بررسی پتانسیل اقلیمی کشت گندم دیم در استان آذربایجان غربی
/غلام حسن محمدی
تبریز: دانشگاه تبریز، علوم انسانی و اجتماعی، اقلیم شناسی
۱۲۰ ص.
: مصور، جدول، نمودار، عکس ۳۰*۲۹س.م.-+ یک لوح فشرده
چاپی
واژه نامه بصورت زیرنویس
کتابنامه ص: ۱۱۲-۱۲۰
کارشناسی ارشد
جغرافیای طبیعی
۱۳۸۵/۱۲/۰۵
تبریز: دانشگاه تبریز، علوم انسانی و اجتماعی، اقلیم شناسی
شناخت اقلیم و بررسی نیازهای اقلیم شناختی گیاهان زراعی از مهمترین عوامل موثر در تولید است .با بررسی های هواشناسی کشاورزی می توان امکانات بالقوه اقلیمی را در مناطق مختلف مشخص و از آنها حداکثر بهره برداری را نمود .نظر به اهمیتی که عوامل اقلیمی در تولیدات دیم داشته و نیز با توجه به نقش دیمزارها در تولید گندم حدود نیمی از گندم کشور و همچنین به علت توانایی های بالقوه دیمزارهای استان آذربایجان غربی، بررسی جامعی براساس آمارهای بلند مدت عناصر اقلیمی انجام گرفت .برای انجام این مطالعه از سامانه های اطلاعات جغرافیایی استفاده شد .پارامتر های مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از :احتمال وقوع بارش سالانه۳۰۰ میلی متر و بیشتر، مقادیر بارش پاییزه، بهاره و ژوئن(خرداد)با احتمال وقوع ۷۵ ، احتمال وقوع دماهای مناسب ۱۴)- ۸درجه سانتیگرا) در مرحله جوانه زنی گندم دیم، احتمال وقوع دمای حداکثر روزانه ۲۵ درجه سانتیگراد در مرحله گل دهی و احتمال وقوع دمای حداکثر روزانه ۳۰ درجه سانتیگراد در مرحله پر شدن دانه .برای بررسی پارامترهای بارش از ۲۶ ایستگاه و پارامترهای دما از ۱۳ ایستگاه هواشناسی موجود در منطقه استفاده گردید .داده ها به صورت فایلهای رقومی از سازمان هواشناسی و شرکت آب منطقه ای ارومیه تهیه گردید.برای دستیابی به تاریخ رسیدن به مراحل مختلف رشد گندم، از درجه- روزهای رشد(GDD) استفاده شد .بدین منظور برنامه محاسبه GDD در محیط Fortran طراحی گردید .با بهره گیری از نیازهای رویش(شرایط اقلیمی مطلوب) گندم دیم، لایه های اطلاعاتی کلاسه بندی و ارزش وزنی هر کدام از پهنه ها مشخص شد .نهایتا با همپوشانی و تقاطع لایه های اطلاعاتی به روش ارزش وزنی طبقه بندی شده مخدوم، نقشه نهایی که پتانسیل های اقلیمی را برای کشت گندم دیم در استان آذربایجان غربی نشان می داد تهیه گردید .نتایج نهایی نشان دهنده این واقعیت هستند که نقش هر یک از عناصر اقلیمی بارش و دما، متناسب با مراحل مختلف رشد و در مناطق مختلف استان متفاوت است .از طریق انطباق لایه های موثر در فرایند کشت دیم گندم در محیطGIS ، امکان شناخت میزان مطلوبیت مناطق جهت کشت این گیاه زراعی ارزشمند وجود دارد .