بررسی آثار ادبی از دیدگاه صورخیال، بخصوص تشبیه و استعاره یکی از شیوههایی است که میتواند در معرفی افکار و اندیشههای گذشتگان ادب فارسی، برای نسل جوان امروز و آیندگان که میراث داران زبان و ادب فارسی هستند مؤثر واقع شود . به این جهت که این آثار از جنبهی زبانی، هنری ، بلاغی ، فکری و ... معمولا با جوامع امروز تفاوتهایی دارند و خوانندگان وقتی این آثار را مطالعه میکنند به علت تفاوت دیدگاهها، معیارها ، ارزشهای اجتماعی و فرهنگی و باورها و صورخیال و ... نمیتوانند آن طور که باید و شاید مقصود نویسنده و شاعر را دریابند.زیرا بر اهل نظر آشکار است که کسانی که مثلا به بدیع یا بیان تسلط کافی و نظر پویایی نداشته باشند لااقل از درک قسمتی از لطایف و نکات و معنی ابیات ... عاجز خواهند بود از این میان آثار مربوط به سبک هندی با توجه به اینکه در عرصههای اندیشه و محتوا و صورخیال به سمت نوآوری حرکت کردهصاند ضرورت بررسی بلاغی آنها کاملا احساس میشود . زیرا وقتی سبکی تغییر میکند بیشترین تغییر در تشبیه و استعاره صورت میگیرد زیرا نگرش هنرمند به جهان که بیشتر در وجه شبه رخ مینماید دچار دگرگونی میشود. صائب یکی از بزرگترین شاعران سبک هندی است که اشعار زیادی هم سروده است و از آنجا که معروفترین و بزرگترین شاعر سبک هندی در ایران است و اشعار او در دانشگاهها تدریس میشود، بررسی هنری و بلاغی اشعار او میتواند برای دانشجویان و سایر خوانندگان مفید باشد ، هدف ما این بود که با بررسی وتبیین تشبیه و استعاره در جلد اول دیوان صائب بتوانیم کمکی هرچند بسیار کوچک برای مطالعه کنندگان شعر صائب بنماییم. شیوة کار ما به این شکل بوده که تشبیه و استعاره را از جوانب مختلف و با توجه به تقسیم بندیهایی که در کتب معتبر بلاغی آمده است بررسی کردهایم و تا حد امکان سعی کردیم این دو مقوله را با سنت ادبی زمان صائب و نظر بلاغت شناسان تطبیق دهیم و نوعی بررسی تحلیلی انجام دادیم و دربارة اینکه صائب از میان تشبیه و استعاره به کدامیک بیشتر علاقه نشان میدهد. نتیجهای که به دست آمد این بود که صائب به تشبیه بیشتر از استعاره توجه میکند و اصلا مشخص شد که تشبیه اساس شعر صائب است و نیز نوآوریهای صائب را در زمینة صورخیال بخصوص مبحث تشبیه نشان دادیم