بررسی وجود آران ای ماهوارهای از جدایه های ویروس موزاییک خیار در شمالغرب کشور
/داود کولیوند
تبریز: دانشگاه تبریز،دانشکده کشاورزی،رشته گیاه پزشکی
۱۰۳ ص، جدول، نمودار، عکس، لوح فشرده
چاپی
کتابنامه ص.: ۸۷-۹۷
کارشناسی ارشد
گیاهپزشکی
۱۳۸۸/۰۵/۲۵
تبریز: دانشگاه تبریز،دانشکده کشاورزی،رشته گیاه پزشکی
چکیده Cucumber mosaic virus (CMV):یکی از مهمصترین ویروس های آلوده کننده کدوئیان، از جنس Cucumovirus و خانواده Bromoviridae میصباشد .این ویروس دارای دامنه میزبانی بسیار وسیعی است و گونهصهای گیاهی زیادی از خانوادهصهای مختلف را آلوده می-کند و دارای ژنوم چند بخشی شامل سه قطعه آرانصای تک رشته-ای، آرانصای زیرژنومی و آرانصآی ماهوارهصای در برخی از جدایهصهاست .ذرات ویروسی چند وجهی به قطر ۲۹ نانومتر و بدون غلاف هستند و در طبیعت توسط شتهصها به روش ناپایا منتقل میصشوند .ویروس مذکور دارای جدایهصهای زیادی است که بر طبق خصوصیات مختلف در دو زیرگروه طبقه بندی میصشوند .همچنین وجود آرانصای ماهوارهصای در برخی از جدایه های ویروس موزاییک خیار سبب کاهش و یا تشدید علائم و خسارت ناشی از این ویروس میصشود که این اثر بستگی به نوع میزبان ، نژاد ویروس ونوع آرانصای ماهوارهصای دارد .هدف از این تحقیق ردیابی جدایهصهایی از CMV در شمالغرب کشور، گروه بندی جدایهصها با استفاده از روشهای مولکولی، مقایسه رفتار بیولوژیکی جدایهصهای CMV مورد مطالعه و بررسی امکان وجود آرانصای ماهوارهصای با استفاده روشهای مولکولی میصباشد .برای این منظور، نخست نمونهصهای آلوده گیاهی مشکوک به CMV از مزارع مختلف استانهای آذربایجان شرقی و غربی و اردبیل جمعصآوری، در گلخانه نگهداری و سپس ویروس مذکور با استفاده از روشهای سرولوژیک مانند دیبا و الایزا مورد ردیابی قرار گرفت .به منظور بررسی علائم و اثر احتمالی آرانصای ماهواره-ای با استفاده از گیاهان میزبان لکه موضعی و تکثیری خالص سازی بیولوژیکی انجام گرفت .پیصسیصآر با یک جفت آغازگر اختصاصی منطبق بر منطقه ژن رمز کننده پروتئین پوشش پوششی CMV انجام گرفت و نقوش حاصل از برش قطعات تکثیر یافته در پیصسیصآر با آنزیم MspI جدایهصها را در زیرگروه I ویروس موزاییک خیار قرار داد .با توجه به رفتار جدایهصهای CMV بر روی گیاهان آزمون مختلف، بخصوصNicotiana tabacum cv. Samsun ، N.rustica و گوجه فرنگی و از آنجا که آرانصای ماهوارهصای در برخی موارد سبب کلروز در گیاه توتون میصشود، هفت جدایهصیSHa۱۴ ،SHa۴ ،Tab۱ ،BN۱۵ ،Ka۳۲ ، SHa۱۹و Jl۱۱۴در گروه جدایهصهای عامل کلروز قرارصگرفتند که اکثر آنصها باعث نخی شدن برگ در گوجه فرنگی میصشوند .ردیابی آرانصای ماهواره-ای با آغازگرهای اختصاصی نشان داد که جدایه SHa۱۹ داری آرانصای ماهوارهصای با اندازه تقریبی ۳۶۰ جفت باز است که به علت عدم کلروز در توتون و نکروز روی گوجه فرنگی از نوعnecrogenic - nonاست .این اولین گزارش جدایه-ای از ویروس موزاییک خیار در ایران است که دارای آرانصای ماهوارهصای میصباشد
Cucumber mosaic virus (CMV) is one of the most important plan pathogenic viruses that infects the members of cucrbitaceae and belongs to genus Cucumovirus and family Bromoviridae. This viruses has a wide host range and infects a variety of plants of several families and has a multipartite genome composed of three single strande RNAs, two subgenomic RNAs and satellite RNA are in some of isolates. The viral particles are polyhedral in dimension of 29 nm, without envelope and naturally are transmitted with aphids in a nonpersistant manner. The CMV is diveided into two subgroups based on some important characters. The presence of satellite RNA in some of isolates causes the modulate or sever symptoms and damages and the type of host plant, strain of CMV and variant of satellite RNA affects the phenotype of disease. The aim of this research was detecting of the isolates of CMV in northwest region of Iran, comparsion of biological characters of CMV isolates and studying the presence of satellite RNA using molecular methods. For this purpose, the plant samples showing viral disease symtopmes were collected from fields of Eastern and Western Azarbaijan as wellas Ardebil provinces, then inoculated on test plants and were detected using serological DAS-ELISA and DIBA methods for assesing of the influence of satellite RNA on the phenotype of disease. The PCR on CP encoding region was performed using a pair of specific primers, and the profiles of RFLP using MspI restriction enzyme grouped the isolates in subgroup I of CMV. Paying attention to the phenptype of CMV on host plants, specially on Nicotiana tabacum cv. samsun , N.rustica and tomato, as satellite RNA causes chlorose in some cases on Nicotiana plants, seven isolates namely SHa14, SHa4, Tab1, BN15, Ka32,SHa19 and Jl114 grouped within chlorogenic isolates that usually cause shoe string phenotype on tomato. Detecting of satellite RNA using specific primers revealed that the isolate SHa19 has satellite RNA with a 360 bp length that because of generating chlorosis on Nicotiana and non lethal necrosis phenotype on tomato, has been identified as non-necrogenic satellite RNA. This is the first report of presence of CMV isolates in Iran with satellite RNA.