوی هورمونهایIBA ، NAA و۲,۴ - Dبه غلظتهای۵/۰ ،۱ ، ۵/۱ و ۲ میلیگرمدرلیتر نشان داد که بهترین تیمار برای افزایش ریشهزایی، هورمون IBA به غلظت ۱ میلیگرمدرلیتر بود .در مقایسه تیمار۲,۴ - Dباعث کالزایی شدید و تیمار NAA نیز منجر به ریشهزایی بسیار جزئی گردید .بر اساس این نتایج IBA بهترین تیمار برای تحریک ریشهزایی قلمهها و همچنین ریشهزایی قطعات هیپوکوتیل گیاه کور میباشد.
Effect of some physical and chemical factors on the seed germination and root formation on the cuttings of Capparis spinosa LCapparis spinosa L. commonly known as caper, is a dicotyledonous perennial spiny bush found throughout Mediterranean and sub-Mediterranean regions. It is successfully cultivated in the regions where the annual rainfall is lower than 200 mm. Caper cultivation has been introduced as a specialized culture in some European and Asian countries during the last three decades. The economic importance of caper led to a significanct increase in both the area under cultivation and production levels. In spite of the increasing worldwide demand for the product of the plant and its socioeconomic importance of the caper crop in the above-mentioned areas, little information on the propagation of this species is available. Caper seed germination performance and rooting of cuttings have been studied poorly.In the first part of this research, effects of various physical and chemical factors, such as, light, both low temperature and humidity-stratification-, and gibberellic acid on the germination of seeds of Capparis spinosa were studied. Breaking of the testa of the seed, increased germination percentage up to about 97 . Furthermore, gibberellic acid beside stratification increased seed germination up to 68 . Treatment with concentrated sulfuric acid for 30 minutes before breaking of testa, caused a very low increase in germination percentage and high decrease in percentage of infected plantlet. Considerably, the dormancy of Capparis spinosa seeds is related to its hard covering structures.For research in rooting of cuttings of Capparis spinosa, fresh cuttings of plants treated with various levels of hormonal solutions. The best treatment for induction of rooting in Vermiculite, was a 1000 mg/lit concentration of IBA (Indolebutyric acid) for 6 hours. Rooting and root number in this treatment had a significant difference with wich of the control and other treatments. Also, 1 mg/lit concentration of IBA for 6 hours and 1 mg/lit concentration of NAA (Naphthalen acetic acid) for 24 hours, either inhanced rooting process. Study of rooting in juvenile plantlets also demonstrated that this very young plantlets have a high ability of rooting. Increase in age of the plantlets reduced highly the rooting ability. Culture of hypocotyle segments in MS culture medium, contain 0.5, 1, 1.5 and 2 mg/lit IBA, NAA and 2,4-D demonstrated that the best treatment to increase rooting, was a 1 mg/lit concentration of IBA. Unlikely, 2,4-D caused a high callus generation and NAA induced the formation of small roots. Eventually, IBA showed the best root induction on cuttings and hypocotyle segments of Capparis spinosa.