عنوان

بررسی چند شکلی نشانگرهای ایزوزیمی گونه های خویشاوند گندم نان

‭۲۰۳۰پ‬

per

بررسی چند شکلی نشانگرهای ایزوزیمی گونه های خویشاوند گندم نان

/ابراهیم زرقانی

تبریز: دانشگاه تبریز،دانشکده کشاورزی،گروه زراعت واصلاح نباتات

‮‭۹۱‬ ص، جدول، نمودار، عکس، لوح فشرده‬

چاپی

واژه نامه بصورت زیرنویس

کتابنامه ص.: ‮‭۸۶-۹۴‬

کارشناسی ارشد

اصلاح نباتات

‮‭۱۳۸۹/۰۶/۱۵‬

تبریز: دانشگاه تبریز،دانشکده کشاورزی،گروه زراعت واصلاح نباتات

گونه‌صهای مختلف ‮‭Aegilops‬و ‮‭Triticum‬ به دلیل خویشاوندی با مهم-ترین گیاه زراعی مورد استفاده انسان یعنی گندم نان (.‮‭(Triticum aestivum, L‬ از اهمیت ژنتیکی و اقتصادی خاصی برخوردار هستند .در این پژوهش، هشت گونه مختلف از جنس‌صهای ‮‭Aegilops‬ و‮‭Triticum‬ ، از هر گونه سه جمعیت و از هر جمعیت ‮‭۲۱‬ فرد مورد ارزیابی ایزوزیمی قرار گرفت .روش مورد استفاده الکتروفورز آکریلامید افقی با سیستم بافری ناپیوسته بود .از بین آنزیم‌صهای مورد بررسی، برخی ایزوزیم‌صهای پراکسیداز و استراز نوارهای چندصشکل و ایزوزیم‌صهای کاتالاز ‮‭(CAT)‬ و گلوتامات‌صاگزالواستات‌صترانس‌صآمیناز ‮‭(GOT)‬ نوارصهای تک‌صشکل نشان دادند .ایزوزیم ها ی پراکسیداز و استراز به ترتیب با داشتن ‮‭۸۴‬ و ‮‭۸۸‬ درصد چندشکلی به اندازه یکسان و بدون وجود اختلاف معنی دار بین آنها تنوع ایجاد نمودند .جهت بررسی تنوع ژنتیکی در بین جمعیت‌صها از پارامترهای مختلف تنوع ژنتیکی کمک گرفته شد .نتایج نشان داد که میانگین" تعداد آلل موثر "در جمعیت‌صهای دیپلوئید و تتراپلوئید به ترتیب برابر ‮‭۰۸۴/۱‬ و ‮‭۱۲/۱‬ است .میانگین شاخص شانون در جمعیت‌صهای مورد مطالعه ‮‭۰۷۹/۰‬ بود و در محدوده ‮‭۰۴۵/۰‬ تا ‮‭۱۴۳/۰‬ قرار داشت .میانگین هتروزیگوسی مورد انتظار ‮‭۰۵۴۷/۰‬ به دست آمد و درمحدوه ‮‭۰۳۱/۰‬ تا ‮‭۱/۰‬ واقع شد .درصد مکان‌صهای ژنی چندشکل دامنه‌صای از ‮‭۵۵/۷‬ تا ‮‭۶۴/۲۲‬ درصد را درصبر گرفت .بیشترین فاصله ژنتیکی بین جمعیت‌صهای دیپلوئید و تتراپلوئید به میزان ‮‭۱۸/۰‬ و کمترین آن به میزان ‮‭۰۱۱/۰‬ مشاهده شد.کمترین فاصله ژنتیکی به میزان ‮‭۲۰۸۵/۰‬ به دو گونه ‮‭Ae. umbellulata‬ با ژنوم ‮‭UU‬ و گونه ‮‭Ae. triuncillis‬ تعلق داشت و بیشترین فاصله ژنتیکی بین دو گونه ‮‭T. urartu‬ و ‮‭Ae. umbellulata‬ به میزان ‮‭۴۷۶۴/۰‬ به دست آمد .بررسی رابطه پارامترهای جغرافیایی و پارامترهای ژنتیکی اندازه-گیری شده در جمعیت‌صها نشان داد که هیچ‌صگونه همبستگی معنی-داری بین این دو دسته پارامتر وجود ندارد و نتایج حاصل از تجزیه رگرسیون چند متغیره نیز غیرمعنی‌صدار بود .تجزیه به بردارهای اصلی نشان داد که سه مولفه در مجموع سطح مطلوبی از تغییرات ‮‭(۴۵/۶۲‬ درصد (را توجیه نمودند .گروه-بندی بر اساس مولفه های اول و دوم توانست گونه‌صها و جمعیت‌صهای مورد بررسی را براساس گروه‌صبندی تاکسونومیک آنها طبقه‌صبندی نماید .بر اساس تجزیه خوشه‌صای، گونه‌صهای مورد بررسی در این روش به چهار گروه تقسیم شدند ولی همین روش جمعیت‌صهای مورد بررسی را به هفت گروه تقسیم کرد به طوری که برای اکثر این گونه‌ص‍، جمعیت‌صهای درون هر گونه در خوشه یکسانی قرار گرفتند .نتایج روش تجزیه خوشه‌صای با نتایج به دست آمده از روش ‮‭PCoA‬ مطابقت داشت .تجزیه واریانس مولکولی جمعیت‌صهای مورد بررسی نیز نشان داد که اکثر تنوع مشاهده شده ( ‮‭(۷۲‬ در بین جمعیت‌صها قرار دارد.

