آینده پژوهی منابع آب شهرستان تبریز: رویکرد سناریونویسی
Foresight of Water Resources of Tabriz City: Scenario Approach
/فهیمه احمدزاده دلجوان
: اقتصاد و مدیریت
، ۱۳۹۹
، عباسپور
۲۱۹ص
چاپی - الکترونیکی
دکتری
علوم اقتصادی، گرایش اقتصاد شهری و منطقهصای
۱۳۹۹/۰۹/۱۹
تبریز
بروز بحران آب و گسترش نااطمینانیصها در زمینه پایداری و آینده تأمین منابع آب، مدیران را ملزم به اتخاذ تصمیمصهای حیاتی در زمینه مدیریت منابع آب با توجه به عوامل مختلف مؤثر و مرتبط در این زمینه به ویژه پیامدهای تغییرات اقلیمی، جمعیت، تصمیمات سیاسی و غیره نموده است .تغییر در روند هر کدام از این عوامل میصتواند نقش مهمی را در آینده منابع آب ایفا کرده و پیامدهای مختلفی را به بار آورد .تدوین سناریو از جمله ابزارهای پیشنهادی است که میصتواند به منظور بررسی پیامدهای آتی اتخاذ تصمیمصگیریصها و اجرای سیاستصهای مختلف عملیاتی و نهادی در این حوزه مؤثر واقع شود .هدف این مطالعه بررسی سیستماتیک عوامل اثرگذار بر منابع آب در ابعاد منابع و مصارف و تعریف آیندهصهای بدیل است .جامعه آماری منابع آب شهرستان تبریز و با توجه به ماهیت پژوهش، از روشصهای تحلیل ساختاری، سناریوصنویسی و دلفی استفاده شده است .طبق نتایج حاصل ۱۵ عامل کلیدی در موجودیت منابع آب شهرستان تبریز دخیل هستند .بررسی عدم قطعیت موجود در هر عامل در نهایت به ۴۷ وضعیت احتمالی انجامید .با تحلیل تمام وضعیتصهای احتمالی، ۷۵۸۵ سناریو با احتمال وقوع ضعیف، ۹ سناریو باورکردنی و ۴ سناریو با احتمال وقوع قوی در وضعیت آتی منابع آب شهرستان تبریز شناسایی شدند .بررسیصهای اولیه در سناریوهای ۹ گانه حاکی از سیطره نسبی وضعیتصهای بحرانی نسبت به وضعیتصهای مطلوب است .همچنین طبق یافتهصها ۴ سناریو قوی و محتمل با عنوان، توسعه سبز، خیزش به سمت پایداری، شکاف توسعه و عدم تحقق آرمانصها قابل تصور است .در بین این سناریوها، دو سناریو نخست بیانگر شرایطی مطلوب و قابل قبول و دو سناریو دیگر شامل روندهای نامطلوب و بینابینی هستند که با توجه به تأثیر و تأثر عوامل از همدیگر و وضعیتصهای آنصها احتمال تحقق این سناریوها و یا حرکت تدریجی منطقه به طرف هر یک از آنصها وجود دارد .در این تحقیق سعی گردید براساس یافتهصهای آمایش استان آذربایجانصشرقی و تحلیل آن عوامل کلیدی شناسایی شده در این راستا ارائه گردد، که از جمله مهمترین آنصها میصتوان بر استفاده هر چه بیشتر از سیستمصهای بازچرخانی آب، تجهیز و تکمیل هر چه بیشتر شبکه فاضلاب و تصفیهصخانهصها، همکاری و حمایت مالی سازمانصهای دولتی و سازمانصهای مردم نهاد مربوط اشاره نمود
The emergence of water crisis and the spread of uncertainties in the context of sustainability and the future of water supply, it encourages managers to make critical decisions about water resources management, taking into account the various factors affecting it, in particular the consequences of climate change, population, political decisions, and so on. Changes in the process of each of these factors can play important role in e future of water resources with different outcomes. Scenario development is one of the suggested approaches that can be beneficial in assessing the future consequences of making decisions and implementing various operational and institutional policies in this field. The purpose of this study is to investigate systematically the factors affecting water resources by resources and consumption and define alternative futures. The research has been implemented at regional level for Tabriz county. According to the research nature, structural analysis, scenario writing and Delphi methods have been used. Due to the results, 15 key factors are involved in the availability of water resources in Tabriz county. Investigating the uncertainties in each factor led to 47 possible situations. By analyzing possible situations as a whole, 7585 scenarios with weak probability, 9 ones with plausible scenarios and 4 scenarios with high probability for future of Tabriz water resources were identified. Primary studies among the 9 scenarios indicates the dominance of the critical situations over favorable situations. Also, according to the findings, 4 strong and probable scenarios such as green development, intensifying towards sustainability, development gap and not availability of ideals are likely. Among these scenarios, the first two scenarios represent favorable and acceptable conditions and the other two scenarios include undesirable and in-between trends that due to the interrelation between them the occurrence of these scenarios are possible as well.Also, from analyzing the findings of East Azarbaijan Spacial Planning the research introduces some recommendations that managing strategies by separating the key factors identified including the use of water recycling systems, equipping and completing the sewerage network and treatment plants, cooperation and financial support of relevant state and NGOs are among them
Foresight of Water Resources of Tabriz City: Scenario Approach