عنوان

ارایه مدلی برای چیدمان کاربری اوقات فراغت در شهرتهران

‭۸۲۴پ‬

per

ارایه مدلی برای چیدمان کاربری اوقات فراغت در شهرتهران

/زهرا سبحانی

تبریز : دانشگاه تبریز ،دانشکده ی علوم انسانی و اجتماعی ، گروه جغرافیا

‮‭۲۹۲‬ ص ،جدول نمودار ‭۳۰‬*‭۲۹‬ س.م .- + یک لوح فشرده‬

چاپی

واژه نامه بصورت زیرنویس

کتابنامه ص .: ‮‭۲۹۷-۳۰۲‬

دکتری

جغرافیا

‮‭۱۳۸۹/۰۶/۲۵‬

تبریز : دانشگاه تبریز ،دانشکده ی علوم انسانی و اجتماعی ، گروه جغرافیا

چکیده) : تعریف مسأله، فرضیات، هدف و خلاصه‌ای از روش انجام کار و اهم منابع مورد استفاده(تقسیم وساماندهی اراضی شهری و استفاده بهینه از آن، امروزه یکی از محورها و اهداف برنامه‌ریزی شهری است .یکی از وظایف مهم برنامه‌ریزی کاربری زمین، برنامه‌ریزی فضاهای تفریحی و فراغتی است .شهرهای امروزی نیازمند فضاهایی همگانی هستند تا زنده‌ترین حرکت‌های شهری در آنها روی دهد .گرفتگی واندوه در زندگی شهری امروز نیز حاکی از اهمیت و کمبود این فضاهادر شهر است .فضاهای گذران اوقات فراغت، درداخل شهر به برنامه‌ریزی خاص خود نیاز دارد .این گونه فضاها و مؤسسات مربوط به آن نیز باید بر اساس برنامه‌ریزی خاص توزیع شوند تا این بخش از فعالیت شهری که می‌تواند به صورت بالقوه موجب غنای فرهنگی جوامع شهری باشد با کیفیت بهتری ساماندهی و توزیع شود.موضوع اصلی این پژوهش ارایه الگویی برای توسعه و چیدمان کاربری اوقات فراغت در شهر تهران است .این مقوله به شدت نیازمند نگرش علمی و همه جانبه است تا ضمن رعایت ضوابط و الگوها، شرایط بهتری برای تحقق یکی از عملکردهای مهم زندگی شهروندان تفریح و گذران اوقات فراعت فراهم آید تهران کلان شهری است که مساحت محدودة خدماتی آن به بیش از ‮‭۷۳۰‬ کیلومتر مربع می‌رسد .این گستره در قالب ‮‭۲۲‬ منطقه مجزای شهری مدیریت می‌شود .براساس سرشماری نفوس و مسکن سال ‮‭۱۳۷۵‬ جمعیت شهر تهران حدود هفت میلیون نفر است .تراکم جمعیت در این شهر حدود ‮‭۹۲۱۰‬ نفر در کیلومترمربع و نسبت جنسی ‮‭۴/۱۰۵‬ است .براساس آمارهای رسمی بیش از نیمی از جمعیت شهر تهران جوان است .براین تعداد باید میانسالان و زنانی را افزود که بنا به تعریف رایج از دایره اشتغال بیرون هستند .آمار و ارقام تقریبی پیش گفته با تمام سادگی یک واقعیت مهم را آشکار می‌کند و آن این که نیروی فعال شهر تهران به دلیل بار وظایف اجتماعی، تعهدات خانوادگی و فشار کار مولد با سرعتی محسوس تحت تأثیر تنش‌های جسمی و روحی ناشی از پرکاری و خستگی ناشی از تأمین نیازهای روزانه جمعیتی به میزان پنج برابر خود قرار دارد یکی از مشکلات پایدار شهر تهران فراهم‌آوردن فضاهایی در شهر است که نیاز به فعالیت‌های تفریحی سالم و کافی را برای شهروندان تأمین کند .توجه به این نیاز مشترک برای برنامه‌ریزان شهری اهمیت زیادی دارد تا با توجه به آن بتوانند کاربری‌های اوقات فراغت و فضاهای فرهنگی مربوط به آن را با یکدیگر هماهنگ کنندفرضیات‮‭۱‬- استفاده از فضای فراغتی در کاربری اراضی شهری با میزان اعتلای فرهنگ شهرنشینی در ارتباط مستقیم است‮‭۲‬-وسعت فضاهای فرهنگی در شهر تهران متناسب با رقم جمعیت و میزان مشارکت مردم در امور فرهنگی نیست‌وسالات تحقیق‮‭۱‬-آیا ارتقاء کمی کاربری‌های گذران اوقات فراغت در شهر تهران با میزان اعتلای فرهنگ شهری ارتباط دارد؟ -آیا توزیع کاربری‌های گذران اوقات فراغت در شهر تهران متناسب با رقم جمعیت و میزان مشارکت هر منطقه است‌اهداف :هدف اصلی این بررسی پیشنهاد مدلی برای توزیع صحیح، اصولی و بهینة فضاها و مکان‌های مربوط به گذران اوقات فراغت است.-ارایه مدلی برای توزیع صحیح، اصولی و بهینه فضاهای فرهنگی در مناطق مختلف شهر تهران برنامه‌ریزان شهری و سیاستگذاران فرهنگی باید در جهت پویایی فضاهای شهری و ارتقاء جنبه‌های فراغتی زندگی مردم کوشا باشند و تلاش نمایند فعالیت‌ها و فضاهای شهری با یکدیگر سازگار شوند .از این رو، لازم است بخشی از تحقیقات به بررسی ضوابط و الگوهای توسعه این فضاها اختصاص یابد، زیرا این مقوله به شدت نیازمند نگرش علمی همه‌جانبه است ایجاد فضاهای فرهنگی کافی و متناسب در شهرها فرصتی را فراهم می‌کند تا شهروندان از نوع معینی از وظایف رهایی یابند و به فعالیت‌هایی بپردازند که برخلاف شغل، انگیزه آن کسب پول نیست و انجام آن باعث ایجاد حس لذت و شادمانی برای افراد می‌شود .علاوه بر این، در نظام‌های اجتماعی متکی بر ارزش‌های الهی، نوع فعالیت فرهنگی و مناسبات حاکم بر آن با آنچه در جوامع صنعتی غرب رایج است، تفاوت دارد .در این گونه نظام‌ها فراغت فرصتی است که باید از آن برای پاسخ‌دادن به حس کمال‌جویی انسان بهره‌برداری کرد.با در نظر گرفتن این مهم برنامه‌ریزی امور و فضاهای فراغتی نباید به گونه‌ای باشد که خلاف چنین امری روی دهد .از سوی دیگر، ایجاد این فضاها می‌تواند تحرک اقتصادی و رفاهی در یک شهر پدید آورد و منبع درآمدهای اضافی برای شهرداری‌ها و دیگر نهادهای مرتبط باشد .همچنین توسعه فضاهای فراغتی در شهرها، ضمن افزایش جاذبه‌های فراغتی، تفریحی و فرهنگی باعث جذابیت محیط زندگی در شهر می‌شود و در رفع خستگی و کسالت شهروندان، افزایش روحیه و بهره‌وری آنان نقش دارد.