Plants belonging to the genera Triticum L. and Aegilops L. are important genetic and economic resources for human, because they are evolutionarily related to the major agricultural crop T. aestivum L. thus the genetic variation structure of these species were investigated by many researchers. In this study, eight Aegilops and Triticum species, three populations from each species and 21 individuals from each population were examined. Horizontal acrylamide electrophoresis was performed using discontinuous buffer system. Of all isozyme systems, the Peroxidase and Esterase were polymorphic and Catalase and Glutamate Oxaloacetate Transaminase (GOT) were monomorphic, although CAT was polymorphic in two populations and monomorphic in the others. Both of peroxidase and Esterase isozymes produced a high level of polymorphism, with 84 and 88 percenat of polymorphic bands, respectively. None significant difference was observed between these percentages. To evaluate genetic variation among populations, various genetic parameters were used. The results indicated that the mean "effective number of alleles" were 1.084 and 1.12 for diploid and tetraploid populations, respectively. The mean "Shannon's information index" was 0.079 and ranged from 0. 143 to 0.045. The mean "expected heterozygosity" was 0.0547 and ranged from 0.031 to 0.100. Likewise the percentage of polymorphic isozymes ranged from 7.55 to 22.64. The lowest genetic distance(0.208) among the species study was observed between Ae. umbellulata (UU) and Ae. triuncialis (UUCC) and the highest (0.476) between T. urartu(AA) and Ae. umbellulata(UU). No significant correlation was found between the genetic parameters and ecological or climatological parameters. All multiple regression analyses didn't result in any significant relatioship. Using the PCoA method for the wheat wild populations, the ?rst, second and third principal coordinates (PC) explained 62.45 of the total variation, respectively. Grouping bases on the first and second principal coordinates separated the populations according to their taxonomic relationships. Cluster analysis showed the presence of at least four cluster groups among species, and seven clustering group for populations under study. The results from cluster analysis were incoordance with the PCoA method. AMOVA results indicated that 72 of the total genetic diversity was attributed to among populations and 28 to within populations.

Isozyme markers

Wheat wild relatives

Genetic variation

Geographic parameters

Cluster Analysis

زرقانی، ابراهیم

ولیزاده، مصطفی، استاد راهنما

مظفری، جواد، استاد راهنمای همکار

مقدم، محمد، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی