۱۳۷۰پ
per
زمینه های تأویل در متون اولیه صوفیه (با تأمل بر سه کتاب کشف المحجوب، رسالة قشیریه و کیمیای سعادت)
/رقیه بایرام حقیقی
تبریز:دانشگاه تبریز، دانشکده زبانهای خارجی، گروه ادبیات فارسی
۱۸۱ص.
:۳۰*۲۹س.م +لوح فشرده
چاپی
واژه نامه بصورت زیر نویس
کتابنامه ص.:۱۷۸-۱۸۱
کارشناسی ارشد
زبان و ادبیات فارسی
۱۳۸۳/۱۲/۲۵
تبریز:دانشگاه تبریز، دانشکده زبانهای خارجی، گروه ادبیات فارسی
از نگاه صوفیان، امور مختلف با مراتب ظاهری و باطنی خود در هستی حضور دارند که هر مرتبه طبق اصل ص‌الجنس یمیل الی الجنس به سوی نظیر خود کشش و جاذبه‌ای دارد .از این‌رو، مخاطبی که سعة وجودی او تنها در سطح ظاهر است با لایة ظاهری انطباق می‌یابد و مخاطب راز آشنا به دلیل دارا بودن ساحتهای عمیق وجودی به سوی باطن و معنای عمیق گرایش پیدا می‌کند و با عمیق‌تر شدن مراتب روحی، بهرة عمیق‌تری از معنا و باطن می‌یابد.مسأله حیطة باطن و تحول معنایی آن و ارتباط آن با پیش فهم‌های صوفیه، از مسائل اصلی مطرح شده در این پایان‌نامه است .نگاه معنی طلب صوفیانه، در ابتدا به دنبال کشف معنای عمیق‌تر در آیات قرآنی ، احادیث و اقوال مشایخ است که بعدها با توجه به اشاراتی از خود قرآن نظیر آیة :ص‌و ن من شیء لا یسب-ح بحمده و لکن لاتفقهون تسبیحهم به آواز پرندگان، پدیده‌های طبیعی، و امور بیجان نیز تسری می‌یابد .بینش توحیدی این مرحله نیز مبتنی بر تنزیه کامل حق و فاصله او با موجودات در مقام خالق و مخلوقی است.در مرحله بعد با ظهور دیدگاه ابوحامد غزالی، معنای باطن وارد حوزه‌ای دیگر می‌شود .او قرآن را تجلی صفت قدیم حق می‌داند که به صورت کلمات و نشانه‌های نوشتاری، تنزیل یافته است و خوانندة راستین با عبور از ظاهر آیات و احراز شرایط تأویل خود را به اصل و ص‌اول آیات که همان صفات حق است می‌رساند .از رهگذر چنین تفکری است که با باطن‌گرایی می‌شود به خدا رسید و در صفت او محو شد .در مرحله سوم که با رواج بینش وحدت وجودی همراه است، خداوند معنای حقیقی تمامی کثرات محسوب می‌شود و همه هستی چون کتابی است بی‌پایان که معنای تک‌تک حروف آن حق است و با رمزگشایی از این کتاب در جریان تأویل و کشف حجاب کثرت، می‌شود خدا را یافت و در او فانی شد.این پایان‌نامه در پانزده فصل تدوین شده است که فصول آغازین آن مربوط به معرفی تأویل و خاستگاههای آن نزد مسلمین و سپس صوفیه است.چند فصل دیگر آن نیز حاصل بررسی چهارچوبهای تأویلی صوفیه با تأمل بر سه کتاب کشف‌المحجوب، رساله قشیریه و کیمیای سعادت است و اغلب سعی نگارنده در این فصول، بر آن بوده است که مباحث تأویلی مطرح در دورة معاصر را با اقوال صوفیان مورد مقایسه قرار دهد .ارتباط متقابل متن و خواننده، استعدادهای معنایی متن و نقش صوفیان در گسترش مدلولهای الفاظ و همچنین اصل انطباق و محرمی مباحث اصلی این فصول را شامل می‌شوند .سه فصل آخر آن نیز به ارائه نمونه‌های تأویلی در کتب مذکور، اختصاص دارد.
بایرام حقیقی، رقیه
حدیدی، خلیل، استاد راهنما
مهدی پور، محمد، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