‮‭cised and the research area had become limited by using sampling method. This method was done in two different levels, first in regions and among the Tehran's dwellers. Therefore , according to the socio - economic indicators , three different regions were chosen as research area. Then Cochrane formula was used to estimate the size of sample community Meanwhile to evaluate the citizens' viewpoint a questionnaire was prepared. . the validity and reliability test were done For the questionnaire . Besides, some mathematical parameters have been used.In order to evaluate the effect of each variable the multivarial analysis method was used .esultsccording to the results of the questionnaire there is a great tendency among Tehran's dwellers to spend their leisure time outside home The findings of these research regarding the average time of the sample community shows that the average working time is about seven hours and average leisure time is about ۵ hours in a day. The finding of the research regarding the classification of interviewees according to the time they usually use the existing facilities , shows that there is not a unique time pattern for using these facilities , and different people have different tendencies in this regard. But we can declare that the majority of interviewees announced that they'd rather use the facilities in the afternoon.The quality of services is one of the most important variables which is considered in this research. According to the majority of interviewees the quality of services is to some extent good . They have also mentioned that the far away facilities , the high expenditure of using the existing facilities and the lack of appropriate public transportation as the main obstacles in using the existing facilities and spending their leisure time outside home. They consider the crowd and shortage of proper facilities for families (specially women and children) as main problem in using these facilities as well.Based on the facts and figures of this research , variables such as age , education , the quality of services and optimal location of recreational land use show correlation with the needs for recreational spaces . It means that these variables have the power to predict the needs for recreational land use .Education has the greatest effect comparing with the other variables. In other words , the more educated people in one region, the more and greater need for recreational land use. The results and finding of the research show that in Tehran the traditional‬ف‮‭Planning for recreational land use is one of the most important tasks in Land use planning. Making adequit and appropriate recreational facilities in big cities can provide people with good opportunities to do different kinds of activities which are the source of happiness in daily battle of life.In developed countries leisure time is a main part of daily life. In Iran, the high ranking officials have recently paid a lot of attention to this important need. In spite of that, most of the governmental plan and programs were not based one scientific studies and unfortunately could not achieve their pre- planned goals. In most cases these plans have been restricted to making new parks which is not a thorough approach to deal with this problem .It is really important to make spaces in cities in which the most lively movements can take place. The managers of the cities should also take it into consideration, that in modern system of urban management the citizens are among the main factors of decision making ,Therefore solving urban problems requires to know and understand their needs and views on urban life. Considering that the main basis of this study is to evaluate the view of dewellers of Tehran on their problems and difficulties in reaching and using the recreational spaces of Tehran.In these research , Robert's Model for evaluating the needs for recreational spaces has been used . This model analyzes the relations between all the factors related to people and facilities .Research methodology is a descriptive survey type with using the resources documents. Methodologyirst and foremost, the concept of the "recreational land use" was pr‬

Leisure time

Recreational land use

Optimal distribution

سبحانی، زهرا

پور محمدی، محمد رضا، استاد راهنما

حسین زاده دلیر، کریم، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی