۶۸۳پ
per
تاثیرات نهضت سربداران در تحولات عقیدتی سیاسی نهضت های قرن هشتم و نهم هجری.
/یحیی کرامتی
تبریز: دانشگاه تبریز، علوم انسانی و اجتماعی ، ایران دوره اسلامی
۱۹۹ ص.
: جدول -+۳۰*۲۹س.م.-+ یک لوح فشرده
چاپی
کتابنامه ص: ۱۸۹-۱۹۶
کارشناسی ارشد
تاریخ
۱۳۸۳/۰۴/۰۳
تبریز: دانشگاه تبریز، علوم انسانی و اجتماعی ، ایران دوره اسلامی
از جمله سرزمینهای تحت سلطه مغولان که پس از مرگ آخرین ایلخان مغول از خود عکس العمل نشان داد خراسان بود سرزمینی که همواره در قالب فتوت و عیاری و تصوف مظهر استقلال طلبی و اسلام خواهی و علم دوستی ایرانیان بود و لبیک مردم آن علیرغم تحمل صدمات جانی و مالی در نخستین فرصت بدست آمده سر برآوردند و با شعار سر به دار می‌دهیم و تن به ذلت نمی‌دهیم اعلام موجودیت کردند . مرگ ناگهانی و مشکوک سلطان ابو سعید مصادف با قیام شیعی سربداران در سبزوار بود از آن جا که ایرانیان شیعی طی سالیان دراز نزد فرمانروایان و فرماندهان ایلخانی راه یافته و بعضا آنها را به تشیع که پایگاه مخالفت با حکومت مرکزی بود ,سوق داده بودند .و از طرفی ایلخانان برای برتری جویی و دستیابی به حکومت ,اتکا بر نیروی مردمی را ضروری تشخیص داده بودند ,به سوی آنها جلب می شدند زیرا شیعیان در میان مردم از فعال ترین گروه ها به شمار می رفتند .در این عهد نهضت های استقلال طلبی اغلب در زیر نقاب تشیع رخ می نمودند .در زمانی که قیام سربداران به وقوع پیوست صوفیان و رهبران آنها با عناوین مانند شیخ و جز آن رهبری اعتراضات مردمی را به عهده گرفته بودند و صوفیان شیعی مسلک آن عصر دیگر به جای عزلت گزینی و دوری از جامعه و توده مردم به سراغ مردم آمده و تعلیمات خودشان را در محیط های اجتماعی و جامعه چه شهری و چه روستایی اعلام می کردند .و رسالت خودشان را در نجات مردم از یوغ و سیطره مغول و ایلخانان مغولی و عناصر بیگانه می دیدند و در این راه تمام مشکلات را به جان خود می خریدند .صوفی معروف شیخ خلیفه که از خطه شمال به سمت خراسان آمده بود با سخنرانی‌های آتشین خود توانست فکر و ذهن مردم منطقه سبزوار و آن خطه را برای اعتراض و شورش همگانی آمده بکند تا این بعد از وقوع جرقه اعتراض در روستای باشتین سبزوار نهضتی مردمی و گسترده به وجود آمد و این دامان ایلخانان مغول را گرفت تا این که در ایران بعد از مغول اولین دولت شیعی دوازده امامی به وجود آمد تاثیرات این نهضت بود که نهضت هایی مث--ل قی--ام مرعشیان شمال که توانستند در آمل و ساری حکومتی نسبتا پایدار تشکیل بدهند .۲۰سال هدایت توأمان دینی و سیاسی شمال از سوی سید قوام الدین گسترش قلمرو در مازندران و سپس استرآباد را در پی داشت گیلان نیز به زودی به دلیل ارادت و اطاعت آل کیا از وی در حیطه نفوذ سید قوام الدین قرار گرفت و استقرار حکومتی شیعی اثنی عشری با آمیزه هایی از تصوف ضمن تداعی روزگار سربداران ، با بهره گیری از وحدت رویه کارگزاران به بی نظمی و اغتشاش در آن دیار پایان داد و هم چنین قیام هایی همانند سربداران سمرقند ,سربداران کرمان و با تسامح قیام مردم اصفهان و حتی فرقه های متاثر از این نهضت در خارج از ایران یعنی آناتولی همانند بکتاشیه به رهبری حاجی بکتاش ولی که در گذر زمان در نهضت حروفیه مستحیل گردیدند ,به وجود آورند .که این فرقه بعد ها در ترکیه ,عراق ,مصر و خاصه در آلبانی توانست پیروان زیادی به دور خود جمع بکند.
کرامتی، یحیی
شیخ نوری، محمد امیر، استاد راهنما
اصفهانیان، داود، استاد مشاور
نمایه‌سازی قبلی
